Węgry
Flaga
Godło Węgry Magyarország
obszar: 93 030 km2
ludność: 9 802 792 (III 2017)
stolica: Budapeszt
ludność: 1 759 407 (2015)
Język urzędowy: węgierski
Święta narodowe: 15 III - rocznica wybuchu powstania (1848); 20 VIII - dzień św. Stefana, założyciela państwa; 23 X - rocznica wybuchu powstania (1956) oraz proklamowania republiki (1989)
Jednostka monetarna: 1 forint (HUF) = 100 fillerów (od 1999 r. wycofane z obiegu z powodu znikomej wartości)
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF(MFW), ISE, CEFTA, WHO, WTO, OECD
Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Zgodnie z konstytucją z 25 IV 2011 r., która weszła w życie 1 I 2012 r. (ostatnio modyfikowana 20 VI 2018 r.), republika. Od 15 VIII 1949 r. nosiła nazwę Węgierska Republika Ludowa, od 23 X 1989 r. do 31 XII 2011 r. - Republika Węgierska, a od 1 I 2012 r. nosi nazwę Węgry.
Głową państwa jest prezydent, wybierany na 5 lat przez Zgromadzenie Narodowe (jeśli w pierwszym głosowaniu prezydent nie zostanie zatwierdzony większością dwóch trzecich głosów, w drugim wystarczy poparcie większości głosujących posłów).
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament (Zgromadzenie Narodowe), wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią w systemie mieszanym. W jego skład wchodzi obecnie 199 deputowanych (106 wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych oraz 93 z list partyjnych).
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez parlament.
Członków rządu mianuje prezydent na wniosek premiera.
Głowa państwaprezydent - János ÁDER /Fidesz/ /od 10 V 2012, reelekcja 2017/
poprzedni prezydent - Pál SCHMITT /Fidesz/ /6 VIII 2010 - 2 IV 2012/
-------------
Od 2 kwietnia do 10 maja 2012 r. obowiązki prezydenta pełnił przewodniczący Zgromadzenia Narodowego László KÖVÉR.
Rządutworzony 18 V 2018 r.
premier - Viktor ORBÁN /Fidesz/
wicepremier i min. spraw wewnętrznych - Sándor PINTÉR
wicepremier i min. finansów - Mihály VARGA
wicepremier i min. bez teki ds. diaspory - Zsolt SEMJÉN
ministrowie:
szef kancelarii premiera - Gergely GULYÁS
szef gabinetu - Antal ROGÁN
handlu zagranicznego i spraw zagranicznych - Péter SZIJJÁRTÓ
obrony - Tibor BENKŐ
ds. zasobów ludzkich - Miklós KÁSLER
rolnictwa - István NAGY
ds. innowacji i technologii - László PALKOVICS
sprawiedliwości - László TRÓCSÁNYI
bez teki ds. zarządzania majątkiem narodowym - Andrea BÁRTFAI-MAGER /kob./
bez teki ds. rozbudowy elektrowni atomowej w Paks - János SÜLI
*
poprzedni premier - Viktor ORBÁN /Fidesz/ /29 V 2010 - 10 V 2018/
Parlament Zgromadzenie Narodowe /Országgyülés/przewodniczący - László KÖVÉR /Fidesz/
Podział mandatów po wyborach z 8 kwietnia 2018 r.: Fidesz-KDNP 133, Jobbik 26, MSZP-PM 20, DK 9, LMP 8, Razem 1, niezależni 1, mniejszość niemiecka 1. Razem 199.
Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa /Kereszténydemokrata Néppárt - KDNP/ - utworzona we wrześniu 1989 r.; przewodn.: Zsolt SEMJÉN.
Jobbik - Ruch na rzecz Węgier /Jobbik Magyarországért Mozgalom/ - prawicowa partia populistyczna, nacjonalistyczna, eurosceptyczna, utworzona 24 października 2003 r.; przewodn.: Tamás SNEIDER.
Węgierska Partia Socjalistyczna /Magyar Szocialista Párt - MSZP/ - utworzona 7 października 1989 r. na XIV zjeździe Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej /Magyar Szocialista Munkáspárt; zał. 1956/; przewodn.: Bertalan TÓTH.
Dialog na rzecz Węgier /Párbeszéd Magyarországért - PM/ - "zielona" partia liberalna, utworzona 17 lutego 2013 r. w wyniku rozłamu w LMP; współprzewodn.: Gergely KARÁCSONY i Timea SZABÓ /kob./.
Koalicja Demokratyczna /Demokratikus Koalíció - DK/ - partia utworzona 22 października 2011r. w wyniku rozłamu w MSZP; honorowy przewodn.: Iván VITÁNYI; przewodn.: Ferenc GYURCSÁNY.
Polityka Może Być Inna /Lehet Más a Politika - LMP/ - partia utworzona 26 lutego 2009r.; współprzewodn.: László Lóránt KERESZTES i Bernadett SZÉL /kob./.
Razem /Együtt/- pełna nazwa: Razem-Partia Nowej Ery /Együtt-a Korszakváltók Pártja/ - utworzona 26 października 2012 r. z przekształcenia ugrupowania opozycyjnego zrzeszającego kilka organizacji obywatelskich; od 8 marca 2013 r. partia polityczna; poprzednio nosiła nazwę "Razem 2014" /"Együtt 2014"/; rozwiązana 2 czerwca 2018 r.
Węgierska Partia Liberalna /Magyar Liberalis Párt - MLP/ - utworzona 27 kwietnia 2013 r.; przewodn. Gábor FODOR.
Ruch Nowoczesne Węgry /Modern Magyarország Mozgalom - MoMa/ - partia utworzona 21 kwietnia 2013 r.; przewodn.: Lajos BOKROS.
Niezależna Partia Drobnych Rolników /Független Kisgazdapárt - FKgP/ - utworzona 18 listopada 1988 r.; kontynuatorka partii założonej w 1930 r.; przewodn.: Károly BALOGH.
Węgierska Partia Sprawiedliwości i Życia /Magyar Igazság és Élet Pártja - MIÉP/ - radykalna partia prawicowo-nacjonalistyczna, utworzona w czerwcu 1993 r. przez grupę dysydentów z Węgierskiego Forum Demokratycznego; przewodn.: Tibor NAGY.
Ruch Momentum /Momentum Mozgalom/ - utworzony w 2015 r. jako ruch obywatelski, 4 marca 2017 r. przekształcił się w partię polityczną; przewodn.: András FEKETE-GYŐR.
Węgierska Partia Robotnicza /Magyar Munkáspárt - MMP/ - utworzona w listopadzie 1956 r. zamiast Węgierskiej Partii Pracujących, kontynuatorki utworzonej w 1918 r. Węgierskiej Partii Komunistycznej; do 17 grudnia 1989 r. nosiła nazwę - Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza /Magyar Szocialista Munkáspárt - MSZMP/; do 12 listopada 2005 r. - Partia Robotnicza Munkáspárt - MP/; a do 11 maja 2013 r. Węgierska Komunistyczna Partia Robotnicza /Magyar Kommunista Munkáspárt - MKMP/; skupia członków, którzy nie zgodzili się z decyzją o powstaniu MSZP; przewodn.: Gyula THÜRMER.
Ruch Nasza Ojczyzna /Mi Hazánk Mozgalom/ - radykalna partia narodowa, utworzona 23 czerwca 2018 r. w wyniku rozłamu w partii Jobbik, zarejestrowana 21 sierpnia 2018 r.; przewodn.: László TOROCZKAI.
Związki zawodowe
Krajowa Federacja Węgierskich Związków Zawodowych /Magyar Szakszervezetek Országos Szövetsége - MSZOSZ/ - założona 3 marca 1990 r. zamiast Krajowej Rady Związków Zawodowych /SZOT, zał. 1945/; skupia ok. 40 związków zawodowych; liczy ok. 465 000 członków; przewodn.: László SÁNDOR.
Krajowy Związek Rad Robotniczych /Munkástanácsok Országos Szövetsége - MOSZ/ - założony 14 lipca 1990 r.; liczy ok. 56 000 członków; przewodn.: Imre PALKOVICS.
Związki Zawodowe LIGA /LIGA Szakszervezetek/ - centrala związkowa założona 20 grudnia 1988 r.; poprzednio nosiła nazwę Demokratyczna Liga Niezależnych Związków Zawodowych /Független Szakszervezetek Demokratikus Ligája - FSZDL/; liczy ok. 50 000 członków; przewodn.: István GASKÓ.
Forum Współpracy Związków Zawodowych /Szakszervezetek Együttmüködési Fóruma - SzEF/ - założone w czerwcu 1990 r.; liczy ok. 270 000 członków; przewodn.: Endre SZABÓ.
Federacja Autonomicznych Związków Zawodowych /Autonóm Szakszervezetek Szövetsége - ASzSz/ - założona w 1993 r.; skupia 27 organizacji branżowych; liczy ok. 120 000 członków; przewodn.: János BORSIK.
Blikk – tabloid, lewicowy, Budapeszt, zał. 1 III 1994.
Bors /Pieprz/ - prawicowy, Budapeszt, zał. 1989.
Magyar Hirlap /Gazeta Węgierska/ - niezależna gazeta codzienna, prawicowa, konserwatywna, Budapeszt, zał. V 1968.
Magyar Idők /Węgierskie Czasy/ - prawicowy, Budapeszt, zał. 2015.
Magyar Nemzet /Naród Węgierski/ - konserwatywny, prawicowy, Budapeszt, zał. 1938; nie ukazywał się od 4 XI 1956 do 8 IX 1957.; w IV 2000 połączył się z dziennikiem "Napi Magyarország" /Codzienne Węgry/; zamknięty 11 IV 2018.
Mai Nap /Dzisiaj/ - popołudniówka, Budapeszt, zał. 1989.
Népszava /Głos Ludu/ - lewicowy, Budapeszt, zał. 1873; od 1 XI 1956 do 31 I 1958 ukazywał się pt. "Népakarat"; do 2002 r. organ Krajowej Federacji Węgierskich Związków Zawodowych.
Világgazdaság /Gospodarka Światowa/ - gazeta ekonomiczna, Budapeszt, zał. 1989.
Élet és Irodalom /Życie i Literatura/ - organ Związku Pisarzy Węgierskich, Budapeszt, zał. 1957; tygodnik.
Figyelő /Obserwator/ - tygodnik polityczno-ekonomiczny, Budapeszt, zał. 1957.
Hetek /Tygodnie/ - tygodnik polityczny, Budapeszt, zał. 1997.
Heti Válasz - tygodnik, magazyn polityczny; zał. 2001; od 10 VI 2018 dostępny wyłącznie w internecie.
HVG - Heti Világgazdaság /Tydzień w Gospodarce Światowej/ - tygodnik społeczno-ekonomiczny, Budapeszt, zał. 1979.
Hitel /Kapitał/ - miesięcznik społeczno-literacki, Budapeszt, zał. 1988.
Kortárs /Współczesność/ - miesięcznik literacki, Budapeszt, zał. 1957.
Közgazdasági Szemle /Przegląd Ekonomiczny/ - miesięcznik wydawany przez Instytut Ekonomiczny Węgierskiej Akademii Nauk, Budapeszt.
Magyar Napló /Dziennik Węgierski/ - miesięcznik kulturalny wyd. przez Związek Pisarzy Węgierskich, Budapeszt, zał. X 1989.
Magyar Narancs /Węgierska Pomarańcza/ - tygodnik, Budapeszt, zał. 1989.
Nök Lapja /Gazeta Kobiet/ - tygodnik dla kobiet, Budapeszt, zał. 20 X 1949,.
168 Óra /168 Godzin/ - tygodnik społeczno-polityczny, Budapeszt, za. 1989.
Magyar Távirati Iroda - MTI /Węgierskie Biuro Telegraficzne/ - jedna z najstarszych agencji prasowych w świecie, Budapeszt; zał. 1880 jako prywatne towarzystwo; przejęta przez państwo w 1918 r.; od 1 VII 2015 r. nie jest już osobną jednostką, tylko wraz z trzema innymi nadawcami publicznymi /Węgierskim Radiem, Węgierską Telewizją i stacją telewizyjną Duna TV/ została połączona w spółkę akcyjną Duna Médiaszolgáltató Nonprofit Zrt.
