Budynki gospodarcze Przedzamcza zamku w Malborku zostaną odbudowane
W końcu 2023 roku ma się zakończyć odbudowa i adaptacja dwóch budynków gospodarczych na Przedzamczu zamku krzyżackiego w Malborku (Pomorskie) na cele kulturalno-edukacyjne. Obiekty są w ruinie od lat powojennych.
Agnieszka Kowalska, zastępca dyrektora ds. naukowo-konserwatorskich Muzeum Zamkowego w Malborku, poinformowała w środę na konferencji prasowej, że wykonawca prac od końca października jest na placu budowy. Roboty budowlane o wartości prawie 26 mln zł wykona wyłoniona w przetargu spółka Budkon z Gdańska.
Inwestycja rozpocznie się od prac budowlanych wzmacniających historyczną bryłę budynków m.in. średniowiecznych i XIX-wiecznych murów oraz sklepień na poziomie piwnic. Równolegle z tymi robotami prowadzona będzie konserwacja zachowanych reliktów. Towarzyszyć temu będą też badania archeologiczne.
Budowa pierwszych fortyfikacji Przedzamcza w Malborku datuje się na I połowę XIV w. Stanowiło ono zaplecze gospodarcze stolicy wielkich mistrzów krzyżackich.
"Podziały między tymi budynkami na przestrzeni wieków się zmieniały. Nie mamy rysunków, ani przekrojów tych obiektów. Posiadamy jedynie opisy z inwentarzy, które podają nam ogólną informację, jakie funkcje były w nich zlokalizowane np. gorzelnia, browar, a nawet mieszkania urzędników królewskich. W XIX w. pruska administracja przekształciła te budynki na potrzeby poczty i dwóch innych urzędów" - powiedziała PAP Kowalska.
Podkreśliła, że oba dawne budynki gospodarcze Przedzamcza to jedne z ostatnich tak dużych obiektów tej części malborskiej twierdzy, które nie zostały do tej pory jeszcze zagospodarowane.
"Na Przedzamczu czeka nas jeszcze konserwacja i adaptacja niektórych obiektów do celów użytkowych. Ponadto, już za torami kolejowymi, w trudno dostępnym miejscu, w północno-wschodnim narożniku obwarowań, znajdują się ruiny Baszty Szarysz" - dodała wicedyrektorka Muzeum Zamkowego.
Budynki uległy zniszczeniu w czasie wojny
W wyniku działań wojennych w 1945 r. budynki gospodarcze Przedzamcza uległy zniszczeniu i od tego czasu pozostają w stanie ruiny. W latach 80. XX wieku udało się zabezpieczyć mury piwnic. W latach 1981-85 oraz 1991-1992 prowadzono tam badania archeologiczne. Ostatnie działania archeologów miały miejsce w latach 2005-2006 i były związane z poszukiwaniem reliktów dawnej mennicy królewskiej.
Kowalska dodała, że architektonicznie bryła budynków wraz z dachami będzie stanowić odtworzenie stanu sprzed wojny.
Koszt projektu "Przebudowa zabytkowych budynków gospodarczych na Przedzamczu zamku w Malborku wraz z ich dostosowaniem do funkcji kulturalno-edukacyjnych" wyniesie ponad 28,6 mln zł. Projekt jest współfinansowany z Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) tzw. funduszy norweskich w kwocie niespełna 15,1 mln zł.
Prace budowlane mają się zakończyć w końcu 2023 r. W pierwszych miesiącach 2024 r. obiekty zostaną udostępnione publiczności oraz muzealnikom.
W odbudowanych budynkach powstaną cztery specjalistyczne pracownie muzealne: nowa biblioteka z większą niż obecnie czytelnią, w tym czytelnią multimedialną; pracownia konserwatorska, pracownia digitalizacji, której Muzeum Zamkowe dziś nie posiada oraz nowa jednostka: centrum badań nad dziedzictwem krzyżackim.
W dawnych obiektach gospodarczych Przedzamcza malborscy muzealnicy będą mieli do dyspozycji ok. 2,5 tys. metrów kwadratowych powierzchni.
Oprócz odbudowy i adaptacji budynków gospodarczych projekt zakłada też różnorodne działania o charakterze kulturalno-edukacyjnym. Będą to m.in. prezentacja działalności konserwatorskiej, plenerowe warsztaty dotyczące odbudowy zamku w Malborku oraz konferencja naukowa poświęcona tej tematyce.
W ramach realizowanego przedsięwzięcia Muzeum Zamkowe zawarło umowę o partnerstwie z Stiftelsen Nordlandsmuseet w Bodo oraz władzami tej norweskiej gminy. W ramach współpracy przewidziano m.in. organizację wystaw czasowych w Malborku i Bodo oraz wspólne szkolenia z zakresu zarządzania dziedzictwem kulturowym, monitoringu klimatu wnętrz oraz metod konserwacji drewna.(PAP)
Autor: Robert Pietrzak
kgr/io/
