Burundi
Flaga
Godło Republika Burundi
République du Burundi - Republika y'i Burundi
obszar: 27 834 km2
ludność: 11 742 319 (2017)
stolica: Bużumbura (Bujumbura)
ludność: 800 000 (2008)
Język urzędowy: francuski i kirundi
Święto narodowe: 1 VII - rocznica proklamowania niepodległości (1962)
Jednostka monetarna: 1 frank Burundi (BIF) = 100 centymów
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, IMF(MFW), NAM, AU, WTO, WHO
Algieria
Angola
Benin
Botswana
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
Burkina Faso
Burundi
Czad
Demokratyczna Republika Konga
Dżibuti
Egipt
Erytrea
Etiopia
Gabon
Gambia
Ghana
Gwinea
Gwinea Równikowa
Gwinea-Bissau
Kamerun
Kenia
Komory
Lesotho
Liberia
Libia
Madagaskar
Malawi
Mali
Maroko
Mauretania
Mauritius
Mozambik
Namibia
Niger
Nigeria
Republika Konga
Republika Południowej Afryki
Republika Środkowoafrykańska
Republika Świętego Tomasza
Réunion
Rwanda
Sahara Zachodnia
Senegal
Seszele
Sierra Leone
Somalia
Suazi
Sudan
Sudan Południowy
Tanzania
Togo
Tunezja
Uganda
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wyspa Świętej Heleny
Zambia
Zielony Przylądek
Zimbabwe
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika od 28 XI 1966 r. Poprzednio monarchia konstytucyjna, powstała w wyniku przyznania 1 VII 1962 r. niepodległości części terytorium powierniczego ONZ Ruanda-Burundi, administrowanego przez Belgię.
Zgodnie z konstytucją przyjętą w referendum 28 II 2005 r. ostatnio modyfikowaną w referendum 17 V 2018 r., głową państwa jest prezydent wybierany na 7 lat w wyborach powszechnych maksymalnie na 2 kadencje (do V 2018 r. kadencja prezydenta trwała 5 lat). Prezydent mianuje wiceprezydentów (ostatnia poprawka do konstytucji przewiduje zredukowanie liczby wiceprezydentów z dwóch do jednego).
Organem władzy ustawodawczej jest 2-izbowy parlament składający się z izby wyższej - Senatu i izby niższej - Zgromadzenia Narodowego. Senat wyłaniany jest na 5 lat w wyborach pośrednich przez rady komunalne i liczy obecnie 43 członków (36 wybieranych po 1 Hutu i Tutsi z każdej prowincji oraz z 7 dokooptowanych z urzędu: 3 przedstawicieli plemienia Twa oraz 4 byłych prezydentów). Zgromadzenie Narodowe liczy 100 deputowanych wybieranych na kadencję 5-letnią w wyborach powszechnych (zwycięskie partie mogą mianować dodatkowych deputowanych, do 21 osób, aby zachować obowiązujący parytet 60% Hutu i 40% Tutsi).
Władzę wykonawczą sprawuje rząd mianowany przez prezydenta. Poprawka do konstytucji z 17 V 2018 r. przewiduje wprowadzenie stanowiska premiera.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 18 prowincji.
prezydent i szef rządu - Pierre NKURUNZIZA /Hutu//CNDD-FDD/ /od 26 VIII 2005, reelekcje: 2010, 2015/
I wiceprezydent - Gaston SINDIMWO
II wiceprezydent - Joseph BUTORE
*
poprzedni prezydent i szef rządu - Domitien NDAYIZEYE /Hutu/ /FRODEBU/ 30 IV 2003 - 26 VIII 2005/
Rządutworzony 24 VIII 2015 r., stan po zmianach z 19 IV 2018 r.
ministrowie:
spraw zagranicznych i współpracy międzynarodowej - Ezéchiel NIBIGIRA
spraw wewnętrznych - Pascal BARANDAGIYE
bezpieczeństwa publicznego i ds. sytuacji nadzwyczajnych - Alain-Guillaume BUNYONI
obrony narodowej i ds. kombatantów - Emmanuel NTAHOMVUKIYE
sprawiedliwości, ds. obrony cywilnej oraz strażnik pieczęci - Aimée-Laurentine KANYANA /kob./
finansów, ds. budżetu i prywatyzacji - Domitien NDIHOKUBWAYO
ds. praw człowieka, spraw społecznych i równouprawnienia - Martin NIVYABANDI
ds. decentralizacji i reformy instytucjonalnej - Jean Bosco HITIMANA
administracji państwowej, pracy i ubezpieczeń społecznych - Félix MPOZERINIGA
oświaty, szkolnictwa wyższego i badań naukowych - Janviére NDIRAHISHA /kob./
szkolnictwa wyższego i badań naukowych - Gaspard BANYANKIMBONA
zdrowia i ds. walki z AIDS - Thaddée NDIKUMANA
ochrony środowiska, rolnictwa i hodowli - Déo Guide RUREMA
ds. zasobów wodnych, energetyki i górnictwa - Côme MANIRAKIZA
transportu, robót publicznych i wyposażenia technicznego - Jean Bosco NTUNZWENIMANA
handlu, przemysłu i turystyki - Jean-Marie NIYOKINDI
ds. młodzieży, poczt i technologii informatycznych - Evelyne BUTOYI /kob./
łączności i mediów - Serges NDAYIRAGIJE
kultury i sportu - Pélate NIYONKURU /kob./
ministrowie p/u prezydenta:
ds. regionu - Isabelle NDAHAYO /kob./
ds. uczciwych rządów i planowania - Jean d'Arc KAGAYO /kob./
przewodniczący - Pascal NYABENDA
Podział mandatów po wyborach z 29 czerwca 2015 r.: CNDD-FDD 77, Hope 21, UPRONA 2. Razem 100.
przewodniczący - Révérien NDIKURIYO
Podział mandatów po wyborach z 24 lipca 2015 r.: CNDD-FDD 33, UPRONA 2, inni 8. Razem 43.
Narodowa Rada na rzecz Obrony Demokracji-Narodowe Siły na rzecz Obrony Demokracji /Conseil Nationale pour la Défence de la Démocratie-Forces Nationales pour la Défence de la Démocratie - CNDD-FDD/ - ugrupowanie utworzone w 1998 r. w wyniku rozłamu w CNDD; reprezentuje interesy plemienia Hutu; przywódca: Pierre NKURUNZIZA; przewodn.: Pascal NYABENDA.
Front na rzecz Demokracji w Burundi /Front pour la Démocratie au Burundi - FRODEBU/ - partia zalegalizowana w sierpniu 1992 r.; przywódca: Léonce NGENDAKUMANA.
Związek na rzecz Postępu Narodowego /Union pour le Progrès National - UPRONA/ - utworzona w 1959 r., do 1966 r. jedyna legalna partia w kraju; przewodn.: Pierre BUYOYA.
Ruch na rzecz Rehabilitacji Obywateli /Mouvement pour la Réhabilitation du Citoyen - MRC/ - utworzony w 2002 r.; przywódca: Epitace BAYAGANAKANDI.
Partia na rzecz Wyzwolenia Ludu Hutu /Parti pour la Libération du Peuple Hutu - PALIPEHUTU/ - utworzona w 1980 r. w Tanzanii; zalegalizowana w 1992 r.; przywódca: Agathon RWASA.
Partia Ludu /Parti du Peuple - PP/ - utworzona w 1992 r.; przywódca: Shadraik NIYONKURU.
Stowarzyszenie na rzecz Ludu Burundi /Rassemblement pour le Peuple du Burundi - RPB/ - utworzone w 1992 r.; przywódca: Balthazar BIGRIMANA.
Partia na rzecz Pojednania Narodowego /Parti pour la Réconciliation du Peuple - PRP/ - utworzona w 1992 r.; przywódca: Mathias HITIMANA.
Zgromadzenie na rzecz Demokracji oraz Rozwoju Gospodarczego i Społecznego /Rassemblement pour la Démocratie et le Développement Économique et Sociale - RADDES/ - utworzone w 1992 r.; przewodn.: Joseph NZENZIMANA.
Partia Liberalna /Parti Liberal - PL/ - utworzona w 1992 r.; przywódca: Gaetan NIKOMBAYE.
Partia Socjaldemokratyczna /Parti Social Démocrate - PSD/ - utworzona w 1993 r.; przywódca: Godéfroy HAKIZIMANA.
Gwarant Wolności Słowa w Burundi /Inkinzo y'Ijambo Ry'abarundi - Inkizo/ - partia utworzona w 1993 r.; przewodn.: Alphonse RUGAMBARARA.
Sojusz Narodowy na rzecz Praw i Rozwoju /Alliance Nationale pour les Droits et le Développement Économique - ANADDE/ - utworzony w 1992 r.; przywódca: Patrice NSABABAGANWA.
Partia na rzecz Odrodzenia Narodowego /Parti pour le Redressement National - PARENA/ - utworzona 3 sierpnia 1994 r.; przywódca: Jean-Baptiste BAGAZA; sekr. gen.: Rémy NTENGURUTSE.
Niezależna Partia Pracujących /Parti Indépendant des Travailleurs - PIT/ - utworzona w 1993 r.; przywódca: Étienne NYAHOZA.
Sojusz Burundyjsko-Afrykański na rzecz Ocalenia /Alliance Burundo-Africaine pour le Salut - ABASA/ - utworzony w 1993 r.; przywódca: Serge MUKAMARAKIZA.
Sojusz Walecznych /AV-Intware - AV-I/ - utworzony w 1993 r.; przywódca: André NKUNDIKIJE.
Forum Demokratyczne /Forum Démocratique - FODE/ - utworzone w listopadzie 1999 r.; przywódca: Deogratias BABURIFATO.
*
Nadzieja dla Burundyjczyków /Hope for Burundians - Abienga-Amizero y'Abarundi/ - blok partii opozycyjnych; przywódca: Agathon RWASA.
Związek Pracowników Burundi /Union des Travailleurs du Burundi - UTB/ - założony w 1967 r.; skupia 18 afiliowanych związków zawodowych.
Konfederacja Związków Zawodowych Burundi /Confédération des Syndicats du Burundi - COSIBU/.
Bulletin Officiel du Burundi - miesięcznik, Bużumbura.
Burundi Chrétien - tygodnik katolicki w jęz. francuskim, Bużumbura.
Ndongozi Y'uburundi - czasopismo katolickie w jęz. kirundi, Bużumbura, zał. 1935.
Le Renouveau du Burundi - dziennik, Bużumbura, zał. 1978.
Ubumwe - tygodnik w jęz. kirundi, Bużumbura, zał. 1971 zamiast tygodnika "Unité et Revolution.
Agence Burundaise de Presse /ABP/ - Bużumbura, zał. VI 1976.
