Czym jest Rada Akcesyjna i jak proklamuje nowego monarchę
W Wielkiej Brytanii wraz ze śmiercią monarchy tron automatycznie przejmuje jego następca, stąd Karol został którem w czwartek po południu, ale jego formalnej proklamacji dokonuje Rada Akcesyjna. Zbierała się ona w sobotę przed południem.
Rada Akcesyjna zwoływana jest tylko po śmierci monarchy, co poprzednio miało miejsce w 1952 r. Zwykle jej posiedzenie odbywa się w Pałacu św. Jakuba w Londynie w ciągu 24 godzin od tego momentu, ale jako że Elżbieta II zmarła po południu, a na dodatek w Szkocji, tym razem ten okres jest nieco dłuższy.
W jej skład wchodzą członkowie Tajnej Rady, ciała doradzającego monarsze, wielcy urzędnicy państwowi - dziewięciu urzędników państwowych pełniących obecnie głównie funkcje reprezentacyjne, lord major Londynu i władze gminy City of London, ambasadorzy krajów, których głową jest brytyjski monarcha, oraz wysocy rangą urzędnicy państwowi. Ponieważ samych członków Tajnej Rady jest ponad 700 (m.in. premier, liderzy opozycji, obecni i byli ministrowie), a Pałac św. Jakuba ma ograniczoną pojemność, wezwania są wysyłane do wszystkich członków Rady Akcesyjnej, ale w praktyce w jej posiedzeniu bierze udział znacznie mniej - ok. 150 osób.
Pierwsza część posiedzenia Rady odbywa się bez udziału nowego monarchy. Odczytywana jest wówczas proklamacja mówiąca, że w związku ze śmiercią dotychczasowego monarchy, członkowie Rady ogłaszają przejęcie tronu przez nowego suwerena. Zwykle bywał to moment, w którym po raz pierwszy ogłaszano, jakie imię będzie nosił monarcha, ale w tym przypadku już wcześniej poinformowano, że Karol pozostanie przy swoim pierwszym imieniu, zatem stał się Karolem III.
Monarcha bierze udział w drugiej części posiedzenia, na której obecni są już tylko członkowie Tajnej Rady. Monarcha składa deklarację, w której zapewnia, że będzie z pełnym poświeceniem będzie dbał o szczęście i dobrobyt poddanych, a następnie składa szkocką przysięgę, w której zapewnia, że będzie dbał o bezpieczeństwo Kościoła Szkocji, do czego jest zobowiązany na mocy Aktu o Unii z 1707 r.
Proklamacja Rady Akcesyjnej jest odczytywana z balkonu Pałacu św. Jakuba (będzie to miało miejsce o 12:00 polskiego czasu), a godzinę później w Royal Exchange, dawnym budynku giełdy w londyńskiej dzielnicy City. W niedzielę w południe ta sama deklaracja jest odczytywana w stolicach pozostałych części Zjednoczonego Królestwa - Edynburgu, Cardiff i Belfaście. W przeszłości deklaracja była też odczytywana w innych miastach i miasteczkach, co miało na celu poinformowanie poddanych o tym, że jest nowy monarcha.
Przed odczytaniem deklaracji w Pałacu św. Jakuba flagi państwowe, które po śmierci monarchy są opuszczone do połowy masztu, zostają podniesione i pozostaną tak przez 26 godzin. Zostaną z powrotem opuszczone godzinę po odczytaniu deklaracji w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
W tym roku posiedzenie Rady Akcesyjnej po raz pierwszy w historii będzie transmitowane przez telewizję.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
kw/
