Przyznano Nagrodę Nobla z chemii
Moungi G. Bawendi z MIT, Louis E. Brus z Columbia University oraz Alexei I. Ekimov z Nanocrystals Technology - laureatami Nagrody Nobla z chemii 2023.
Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali w środę trzej naukowcy pracujący w USA: Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus oraz Alexei I. Ekimov - za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.
BREAKING NEWS
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2023
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2023 #NobelPrize in Chemistry to Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus and Alexei I. Ekimov “for the discovery and synthesis of quantum dots.” pic.twitter.com/qJCXc72Dj8
Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł).
Prace tegorocznych noblistów „dodały koloru do nanotechnologii”
Prace tegorocznych noblistów w dziedzinie chemii pozwoliły stworzyć m.in. ekrany telewizorów i komputerów, które lepiej oddają kolory i są jaśniejsze. Dlatego Komitet Noblowski napisał, że laureaci „dodali koloru do nanotechnologii”.
W uzasadnieniu Komitet Noblowski rozwinął, że badania Moungi G. Bawendiego z Massachusetts Institute of Technology, Louisa E. Brusa z Columbia University oraz Alexei’a I. Ekimova z Nanocrystals Technology przynoszą „największe korzyści ludzkości”.
Kropki kwantowe rozświetlają obecnie ekrany komputerów i telewizorów opartych na technologii QLED. Biochemicy i lekarze wykorzystują je w mapowaniu tkanek biologicznych.
Naukowcy mają nadzieję, że w przyszłości mogą one przyczynić się do rozwoju tzw. giętkiej (elastycznej) elektroniki, maleńkich czujników, cieńszych ogniw solarnych oraz kryptologii kwantowej.
„Dopiero zaczęliśmy badać potencjał tych małych cząstek” – ocenili członkowie Komitetu Noblowskiego.
Nobel z chemii za kwantowe kropki - od odkrycia do zastosowania
Alexei I. Ekimov odkrył kropki kwantowe pod koniec lat 70. XX, Louis E. Brus przeprowadził badania nad nanoczącsteczkami w roztworach , a jego młodszy współpracownik Moungi G. Bawendi zrewolucjonizował ich syntezę.
Alexei I. Ekimov urodził się w 1945 r. w Związku Radzieckim. Jest uważany za odkrywcę kropek kwantowych, które wówczas określano jako kryształy półprzewodnikowe. Udało mu się to pod koniec lat 70. XX wieku dzięki badaniom z wykorzystaniem kolorowego szkła. Jest emerytowanym badaczem Nanocrystals Technology Inc. w Nowym Jorku.
Louis E. Brus (ur. w 1943 r. w Cleveland, stan Ohio USA) nie tylko badał właściwości kropek kwantowych, ale zastosował metodę ich syntezy, która pozwoliła uzyskiwać kropki kwantowe wysokiej jakości. Jest profesorem na Columbia University w Nowym Jorku.
Najmłodszy z trójki noblistów Moungi G. Bawendi (ur. w 1961 r. w Paryżu), pracując po zrobieniu doktoratu w laboratorium Brusa, zrewolucjonizował metodę syntezy kropek kwantowych. Jest profesorem w Massachusetts Institute of Technologi (MIT) w Cambridge (USA). (PAP)
kgr/
