Rutte: rola północnej Europy w NATO jest większa niż kiedykolwiek
W trakcie czwartkowej wizyty w Norwegii szef NATO Mark Rutte podkreślił, że członkowie sojuszu muszą zwiększyć wydatki nie tylko na zbrojenia, ale również na szeroko rozumianą odporność na konflikty i kryzysy. Ocenił, że północ Europy nabierać będzie szczególnego znaczenia również dla bezpieczeństwa Amerykanów.
Mark Rutte i premier Norwegii Jonas Gahr Stoere wizytowali bazy wojskowe w bezpośrednim sąsiedztwie granicy z Federacją Rosyjską. Ich rozmowy skupiały się na koniecznym zwiększeniu potencjału obronnego NATO. Według Ruttego niezbędne jest zwiększenie wydatków na obronność.
“Mamy duże luki do wypełnienia. Musimy wydać o wiele, wiele więcej, aby wzmocnić nasze możliwości obronne, Rosja po wojnie z Ukrainą może się szybko odbudować, Chiny rosną w siłę, a zagrożenia terrorystyczne nie maleją” - powiedział na czwartkowej konferencji w bazie wojskowej w Ramsund.
Wydatki na obronność będą głównym tematem czerwcowego szczytu NATO w Hadze. Dla jego szefa cel, by członkowie sojuszu przeznaczali na nie 2 proc. PKB, jest nieaktualny i nie będzie w stanie zapewnić realizacji celów NATO. W jego opinii konieczne wydatki muszą wzrosnąć co najmniej o jeden punkt procentowy. Dodatkowym zadaniem dla sojuszników powinno stać się rozwijanie obronności rozumianej jako odporność państw i społeczeństw na kryzysy i konflikty. Rozwijana musi być infrastruktura transportowa, a sieci komunikacyjne i energetyczne powinny być odporne na zakłócenia.
“Skoro nie mamy już wątpliwości, że Rosja będzie dla nas długoterminowym zagrożeniem, nasze społeczeństwa muszą być na to gotowe. Nie chodzi o to, byśmy deklarowali zapewnienie bezpieczeństwa, ale wspólnie zapewnili, że nasze wzajemne zobowiązania zostaną dotrzymane” - powiedział Rutte.
Słowa sekretarza generalnego NATO padły kilka dni po nowelizacji norweskiego budżetu. Jens Stoltenberg, poprzednik Ruttego, a dziś minister finansów rządu w Oslo, przedstawił w poniedziałek nowy plan wydatków państwa na 2025 rok, w którym wydatki na obronność sięgną 3,3 proc. PKB.
Szef NATO podkreślił, że północ Europy nabrała szczególnego znaczenia po rozszerzeniu paktu o Szwecję i Finlandię i konieczne jest większe zaangażowanie w tym regionie. W konsekwencji zmian klimatycznych i otwierających się szlaków morskich rośnie aktywność Chin, a Moskwa stara się zwiększyć swój potencjał tym w regionie.
“Potrzebujemy większej świadomości sytuacyjnej, więcej ćwiczeń w tym regionie, liczniejszych i lepszych jednostek wojskowych. Północna Skandynawia jest ważna dla Europy, ale zawsze była uszami i oczami Stanów Zjednoczonych. To ten region miał i nadal będzie mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa terytorium USA” - przypomniał.
Bezpośredni związek z deklaracją Ruttego ma środowe wycofanie się rządu norweskiego z zakazu stacjonowania i przeprowadzania ćwiczeń wojsk NATO w sąsiedztwie granicy z Rosją. W latach 50. XX wieku Oslo wprowadziło tzw. linię ostrożności, na wschód od której sojusznicze wojska nie mogły ani ćwiczyć, ani stale przebywać. Swoją ostatnią decyzją Norwegia otworzyła obszar w odległości 300 km od granicy z Rosją na obecność zagranicznych sił.
“Nasze nowe podejście do wykorzystania obronnego naszych północnych rubieży ma przyczynić się do zwiększenia przewidywalności dla naszych sojuszników, ale również i Rosji. Nie widzę żadnego powodu, by tę decyzję traktować jako prowokację” - zastrzegł norweski premier.
Z Oslo Mieszko Czarnecki (PAP)
cmm/ mms/ grg/
