Litwa

Lietuvos Respublika

obszar: 65 303 km2

ludność: 2 810 118 (2018)

stolica: Wilno

ludność: 536 692 (2018)

Język urzędowy: litewski

Święto narodowe: 16 II - Dzień Odrodzenia Państwa Litewskiego (1918)

Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów

Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF(MFW), WHO, WTO

 Polska

 Albania

 Andora

 Austria

  Belgia

 Białoruś

 Bośnia i Hercegowina

 Bułgaria

 Chorwacja

 Czarnogóra

 Czechy

 Dania

 Estonia

 Finlandia

 Francja

 Gibraltar

 Grecja

 Guernsey

 Hiszpania

 Holandia

 Irlandia

 Irlandia Północna

 Islandia

 Jersey

 Kosowo

 Liechtenstein

 Litwa

 Luksemburg

 Łotwa

 Macedonia

 Malta

 Mołdawia

 Monako

 Niemcy

 Norwegia

 Portugalia

 Rosja

 Rumunia

 San Marino

 Serbia

 Słowacja

 Słowenia

 Szwajcaria

 Szwecja

 Ukraina

 Watykan

 Węgry

 Wielka Brytania

 Włochy

 Wyspa Man

 Wyspy Owcze

• Afryka
• Ameryka
• Azja
• Oceania

Republika niepodległa od 16 II 1918 r. Następnie, na mocy uchwały Rady Najwyższej Związku Radzieckiego z 3 VIII 1940 r., włączona w skład ZSRR jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka. 11 III 1990 r. Rada Najwyższa Republiki Litewskiej proklamowała akt "O przywróceniu niepodległości państwa litewskiego".
Zgodnie z konstytucją z 6 XI 1992 r., zaaprobowaną w referendum 25 X 1992 r., głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią.
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Sejm, w którego skład wchodzi 141 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 4 lata (71 deputowanych wyłanianych jest w okręgach jednomandatowych, 70 - w głosowaniu na listy partii i ugrupowań społecznych).
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływany przez prezydenta i ostatecznie zatwierdzany przez parlament po zaakceptowaniu programu rządu.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 10 okręgów (apskritis) dzielących się na 60 regionów (savivaldybė).

prezydent - Dalia GRYBAUSKAITE /kob./  /od 12 VII 2009; reelekcja 2014/

poprzedni prezydent - Valdas ADAMKUS /NS/  /12 VII 2004 - 12 VII 2009/

utworzony 25 XI 2016 r., stan po zmianach z 8 V 2018 r.
premier - Saulius SKVERNELIS /LVŽS/
ministrowie:
spraw zagranicznych - Linas Antanas LINKEVIČIUS
spraw wewnętrznych - Eimutis MISIŪNAS
obrony narodowej - Raimundas KAROBLIS
sprawiedliwości - Milda VAINIUTÉ /kob./
rolnictwa - Giedrius SURPLYS
finansów - Vilius ŠAPOKA
gospodarki - Virginijus SINKEVIČIUS
zdrowia - Aurelijus VERYGA
kultury -  Liana RUOKYTE-JONSSON /kob./
transportu i łączności - Rokas MASIULIS
oświaty i nauki - Jurgita PETRAUSKIENE /kob./
ochrony środowiska - Kęstutis NAVICKAS
opieki społecznej i pracy - Linas KUKURAITIS
energetyki - Žygimantas VAIČIŪNAS

*

 poprzedni premier - Algirdas BUTKEVIČIUS /LSDP/ /13 XII 2012 - 25 XI 2016/

przewodniczący - Viktoras PRANCKIETIS /LVŽS/

Podział mandatów po wyborach z 9 i 23 października 2016 r.: LVŽS 54, TS-LKD 31, LSDP 17, LRLS 14, AWPL-ZChR 8, TT 8, DP 2, niezależni 4, inni 3. Razem 141.

Litewski Związek Rolników i Zielonych /Lietuvos Valstiečiu ir Žaliuju Sąjunga - LVŽS/ - partia utworzona 15 grudnia 2001 r. w wyniku połączenia Litewskiej Partii Rolników /Lietuvos Valstiečiu Partija - LVP, zał. 1994/ i Nowej Demokracji-Partii Kobiet /ND-PK, zał. 1995, do III 1998 nosiła nazwę Litewska Partia Kobiet/; do II 2006 nosiła nazwę Związek Partii Rolników i Nowych Demokratów /Valstiečiu ir Naujosios Demokratijos Partiju Sąjunga - VNDS/, a do I 2012 Litewski Związek Rolników i Narodowców /Lietuvos Valstiečiu Liaudininkai Sąjunga - LVLS/; przewodn.: Ramunas KARBAUSKIS.

Związek Ojczyzny - Litewscy Chrześcijańscy Demokraci /Tévynés Sąjunga - Lietuvos Krikščionys Demokratai - TS-LKD/ - partia utworzona 1 maja 1993r. przez grupę b. członków "Sajudisu"; 11 V 2008 r. połączyła się ze Związkiem Narodowców Litwy /Lietuviu Tautininku Sąjunga - LTS; zał. 1989/, a 17 V 2008 r. w jej skład weszła partia Litewscy Chrześcijańscy Demokraci /Lietuvos Krikščionys Demokratai - LKD; zał. 12 V 2001/; do połączenia z tymi partiami nosiła nazwę Związek Ojczyzny - Litewscy Konserwatyści/ /Tévynés Sąjunga - Lietuvos Konservatoriai - TS-LK/; przewodn.: Gabrielius LANDSBERGIS.

Litewska Partia Socjaldemokratyczna /Lietuvos Socialdemokratu Partija - LSDP/- utworzona 12 sierpnia 1989 r.; 27 stycznia 2001 r. połączyła się z Litewską Demokratyczną Partią Pracy /Lietuvos Demokratine Darbo Partija - LDDP; zał. 9 XII 1990 w wyniku przekształcenia się niezależnej Komunistycznej Partii Litwy/; przewodn.: Gintautas PALUCKAS .

Litewska Socjaldemokratyczna Partia Pracy /Lietuvos Socialdemokratų Darbo Partija - LSDDP/ - utworzona 24 marca 2018 r. w wyniku rozłamu w Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej /LSDP/; przewodn.: Gediminas KIRKILAS.

Litewski Ruch Liberałów /Lietuvos Respublikos Liberalu Sąjudis - LRLS/ - partia utworzona 25 lutego 2006 r.; przewodn.: Eugenijus GENTVILAS.

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin /AWPL-ZChR/ - partia polskiej mniejszości narodowej, utworzona 28 sierpnia 1994 r., zarejestrowana 21 października 1994 r .; do 7 maja 2016 r. nosiła nazwę Akcja Wyborcza Polaków na Litwie - AWPL /Lietuvos Lenku Rinkimu Akcija - LLRA/; prezes: Waldemar TOMASZEWSKI.

Porządek i Sprawiedliwość /Tvarka ir Teisingumas - TT/ - partia utworzona 9 marca 2002 r. w wyniku rozłamu w Związku Liberałów Litwy /LLS/; do 13 maja 2006 r. nosiła nazwę Partia Liberalnych Demokratów /Liberalu Demokratu Partija - LDP/; przewodn.: Remigijus ŽEMAITAITIS.

Partia Pracy /Darbo Partija - DP/ - utworzona 18 października 2003r.; w lipcu 2011 r. połączyła się z Nowym Związkiem /Socjalliberałowie/ /Naujoji Sąjunga /Socjalliberalai/ - NS, zał. 25 IV 1998/; przewodn.: Victoras USPASKICH.

Droga Odwagi /Drąsos Kelias - DK/ - partia utworzona w 2012 r.; przywódca: Jonas VARKALA.

Partia Chrześcijańska /Krikščionių Partija - KP/ - utworzona 23 stycznia 2010 r. z połączenia 2 partii centroprawicowych; rozwiązana 26 października 2013 r.

Związek Polaków na Litwie /ZPL/ - organizacja społeczna /do 14 VIII 1994 społeczno-polityczna/ reprezentująca interesy polskiej mniejszości narodowej, utworzona 15-16 kwietnia 1989 r. w wyniku przekształcenia się Stowarzyszenia Społeczno- Kulturalnego Polaków na Litwie /zał. V 1988/; zarejestrowana 17 sierpnia 1992 r.; prezes Zarządu Głównego: Michał MACKIEWICZ.

Polska Partia Ludowa /PPL/ - reprezentuje interesy polskiej mniejszości narodowej, utworzona 27 lipca 2002 r.; przewodn.: Antonina POŁTAWIEC /kob./.

Litewska Federacja Pracy /Lietuvos Darbo Federacija - LDF/ - założona 28 września 1919 r.; liczy 20 000 członków; sekr. gen.: Janina ŠVEDIENÉ /kob./.

Litewska Kondederacja Związków Zawodowych /Lietuvos Profesiniu Sąjungu Konfederacija - LPSK/ - założona 1 maja 2002 r.; liczy ok. 124 000 członków; przewodn.: Arturas ČERNIAUSKAS.

Litewski Związek Zawodowy "Solidarność" /Lietuvos Profesiné Sąjunga "Solidarumas"/ - założony w 1989 r.; liczy 52 000 członków; przewodn.: Aldona JAŠINSKIENÉ /kob./.

Kauno Diena - Kowno, zał. 1945.

Kurier Wileński - niezależny, w jęz. polskim, Wilno, zał. 1953; do 1 VII 1995 organ rządu, poprzednio organ KC KP Litwy.

Lietuvos Aidas - prawicowy, Wilno, zał. 1917, wznowiony 1990.

Lietuvos Rytas - niezależny, Wilno, zał. 1919; poprzednio organ Komsomołu pt. "Komja Unima".

Vakaru Ekspresas - Kłajpeda, zał. 1990.

Bičiulisté /Przyjaźń/ - tygodnik, Wilno, zał. 1990.

Literatura ir Menas /Literatura i Sztuka/ - tygodnik społeczno- literacko-artystyczny, Wilno, zał. 1946.

Magazyn Wileński - miesięcznik polityczno-kulturalny  w jęz. polskim, Wilno, zał. 1990.

Moteris - popularny miesięcznik dla kobiet, Wilno, zał. 1952.

Nasza Gazeta - tygodnik wyd. przez Związek Polaków na Litwie, w jęz. polskim, Wilno.

Tygodnik Wileńszczyzny - tygodnik w jęz.polskim, Wilno, zał. VII 1994, do 2002 wychodził pt. "Przyjaźń".

Valstiečiu Laikraštis /Gazeta Chłopska/ - tygodnik niezależny, Wilno, zał. 1940; poprzednio organ KC KP Litwy.

Lietuvos Naujienu Agentura /ELTA/ - oficjalna agencja informacyjna, Wilno, zał. 1920.