Pionierski zabieg transplantacji w Szpitalu Klinicznym Dzieciątka Jezus
W Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólne i Transplantacyjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego wykonano pierwszy w Polsce i unikalny na świecie zabieg jednoczasowego przeszczepienia wątroby i trzustki u młodej kobiety chorej na mukowiscydozę – poinformował WUM.
Operacja odbyła się 30 września, trwała dziewięć godzin i zakończyła się o godz. 22.00. Pacjentką była 21-letniej kobieta, u której z powodu mukowiscydozy doszło do marskości wątroby i niewydolności trzustki. Zakończyła się pełnym sukcesem: obydwa narządy podjęły funkcję bezpośrednio po przeszczepieniu. „Po wybudzeniu z narkozy pacjentka zapytała, kiedy będzie mogła coś zjeść” – powiedział PAP prof. Wojciech Lisik.
To wielkie dokonanie polskich specjalistów ze Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus, gdyż takie transplantacje są na świecie rzadkością. Dotychczas zaledwie kilka ośrodków, m.in. w Wielkiej Brytanii, USA i Hiszpanii, zgłaszało jednoczesne przeszczepienie wątroby i trzustki chorych z mukowiscydozą.
Operację przeprowadził zespół chirurgów transplantologów w składzie: prof. Wojciech Lisik, prof. Maciej Kosieradzki, dr hab. Marek Pacholczyk, dr med. Paweł Ziemiański i dr Paweł Skrzypek, a znieczulenie prowadzili dr Jan Pluta i dr Nadia Abukhouskaya. Przy zabiegu zaangażowany był blisko 20-osobowy zespół lekarzy, pielęgniarek i personelu pomocniczego. Jak podkreślił w rozmowie z PAP prof. Lisik, każda z tych osób przyczyniła się do sukcesu przedsięwzięcia.
Przyczyną mukowiscydozy są mutacje genów (nieprawidłowy gen w 7. chromosomie), które dziedziczymy. Ta wielonarządowa choroba rozwija się najczęściej u dzieci, przed okresem dojrzewania. Wadliwy transport chlorków nabłonka przez błony komórkowe powoduje odwodnienie i pojawienie się gęstej, lepkiej wydzieliny, która zaburza pracę różnych narządów.
To śmiertelna choroba, kiedyś umierały na nią już małe dzieci, obecnie - ze względu na postępy w terapii medycznej i coraz lepsze wyniki leczenia powikłań pozapłucnych - większość pacjentów z mukowiscydozą osiąga dorosłość. Światowa mediana przeżywalności wynosi 37–51 lat. W Polsce pacjenci żyją średnio 35 lat, ale połowa z nich umiera przed 22. rokiem życia (przy czym wiele osób z mukowiscydozą żyje ponad 40 lat).
Cukrzyca jest głównym niepłucnym powikłaniem mukowiscydozy. 35–50 proc. pacjentów z mukowiscydozą rozwija cukrzycę insulinozależną przed 30. rokiem życia.
Niewydolność wątroby i powikłania nadciśnienia wrotnego są częstymi wskazaniami do przeszczepienia wątroby u chorych na mukowiscydozę. Postępująca choroba płuc może odgrywać ważną rolę w gorszych rokowaniach, ale wykazano wyraźną korzyść, jeśli chodzi o przeżycie (zarówno u dorosłych, jak i u dzieci po przeszczepieniu wątroby z powodu mukowiscydozy) w porównaniu z tymi, którzy pozostali na liście oczekujących.
Dodatkowo niewydolność wątroby jest niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy związanej z mukowiscydozą. Podczas gdy wszyscy pacjenci po przeszczepieniu wątroby mają zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę, to ostatecznie prawie wszyscy pacjenci z chorobą wątroby związaną z mukowiscydozą rozwijają cukrzycę po przeszczepie wątroby.
Tak więc przywrócenie funkcji trzustki może zapewnić znaczną poprawę zdrowia i jakości życia poprzez złagodzenie zapotrzebowania na terapię zastępczą insuliną i enzymami trzustkowymi. Prowadzi to również do poprawy odżywienia i zmniejsza długoterminowe powikłania mukowiscydozy, takie jak np. mikroangiopatia (przewlekłe powikłania w małych naczyniach krwionośnych).
Autorka: Mira Suchodolska
