Wilki na ludzki głos reagują silniejszym strachem niż na szczekanie psów
Wilki na ludzki głos reagują silniejszym strachem niż na szczekanie psów czy odgłosy ptaków – mówią naukowcy. Na Półwyspie Helskim wilki znalazły prawdopodobnie najmniejsze znane w Polsce terytorium.
Najnowsze wyniki badań terenowych nad wilkami w województwie pomorskim pokazują, że miejscowa populacja ma w większości pochodzenie środkowoeuropejskie, ale rośnie udział osobników z tzw. populacji bałtyckiej, czyli ze wschodniej części Polski i z takich krajów, jak Litwa czy Białoruś – poinformował adiunkt z Katedry Ekologii i Zoologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Maciej Szewczyk. Brał on też udział w badaniach wilków i ich reakcji na ludzi, prowadzonych przez zespół prof. Driesa Kuijpera z IBS PAN i jego doktorantkę Katharinę Kasper. Dotychczasowe wyniki opublikowano w "Current Biology".
Wyniki swojej pracy przedstawił podczas piątkowej konferencji naukowej „Wilki blisko nas. Koegzystencja ludzi i wilków w pomorskich lasach” zorganizowanej na Uniwersytecie Gdańskim.
– W ostatnich latach obserwujemy rosnący udział wschodnich wariantów genetycznych. Świadczy to o dobrym funkcjonowaniu korytarzy ekologicznych – podkreślił naukowiec.
Pomorskie wilki mimo wzrostu liczebności wciąż zajmują bardzo duże obszary.
– Jedna rodzina ma ponad 200 kilometrów kwadratowych. Rośnie jednak stopień pokrywania się terytoriów różnych grup – wskazał dr Szewczyk.
Są jednak wyjątki od typowej wielkości zajmowanego terenu. Według naukowca świadczy o tym osiedlenie się i sukces rozrodczy wilków na Półwyspie Helskim. Jego zdaniem jest to prawdopodobnie najmniejsze znane terytorium w Polsce.
Wilki boją się ludzkiego głosu
Badacz zwrócił też uwagę, że mimo coraz częstszego pojawiania się wilków na terenach o silnej presji człowieka zwierzęta wciąż zachowują naturalny dystans wobec ludzi.
– W populacji z reguły utrzymuje się strach przed ludźmi – podkreślił.
W eksperymencie terenowym prof. Dries Kuijper i jego współpracownicy, m.in. dr Szewczyk, użyli kamer z głośnikami, które odtwarzały m.in. nagrania ludzkiego głosu.
Eksperyment dowiódł, że to właśnie na ludzki głos wilki reagują silniejszym strachem niż na szczekanie psów czy odgłosy ptaków
Dodał, że nagrania z kamer pokazały, iż „większość wilków natychmiast przerywała swoje zajęcia i oddalała się w głąb lasu”.
Badania przedstawione m.in. w zagranicznym czasopiśmie ujawniły także, że mimo ochrony gatunkowej 10 z 30 osobników wyposażonych w obroże GPS zostało nielegalnie zastrzelonych.
Dr Szewczyk szacuje populację wilków w Polsce na 3-3,5 tys. osobników. Są to dane zbieżne z szacunkami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i instytucji naukowych, które wskazują, że w Polsce żyje ok. 3-4 tys. tych zwierząt (dane z 2021 i 2022 r.).
Ataki wilków na psy
Zdaniem eksperta głównym problemem koegzystencji ludzi i wilków na Pomorzu są ataki na psy. Proponowane rozwiązania to trzymanie psów na smyczy w lesie, zabezpieczanie ich nocą oraz – w wyjątkowych i powtarzających się przypadkach – usuwanie konfliktowych osobników wilka.
Dr Szewczyk zwraca również uwagę na potrzebę zwiększenia badań i ich finansowania.
– Badania musimy prowadzić niewielkim zespołem i z konieczności zawężać do wybranych obszarów badawczych – stwierdził.
Wyjaśnił, że wyniki badań dostarczają rzetelnej wiedzy m.in. o liczebności wilków, ich diecie czy adaptacji do życia na terenach zmienionych przez ludzi. Jego zdaniem szczególnie cennych informacji dostarcza telemetria GPS-GSM (tzw. obroże telemetryczne). Dzięki niej można np. ocenić skuteczność przejść dla zwierząt nad lub pod drogami albo wykryć przypadki nielegalnego wyrzucania padliny przez hodowców, którą później często odżywiają się śledzone wilki.
Problem ukrytego kłusownictwa i braku edukacji
– Badania tą metodą pokazują również skalę ukrytego kłusownictwa (cryptic poaching), głównie z wykorzystaniem broni myśliwskiej. Na 30 wilków z obrożami 10 zostało nielegalnie zastrzelonych. Ekstrapolując to na całą populację, daje to minimum kilkaset wilków rocznie nielegalnie zabijanych z broni myśliwskiej – powiedział biolog.
Naukowiec podkreślił znaczenie edukacji. Prowadzi wykłady i spotkania z mieszkańcami, uczy, jak zachować się przy spotkaniu z wilkiem, jak chronić psy i do kogo zgłaszać konflikty.
– Z edukacją na poziomie systemowym i instytucjonalnym jest bardzo słabo – podsumował. (PAP)
pm/ joz/ kp/
