Zambia

Republic of Zambia

obszar: 752 618 km2

ludność: 16 954 051 (2017)

stolica: Lusaka

ludność: 1 742 979 (2010) (zespół miejski)

Język urzędowy: angielski

Święto narodowe: 24 X - rocznica proklamowania niepodległości (1964)

Jednostka monetarna: 1 kwacha zambijska (ZMW) = 100 ngwee

Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, IMF(MFW), NAM, AU, WTO, WHO

 Algieria

 Angola

 Benin

 Botswana

 Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego

 Burkina Faso

 Burundi

 Czad

 Demokratyczna Republika Konga

 Dżibuti

 Egipt

 Erytrea

 Etiopia

 Gabon

 Gambia

 Ghana

 Gwinea

 Gwinea Równikowa

 Gwinea-Bissau

 Kamerun

 Kenia

 Komory

 Lesotho

 Liberia

 Libia

 Madagaskar

 Malawi

 Mali

 Maroko

 Mauretania

 Mauritius

 Mozambik

 Namibia

 Niger

 Nigeria

 Republika Konga

 Republika Południowej Afryki

 Republika Środkowoafrykańska

 Republika Świętego Tomasza

 Réunion

 Rwanda

 Sahara Zachodnia

 Senegal

 Seszele

 Sierra Leone

 Somalia

 Suazi

 Sudan

 Sudan Południowy

 Tanzania

 Togo

 Tunezja

 Uganda

 Wybrzeże Kości Słoniowej

 Wyspa Świętej Heleny

 Zambia

 Zielony Przylądek

 Zimbabwe

• Europa
• Azja
• Ameryka
• Oceania

Republika niepodległa od 24 X 1964 r., członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Poprzednio protektorat brytyjski wchodzący pod nazwą Rodezja Północna w skład rozwiązanej 30 XII 1963 r. Federacji Rodezji i Niasy.
Zgodnie z konstytucją z 28 V 1996 r., ostatnio modyfikowaną 23 V 2016 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią.
Władza ustawodawcza należy do Zgromadzenia Narodowego, w którego skład wchodzi 167 deputowanych (156 wybieranych w głosowaniu powszechnym, 8 mianowanych przez prezydenta i 3 z urzędu). Kadencja parlamentu trwa 5 lat.
Organem doradczym jest 27-osobowa Izba Wodzów, składająca się z przedstawicieli poszczególnych prowincji.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd kierowany i powoływany przez prezydenta spośród członków Zgromadzenia Narodowego. (Stanowisko premiera zostało zniesione 31 VIII 1991 r.)
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 9 prowincji.

prezydent oraz szef rządu - Edgar LUNGU /PF/ /od 25 I 2015, reelekcja 2016/
wiceprezydent - Inonge WINA /kob./ /PF/ /od 26 I 2015, reelekcja 2016/

                                                   *
poprzedni p.o. prezydent i szef rządu - Guy Lindsay SCOTT /PF/  /29 X 2014 - 24 I 2015/

utworzony 15 IX 2016 r., stan po zmianach z 14 II 2018 r.

ministrowie:
spraw zagranicznych - Joe MALANJI  
spraw wewnętrznych - Steven KAMPYONGO
obrony - Davis CHAMA
finansów i planowania narodowego - Margaret MWANAKATWE /kob./
handlu wewnętrznego i zagranicznego oraz przemysłu - Christopher BWALYA YALUMA
zdrowia - Chitalu CHILUFYA
planowania rozwoju narodowego - Lucky MULUSA
pracy i ubezpieczeń społecznych - Joyce NONDE-SIMUKOKO /kob./
ds. orientacji narodowej i religii - Godfridah SUMAILI
rolnictwa - Michael ZONDANI KATAMBO
ds. samorządów lokalnych i budownictwa mieszkaniowego - Vincent MWALE
ds. wodzów i tradycji - Lawrence John SICHALWE
ds. równouprawnienia - Victoria KALIMA /kob./
szkolnictwa wyższego - Nkandu LUO
ds. młodzieży i sportu - Moses MAWERE
oświaty, nauki, kształcenia zawodowego i wczesnej edukacji - David MABUMBA
sprawiedliwości - Given LUBINDA
hodowli i rybołówstwa - Kampamba MULENGA /kob./
informacji i mediów - Dora SILIYA /kob./
górnictwa i rozwoju zasobów mineralnych - Richard MUSUKWA
energii - Mathews NKUWA
turystyki i sztuki - Charles ROMEL BANDA
ds. rozwoju społeczności i ubezpieczeń społecznych - Emerine KABANSHI /kob./
robót publicznych i zaopatrzenia - Felix MUTATI
łączności i transportu - Brian MUSHIMBA
rozwoju zasobów wodnych, ds. sanitarnych i ochrony środowiska - Dennis MUSUKU WACHINGA
ds. gruntów - Jean KAPATA

spiker - Patrick MATIBINI

Podział mandatów po wyborach z 11 sierpnia 2016 r.: PF 80, UPND 58, MMD 3, FDD 1, niezależni 14. Razem 156.

Front Patriotyczny /Patriotic Front - PF/ - utworzony w 2001 r. przez grupę b. członków Ruchu na rzecz Demokracji Wielopartyjnej; przywódca: Edgar LUNGU; przewodn. krajowy: Inonge WINA /kob./; sekr. gen.: Davies MWILA.

Ruch na rzecz Demokracji Wielopartyjnej /Movement for Multiparty Democracy - MMD/ - utworzony w lipcu 1990 r. jako nieformalny sojusz grup opozycyjnych; zarejestrowany jako partia 4 stycznia 1991r.; przewodn.: Felix MUTATI.

Zjednoczona Partia na rzecz Rozwoju Narodowego /United Party for National Development - UPND/ - utworzona w 1998 r.; przywódca: Hakainde HICHILEMA.

Zjednoczona Narodowa Partia Niepodległości /United National Independence Party - UNIP/ - utworzona w 1959 r.; od 13 grudnia 1972 do grudnia 1990 r. jedyna legalna partia polityczna; przywódca: Tilyenyi KAUNDA.

Forum na rzecz Demokracji i Rozwoju /Forum for Democracy and Development - FDD/ - partia utworzona w czerwcu 2001 r.; przewodn.: Edith NAWAKWI /kob./.

Zjednoczona Partia Liberalna /United Liberal Party - ULP/ - utworzona w lipcu 2006 r.; przywódca: Sakwiba SIKOTA.

Partia Dziedzictwa /Heritage Party - HP/ - utworzona w lipcu 2001 r.; przywódca: Godfrey MIYANDA.

Partia Narodowa /National Party - NP/ - utworzona w sierpniu 1993 r. przez b. członków Ruchu na rzecz Demokracji Wielopartyjnej; przywódca: Sam CHIPUNGU.

Zambijski Sojusz na rzecz Postępu /Zambia Alliance for Progress -ZAP/ - partia utworzona w 1999 r.; w sierpniu 1999 r. przyłączyli  się do niej b. członkowie Zambijskiego Kongresu Demokratycznego /Zambia Democratic Congress - ZADECO; zał. 1995; rozw. VIII 1999/; przywódca: Dean MUNGOMBA.

Program dla Zambii /Agenda for Zambia - AZ/ - partia utworzona w 1996 r. przez b. członków Partii Narodowej; przewodn.: Akashambatwa MBIKUSITA-LEWANIKA.

Partia Demokratyczna /Democratic Party - DP/ - utworzona w 1991 r.; przewodn.: Emmanuel MWAMBA.

Prawdziwa Partia Demokratyczna /Real Democratic Party - RDP/ - utworzona w 1995 r., poprzednio nosiła nazwę Nowa Partia Demokratyczna /New Democratic Party - NDP/; przewodn.: David LIMAKA.

Liberalny Front Postępowy /Liberal Progressive Front - LPF/ - utworzony w 1993 r.; przywódca: Rodger CHONGWE.

Zambijska Partia Republikańska /Zambia Republican Party - ZRP/ - utworzona w sierpniu 2000 r.

Opozycyjna Partia na rzecz Postępu /Opposition Party for Progress - OPP/ - utworzona 6 września 2000 r.; przywódca: Esau TEMBO.

Partia Socjaldemokratyczna /Social Democratic Party - SDP/ - utworzona w październiku 2000 r.; przywódca: Gwendoline KONIE /kob./.

Zambijska Zjednoczona Partia Rozwoju / Zambia United Development Party - ZUDP/ - utworzona w maju 2001 r.; przywódca: Wilson MUKUPA.

Partia Wolności Zambii /Zambia Freedom Party - ZFP/ - utworzona w styczniu 2000 r.; przywódca: Henry NSAMBA.

                                                                 *
Zjednoczony Sojusz Demokratyczny /United Democratic Alliance -  UDA/ - koalicja wyborcza utworzona przez: Zjednoczoną Partię na rzecz Rozwoju Narodowego, Zjednoczoną Narodową Partię Niepodległości, Forum na rzecz Demokracji i Rozwoju oraz Zjednoczoną Partię Liberalną; przywódca: Hakainde HICHILEMA.

Zambijski Kongres Związków Zawodowych /Zambia Congress of Trade Unions - ZCTU/ - centrala związkowa założona w 1965 r.; liczy    400 000 członków zrzeszonych w 18 afiliowanych związkach branżowych.

Federacja Wolnych Związków Zawodowych Zambii /Federation of Free Trade Unions of Zambia - FFTUZ/.

Zambia News and Information Services /ZANIS/ - agencja informacyjna, Lusaka, zał. 2005 z połączenia Zambia News Agency /ZANA/ i Zambia Information Services /ZIS/.