Żywa skamieniałość podlega ewolucji
Naukowcy zaproponowali metodę pomiaru tempa ewolucji u tzw. żywych skamieniałości, czyli gatunków, które niewiele się zmieniły przez dziesiątki milionów lat, mimo że ich wszyscy krewniacy dawno wymarli - donosi serwis Science Daily.
Żywe skamieniałości to określenie zaproponowane jeszcze przez wybitnego uczonego, odkrywcę teorii ewolucji, Karola Darwina. Uznał on, że do naszych czasów przetrwały gatunki, które zupełnie nie zmieniły się przez miliony lat. Zdaniem Darwina takie żywe skamieniałości mogły przetrwać niezmienione, ponieważ zajmowały wąską niszę ekologiczną, gdzie nie musiały rywalizować z innymi gatunkami.
Jednak późniejsze badania dowiodły, że nawet żywe skamieniałości ewoluują. Przykładem są słynne ryby latimerie, których dwa gatunki żyją do dziś, mimo że cała gromada ryb trzonopłetwych wymarła ok. 60 mln lat temu. U latimerii można zaobserwować ewolucję np. w obrębie anatomii czaszki czy kręgosłupa.
Najnowsze badania, opublikowane na łamach pisma "Palaeontology", dotyczyły hatterii, gadów z Nowej Zelandii, przypominających wyglądem jaszczurki, jednak reprezentujących zupełnie inną linię ewolucyjną, zwaną sfenodontami.
Wspólny przodek hatterii i jaszczurek żył 240 mln lat temu, zanim jeszcze pojawiły się dinozaury. Od tego czasu hatterie niezależnie ewoluowały. Obecnie żyją jedynie dwa gatunki hatterii. Zalicza się je do żywych skamieniałości. Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu (W. Brytania) zaproponowali metodę pomiaru tempa ewolucji hatterii.
W ramach analiz naukowcy dokonywali pomiarów kości żuchw wszystkich skamieniałości spokrewnionych z hatteriami, traktując je jako wskaźniki informujące o przystosowaniu się do określonej diety.
Wyniki badań potwierdziły, że hatterie podlegały bardzo powolnej ewolucji. Naukowcy podkreślają zarazem, że pod względem zmian anatomicznych zwierzęta te bardzo "konserwatywne".
"Prehistoryczni krewniacy hatterii, w tym roślinożercy i gatunki wodne, były znacznie bardziej zróżnicowane niż dzisiaj. Dzisiejsze hatterie mają najwięcej wspólnego ze swoimi najstarszymi przodkami z triasu" - wyjaśnia główny autor badań, Jorge Herrera-Flores.
Badacze nie negują kategorii żywej skamieniałości wprowadzonej przez Darwina. Pokazują jednak, że zjawisko to jest złożone, a także że można zaobserwować w jego obrębie pewną dynamikę, która daje się zmierzyć. (PAP)
krx/ mrt/
