Przed Muzeum Narodowym w Warszawie odsłonięto instalację Jerzego Kaliny "Zatrute źródło"
W tej rzeźbie jest bardzo dużo smutku, samotności; myślę, że gdyby Jan Paweł II słuchał różnych wypowiedzi w przestrzeni publicznej, to właśnie tak by się czuł - osamotniony - powiedział w czwartek podczas odsłonięcia instalacji "Zatrute źródło" p.o. dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie Łukasz Gaweł.
Kamienna fontanna zajmująca centralną część dziedzińca MNW wypełniona jest wodą koloru krwi. Pośrodku widać białą postać papieża Jana Pawła II unoszącego czarny kamień nad głową.
"Jedną z form upamiętniania setnej rocznicy urodzin Jana Pawła II jest instalacja autorstwa artysty Jerzego Kaliny, pierwsza w jego dorobku poświęcona papieżowi" – zaznaczył w liście skierowanym do artysty i zgromadzonych na wernisaży osób wicepremier prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. "Będziemy mogli ją oglądać w jednym z najważniejszych muzeów w Polsce – w Muzeum Narodowym w Warszawie, które prezentując zabytki odległych wieków wpływające na kształt Polski i Europy nie uchyla się też przed podejmowaniem przez artystów społecznym krytycznym komentarzem do bieżących istotnych wydarzeń, stając się przez to miejscem dyskusji i stawiania pytań o role sztuki, tradycji w pamięci" - napisał Gliński.
Instalacja "Zatrute źródło" jest pierwszą pracą Jerzego Kaliny poświęconą papieżowi Polakowi. Stanowi zarazem artystyczną odpowiedź na rzeźbę Maurizio Cattelana "La Nona Ora" z 1999 r. "Miałem sobie za złe, że na tę instalację czekałem tak długo; tkwiło to we mnie jak zadra, jak rana, że wcześniej nie opowiedziałem na prowokację Cattelana" – mówił Jerzy Kalina. "Ale teraz przeciwstawiłem tamtemu papieżowi Cattelana, przygniecionemu wielkim głazem, papieżowi bezradnemu, postać papieża silnego, mocarza, który głaz unosi nad głową i pewnie zaraz ciśnie go w wodę zatrutego źródła o symbolicznej czerwonej barwie"- mówił Kalina podczas czwartkowego wernisażu.
"W tej rzeźbie jest bardzo dużo smutku, samotności". "Nie widzę tam wielkiej siły (...). Myślę, że gdyby Jan Paweł II słuchał różnych wypowiedzi w naszej przestrzeni publicznej, to właśnie tak by się czuł - osamotniony" - mówił p.o. dyrektora MNW. "Warto, abyśmy tę instalację oglądali razem z dwiema wystawami, które niedawno otwieraliśmy, tzn. +Fotorelacje. Wojna 1920+ o wojnie polsko-bolszewickiej oraz +Polska. Siła obrazu+, która mówi o sile symbolicznej malarstwa polskiego" – dodał dyr. Gaweł. "Chciałbym, żeby Muzeum Narodowe było takim miejscem, w którym faktycznie toczymy rozmowę, ale merytoryczną rozmowę, na temat narodowych mitów, narodowych symboli i tego, co nas konstytuuje - tego, co nas tworzy" – podkreślił Gaweł.
Podczas wernisażu esej na temat twórczości Jerzego Kaliny, zawierający interpretacje instalacji "Zatrute źródło" przedstawił biskup Michał Janocha, historyk sztuki.
Jerzy Kalina ukończył Wydział Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1971). Jest uznawany za jednego z najbardziej wszechstronnych współczesnych polskich artystów. Podejmował wiele różnych aktywności twórczych, które sam określał jako akcje plastyczne, rytualne, obrzędowe, interwencje, piktogramy żyjące.
Zapisał się w historii polskiej sztuki współczesnej jako rzeźbiarz, scenograf teatralny i filmowy, autor spektakli teatralnych oraz filmów animowanych i dokumentalnych, jeden z pierwszych polskich performerów.
Kalina jest autorem, m.in. projektu pomnika Katyńskiego "Kalwarie Polskie" w Podkowie Leśnej (1990), projektów polowych ołtarzy papieskich podczas pielgrzymek Jana Pawła II (1987, 1991 i 1999), oprawy plastycznej pogrzebu oraz grobowca księdza Jerzego Popiełuszki przy kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie (1986), projektów wnętrza i witraży kaplic prezydenckich w Belwederze i Pałacu Prezydenckim, projektu ekspozycji i narracji plastycznej w Muzeum Katyńskim w Warszawie (2014), projektu pomnika rotmistrza Witolda Pileckiego we Wrocławiu.
Artysta jest laureatem wielu nagród, w tym Nagrody Totus Tuus (2017) i Nagrody im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego (2013). W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2008 r. – medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie filmu.(PAP)
autorzy: Anna Bernat, Grzegorz Janikowski
