Raport: obecny kryzys migracyjny to największe wyzwanie dla Polski po transformacji ustrojowej

Czytaj więcej

Wiceszef MSWiA: kończymy budowę zapory, do miejscowości przygranicznych wraca normalność

Raport "Gościnna Polska 2022+" przedstawia możliwości wsparcia Polski i Polaków w pomocy osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Jak zaznaczyli autorzy, skupia się na przygotowaniu państwa do integracji uchodźców. Autorzy raportu podkreślili, że obecny kryzys migracyjny jest jednym z większych wyzwań, jakie po transformacji ustrojowej stanęły przed Polską.

"Wymaga on całościowego przygotowania i spójnego planu zarządzania poszczególnymi politykami publicznymi przez rząd, samorządy lokalne, organizacje pozarządowe oraz w ramach oddolnych inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego" - oceniono.

Prognozy i rekomendacje

Raport zawiera prognozy i rekomendacje w kilku, najważniejszych obszarach: migracjach; rynku pracy i gospodarce; polityce mieszkaniowej; edukacji; ochronie zdrowia i innych usługach publicznych; administracji i prawodawstwie; rządzie, samorządzie i społeczeństwie obywatelskim; polityce integracyjnej oraz dezinformacji i cyberbezpieczeństwie

"Rozmiary napływu osób uchodzących przed wojną są spektakularne, o skali niespotykanej od czasów II wojny światowej. Liczba migrantów wojennych będzie zależała od przebiegu konfliktu, jednak należy przyjąć, że bez względu na wynik wojny oraz jej konsekwencje dla rozwoju gospodarczego Ukrainy, Polska stanie się krajem wielonarodowym, z oczywistą przewagą narodu polskiego, ale z rosnącym udziałem narodu ukraińskiego oraz rosnącej obecności obywateli innych państw" - powiedział cytowany w komunikacie przesłanym PAP Maciej Duszczyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, jeden z redaktorów raportu.

Wskazano dziesięć kluczowy rekomendacji płynących z raportu, których realizacja, jak wskazano, zadecyduje czy imigracja do Polski będzie sukcesem, straconą szansą czy porażką.

"Polski rząd oraz władze samorządowe powinny uwzględniać w swoich działaniach fakt przekształcenia się Polski w kraj o charakterze imigracyjnym i wielonarodowościowym, z dużym udziałem w społeczeństwie obywateli Ukrainy" - zaznaczono.

Drugą rekomendacją jest ograniczenie szeregu barier, zwłaszcza tej językowej, informacyjnej i związanej z obowiązkami opiekuńczymi, dla imigrantów.

Rynek mieszkaniowy

Autorzy raportu podkreślili, że "zwiększona obecność imigrantów, w tym osób uciekających przed wojną w Ukrainie, stwarza dodatkową presję na rynku mieszkaniowym". Tym samym należy podjąć działania w krótkiej perspektywie czasowej (np. identyfikacja i zasiedlanie pustostanów), co będzie miało wpływ na poprawę sytuacji mieszkaniowej w dłuższej perspektywie.

Edukacja

Zwracając uwagę na sytuację uczniów z Ukrainy autorzy podkreślili, że fundamentalne "jest przejściowe dopuszczenie wszystkich form nauki z założeniem dojścia do systemu, gdzie wszyscy uczniowie uczestniczą w zajęciach w formie stacjonarnej".

Opieka zdrowotna

"Kluczowe jest zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej i zaspokojenie potrzeb ukraińskich pacjentów, w szczególności w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz zdrowia psychicznego, a także zaangażowanie zawodowe osób uciekających przed wojną, w zakresie świadczenia usług zdrowotnych i opiekuńczych" - wskazali autorzy w piątej rekomendacji.

Polskie ustawodawstwo

Ocenili, że polskie ustawodawstwo powinno zostać przejrzane pod kątem zapisów potencjalnie dyskryminujących cudzoziemców przebywających w Polsce oraz należy podjąć działania, których celem jest odbiurokratyzowanie procedur legalizacji pracy i pobytu.

Jak zaznaczono, przekształcenie się w kraj imigracyjny tworzy zupełnie nową perspektywę funkcjonowania Polski, u której podstaw będą leżały relacje rządu, samorządu oraz organizacji pozarządowych. "Nie uda się tego osiągnąć bez przyjęcia transparentnych zasad finansowania i refinansowania przez rząd wszystkich wydatków związanych ze wsparciem i integracją imigrantów, w tym uchodźców wojennych, dla samorządów, a które zostały zlecone przez administrację centralną" - wskazano.

Autorzy raportu zwrócili także uwagę na czynniki kulturowe informując, że do realizacji polityki integracji niezbędny jest rządowy program zarządzania wielokulturowością. Bez niego, jak oceniono, wszelkie wysiłki na rzecz integracji będą rozproszone oraz dużo mniej efektywne. Konieczne jest również przeciwdziałanie rosyjskiej dezinformacji, której celem jest podsycanie konfliktów i podziałów pomiędzy mieszkającymi w Polsce różnymi narodowościami.

"Pilnym staje się wypracowanie ogólnokrajowej strategii w zakresie polityki migracyjnej uwzględniającej doświadczenia członkostwa w Unii Europejskiej, dwóch kryzysów migracyjnych, z jakimi mieliśmy w ostatnich miesiącach do czynienia, oraz prognoz w zakresie przyszłości" - wskazano.

Raport "Gościnna Polska 2022+" został przygotowany przez fundację WiseEuropa we współpracy z zespołem badaczy i analityków oraz ze wsparciem takich ośrodków jak Uniwersytet Warszawski, Związek Przedsiębiorców i Prawodawców czy Uniwersytet SWPS. Projekt został objęty patronatem honorowym Ambasady Ukrainy w Polsce.(PAP)

Autorka: Aleksandra Kiełczykowska

mj/