Turcja

Flaga

Godło Republika Turcji
Türkiye Cumhuriyeti
obszar: 783 562 km2
ludność: 80 810 525 (2017)
stolica: Ankara
ludność: 5 346 518 (2016) (zespół miejski)
Język urzędowy: turecki
Święto narodowe: 29 X - rocznica proklamowania republiki (1923)
Jednostka monetarna: 1 lira turecka (TRY) = 100 kuruszy
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, NATO, IMF(MFW), OECD, WTO, WHO



Afganistan
Arabia Saudyjska
Armenia
Azerbejdżan
Bahrajn
Bangladesz
Bhutan
Brunei
Chiny
Cypr
Filipiny
Gruzja
Indie
Indonezja
Irak
Iran
Izrael
Japonia
Jemen
Jordania
Kambodża
Katar
Kazachstan
Kirgistan
Korea Południowa
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna
Kuwejt
Laos
Liban
Malediwy
Malezja
Mjanma
Mongolia
Nepal
Oman
Pakistan
Singapur
Sri Lanka
Syria
Tadżykistan
Tajlandia
Tajwan
Timor Wschodni
Turcja
Turkmenistan
Uzbekistan
Wietnam
Zjednoczone Emiraty Arabskie
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika. Zgodnie z konstytucją zatwierdzoną w referendum 7 XI 1982 r., ostatnio modyfikowaną w referendum z 16 IV 2017 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (maksymalnie na 2 kadencje licząc od 2018 r). Prezydent może sprawować władzę za pomocą dekretów, a także rozwiązywać parlament.
Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu - Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji, w którego skład wchodzi 600 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią. Wybory parlamentarne i prezydenckie mają odbywać się tego samego dnia.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd kierowany i powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 81 prowincji (przypisanych do 7 regionów geograficznych).
prezydent - Recep Tayyip ERDOĞAN /AKP/ /od 28 VIII 2014; reelekcja 9 VII 2018/
wiceprezydent - Fuat OKTAY /niezal./ /od 10 VII 2018/
*
poprzedni prezydent - Abdullah GÜL /28 VIII 2007 - 28 VIII 2014/
utworzony 10 VII 2018 r.
ministrowie:
spraw zagranicznych - Mevlüt ÇAVUŞOĞLU
spraw wewnętrznych - Süleyman SOYLU
obrony narodowej - gen. Hulusi AKAR
skarbu i finansów - Berat ALBAYRAK
sprawiedliwości - Abdülhamit GÜL
energetyki i bogactw naturalnych - Fatih DÖNMEZ
rolnictwa i leśnictwa - Bekir PAKDEMIRLI
kultury i turystyki - Mehmet ERSOY
zdrowia - Fahrettin KOCA
edukacji narodowej - Ziya SELÇUK
przemysłu i technologii - Mustafa VARANK
pracy, służb społecznych i rodziny - Zehra ZÜMRÜT SELÇUK /kob./
transportu i infrastruktury - Cahit TURAN
ds. młodzieży i sportu - Mehmet KASAPOĞLU
handlu - Ruhsar PEKCAN /kob./
ochrony środowiska i urbanizacji - Murat KURUM
*
poprzedni premier - Binali YILDIRIM /AKP/ /24 V 2016 - 9 VII 2018/
Parlament Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji /Türkiye Büyük Millet Meclisi/przewodniczący - Binali YILDIRIM /AKP/
Podział mandatów po wyborach z 24 czerwca 2018 r.: AKP 295, CHP 146, HDP 67, MHP 49, IYI 43. Razem 600.

Partia Sprawiedliwości i Rozwoju /Adalet ve Kalkinma Partisi - AKP/ - partia islamska utworzona w 14 sierpnia 2001 r. przez b. członków zdelegalizowanej Partii Cnoty /Fazilet Partisi - FP, zał. XII 1997; zakazana VI 2001/; przywódca: Recep Tayyip ERDOĞAN; sekr. gen.: Fatih ŞAHIN.
Nacjonalistyczna Partia Działania /Milliyetci Hareket Partisi - MHP/ - utworzona 9 lutego 1969 r.; do grudnia 1985 r. nosiła nazwę Republikańska Partia Konserwatywna; przywódca: Devlet BAHÇELI; sekr. gen.: Ismet BÜYÜKATAMAN.
Wielka Partia Jedności /Büyük Birlik Partisi - BBP/ - partia prawicowa, islamska, utworzona 29 stycznia 1993 r.; przywódca: Mustafa DESTICI.
Partia Ludowo-Republikańska /Cumhuriyet Halk Partisi - CHP/ - utworzona 9 września 1923 r. przez Kemala Atatürka; nie działała w l.1980-1992; oficjalnie reaktywowana 9 września 1992 r.; w lutym 1995 r. połączyła się z nią Socjaldemokratyczna Partia Ludowa /Socyaldemokrasi Halkçi Partisi - SHP, zał. XI 1985; rozw. II 1995/; w marcu 2004 r. połączyła się z Partią Nowej Turcji /Yeni Türkiye Partisi - YTP; zał. VII 2002/; przewodn.: Kemal KILIÇDAROĞLU; sekr. gen.: Mehmet Akif HAMZAÇEBI.
Partia Szczęścia /Saadet Partisi - SP/ - partia islamska utworzona 20 lipca 2001 r. przez b. członków zdelegalizowanej Partii Cnoty /Fazilet Partisi - FP, zał. 1997; zakazana VI 2001/; przywódca: Temel KARAMOLLAOĞLU.
Partia Demokratyczna /Demokrat Parti - DP/ - partia utworzona 27 maja 2007 r. w wyniku połączenia Partii Słusznej Drogi /Dogru Yol Partisi - DYP; zał. 1983/ i Partii Ojczyźnianej /Anavatan Partisi -ANAP; zał. 1983/; przewodn.: Gültekin UYSAL.
Dobra Partia /İyi Parti - IYI/ - partia liberalno-konserwatywna, nacjonalistyczna, utworzona 25 października 2017 r.; przewodn.: Meral AKŞENER /kob./; sekr. gen.: Mustafa Cihan PAÇACI.
Ludowa Partia Demokratyczna /Halklarin Demokratik Partisi - HDP/ - lewicowa partia prokurdyjska, utworzona 15 sierpnia 2012 r.; współprzewodn.: Sezai TEMELLI i Pervin BULDAN /kob./.
Partia Lewicy Demokratycznej /Demokratik Sol Parti - DSP/ - utworzona 14 listopada 1985 r.; przewodn.: Önder AKSAKAL.
Partia Narodu /Millet Partisi - MP/ - utworzona 23 listopada 1992 r.; przewodn.: Aykut EDIBALI.
Partia Młodości /Genç Parti - GP/ - utworzona 3 sierpnia 2002 r.; przywódca: Cem UZAN.
Partia Socjaldemokratyczna /Sosyalist Demokratsi Partisi - SDP/ - utworzona w styczniu 2002 r.; przywódca: Ridvan TURAN.
Partia Centrum /Merkez Partisi - MEP/ - utworzona 2 czerwca 2014 r.; przywódca: Abdurrahim KARSLI.
Partia Narodu i Sprawiedliwości /Millet ve Adalet Partisi - MILAD/ - utworzona 19 listopada 2014 r.; przywódca: Mehmet BOZDEMIR.
Demokratyczna Partia Regionów /Demokratik Bölgeler Partisi - DBP/ - utworzona 11 lipca 2014 r.; przywódcy: Sebahat TUNCEL /kob./ i Kamuran YÜKSEK.
Partia Demokracji Elektronicznej /Elektronik Demokrasi Partisi - e-Partisi/ - utworzona 26 listopada 2014 r.; przywódca: Emrehan HALICI.
*
Sojusz Ludu /Cumhur İttifakı/ - koalicja wyborcza utworzona 20 lutego 2018 r. przez AKP i MHP; 3 maja 2018 r. przyłączyła się do niej partia BBP.
Sojusz Narodu /Millet İttifakı/ - opozycyjny sojusz wyborczy, utworzony 1 maja 2018 r., przez cztery partie: CHP, IYI, SP i DP.
Konfederacja Robotniczych Związków Zawodowych Turcji /Türkiye Işçi Sendikalari Konfederasyonu - TÜRK-IŞ/ - założona w lipcu 1952 r.; należy do MKWZZ; liczy 1 750 000 członków; sekr. gen.: Mustafa KUMLU.
Konfederacja Postępowych Robotniczych Związków Zawodowych Turcji /Türkiye Devrimci Işçi Sendikalari Konfederasyonu - DISK/ - założona w styczniu 1967 r.; od IX 1980 r. do IX 1991 r. działalność zakazana; liczy 327 000 członków; sekr. gen.: Kani BEKO.
Aksam - poranny, niezależny, Stambuł, zał. 1918.
Bugün - Stambuł, zał. 2003 jako "Dünden Bugüne Tercüman", od 2005 pod obecną nazwą.
Cumhuriyet /Republika/ - poranny, niezależny, Stambuł, zał. 1924.
Daily Sabah - w jęz. angielskim, niemieckim i arabskim, Stambuł, zał. 2014.
Dünya - /Świat/ - poranny, Stambuł, zał. 1951.
Günes - Stambuł, zał. 1982.
Habertürk - Stambuł, zał. 2009.
Hürriyet /Wolność/ - poranny, niezależny, Stambuł, zał. 1948.
Hürriyet Daily News - w jęz. angielskim, Stambuł, zał. 1961.
Milliyet /Naród/ - poranny, Stambuł, zał. 1950.
Posta - liberalny, Stambuł, zał. 1995.
Sabah - poranny, Stambuł, zał. 1985.
Sözcü - Stambuł, zał. 2007.
Takvim - Stambuł, zał. 1994.
Türkiye - Stambuł, zał. 1970.
Vatan - poranny, niezależny, Stambuł, zał. 2002.
Yeni Akit /Nowa Zgoda/ - konserwatywno-religijny, Stambuł, zał. 2010.
Yeni Şafak /Nowy Świt/- konserwatywno-religijny, Stambuł, zał. 1994.
Aktüel - tygodnik, Stambuł, zał. 1991.
Bayrak - tygodnik polityczny, Stambuł, zał. 1970.
Ekonomist - tygodnik gospodarczy, Stambuł, zał. 1960.
Girigir - tygodnik satyryczny, Stambuł.
Turkey - miesięcznik ekonomiczny, w jęz. angielskim, Stambuł, zał. 1982.
Anadolu Ajansi /AA/ /Anatolian News Agency/ - półoficjalna agencja informacyjna, Ankara, zał. 1920.
ANKA Habar Ajansi - Ankara, zał. 1972.
DHA Dogan Haber Ajansi - agencja prywatna, zał. 1999.
EBA Ekonomik Basin Ajansi - prywatna prasowa agencja gospodarcza, Ankara, zał. 1981.
Hürriyet Haber Ajansi - Stambuł, zał. 1963.
IKA Haber Ajansi - gospodarczo-handlowa agencja prasowa, Ankara, zał. 1954.
Milha News Agency - Stambuł, zał. 1964.