2017-11-17 19:37 aktualizacja: 2018-09-26, 19:27
epa06285499 European Council President Donald Tusk listens to a speech at the European Parliament in Strasbourg, France, 24 October 2017 during the debate on a roadmap for the future of Europe. Fot. PAP/EPA/PATRICK SEEGER
Przywódcy unijni zwiększają presję na W. Brytanię ws. konkretów dotyczących warunków Brexitu. Szef Rady Europejskiej Donald Tusk oznajmił, że przekazał brytyjskiej premier Theresie May, iż potrzebny jest postęp w rozmowach, by przejść do ich kolejnej fazy.
Szefowa brytyjskiego rządu wykorzystała piątkowy szczyt UE w Goeteborgu, żeby spotkać się z liderami niektórych państw, a także instytucji unijnych. Rozmawiała m.in. z Tuskiem, premier Beatą Szydło czy szefem rządu Szwecji Stefanem Loefvenem.
Szef rady europejskiej mówił na konferencji prasowej, że przekazał May, iż unijna "27" jest gotowa do rozpoczęcia kolejnej fazy negocjacji z Wielką Brytanią w grudniu, ale potrzebny jest postęp w rozmowach z Londynem, który musi nastąpić najpóźniej na początku przyszłego miesiąca.
"Jeśli nie nastąpi do tego czasu wystarczający postęp, nie będę w stanie zaproponować nowych wytycznych w sprawie okresu przejściowego i przyszłych relacji na grudniowym szczycie europejskim" - ostrzegł.
Dodał, że jak dotąd poczyniono postępy w rozmowach w kwestii praw obywateli UE i Wielkiej Brytanii po Brexicie, ale brakuje takiego postępu w sprawie granicy irlandzkiej i rozliczeń finansowych.
Downing Street naciskane przez biznes chciałoby jak najszybciej rozpocząć rozmowy na temat przyszłych relacji handlowych w UE, ale "27" odmawia przejścia do drugiej fazy rokowań. Tusk ma się spotkać z May w przyszły piątek, żeby ponownie ocenić sytuację.
Szef Rady Europejskiej wykpił brytyjskiego ministra ds. wyjścia z Unii Europejskiej Davida Davisa, który mówił, że jego kraj poszedł już na ustępstwa, a teraz czas na ruch UE. "Doceniam brytyjski humor Davida Davisa" - powiedział Tusk.
Zapewnił przy tym, że nie ma klinczu w rozmowach między UE a Wielką Brytanią, a po spotkaniu z May czuje się "znacznie bezpieczniej". "Nie jestem odpowiedzialny za negocjacje, ale polityczna atmosfera i bardzo dobra wola z obu stron oznacza, że wciąż mamy szansę osiągnąć nasz pierwszy cel, to znaczy sfinalizować pierwszą fazę negocjacji. Jestem bardzo ostrożny, ale optymistyczny" - podkreślił Tusk w rozmowie z dziennikarzami.
O tym, że Wielka Brytania musi wyjaśnić kwestie rozliczenia finansowego, mówił również w piątek premier goszczącej przywódców unijnych Szwecji. "Wszyscy mamy nadzieję, że będziemy mogli przejść do kolejnej fazy rozmów, ale wciąż mamy drogę do przejścia" - zaznaczył Loefven.
"Zegar tyka. Mam nadzieję, że będziemy mogli dojść do porozumienia na temat warunków rozwodowych przed grudniową Radą Europejską. Ale przed nami wciąż jest praca do wykonania" - wtórował mu szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker.
By przejść do kolejnego etapu negocjacji, konieczne jest porozumienie Wielkiej Brytanii i UE w trzech kwestiach: praw obywatelskich, granicy irlandzkiej oraz brytyjskich rozliczeń finansowych z unijnym budżetem. Ta ostatnia kwestia jest najbardziej problematyczna. Żądania UE wobec Londynu wynoszą 60 mld euro, tymczasem Wielka Brytania - według nieoficjalnych informacji - zaoferowała w ramach rozliczenia rozwodowego około 20 mld euro.
Premier Irlandii Leo Varadkar ocenił w Goeteborgu, że nie ma szans na postęp w negocjacjach, chyba że Wielka Brytania jasno zagwarantuje, że Brexit nie zaowocuje nowymi barierami pomiędzy jego krajem i Irlandią Północną. "Obiecano nam, że nie będzie +twardej granicy+ w Irlandii, że nie będzie żadnej fizycznej infrastruktury na granicy, że nie wrócimy do granic z przeszłości" - powiedział Varadkar. Dodał jednak, że chciałby otrzymać te zapewnienia przełożone na praktyczne rozwiązania we wnioskach końcowych z pierwszej fazy rozmów między UE a Zjednoczonym Królestwem.
Sama May podkreślała w piątek rano, że ma nadzieję, iż liderzy unijni dadzą w grudniu zielone światło dla podjęcie rozmowy o przyszłych relacjach gospodarczych. "Mam nadzieję, że UE odpowie pozytywnie, abyśmy mogli pójść razem do przodu, zapewniając najlepsze możliwe porozumienie dla naszej przyszłości" - oznajmiła. Nie przedstawiła jednak nowych propozycji dotyczących kwestii problematycznych.
Z Goeteborga Krzysztof Strzępka (PAP)
stk/ fit/ mc/
