Technologie CCS i CCU to szansa na poprawę konkurencyjności polskiego przemysłu
Przemysł w Polsce emituje 40,6 mln ton CO2 rocznie, z czego za 15 proc. emisji odpowiadają sektory: metalurgiczny, cementowy, chemiczny oraz paliwowy. „Aby zdekarbonizować sektory przemysłowe, w których emisji procesowych nie można ograniczyć innymi technologiami, jedynym realnie dostępnym rozwiązaniem pozostaje wychwyt i składowanie dwutlenku węgla” - mówił Maciej Sypek, prezes Holcim Polska S.A. podczas CCS & CCU CONGRESS.
W ocenie ekspertów technologie CCS i CCU mają kluczowe znaczenie dla dekarbonizacji gospodarki i w perspektywie 10-letniej będą dla Polski krytyczne dla zachowania konkurencyjności ze względu na odejście od darmowych praw do emisji w 2034 r. Dziś jedyną technologią eliminującą CO2 z emisji procesowych w przemysłach takich, jak cementowy jest CCS. O potencjale tej technologii oraz wyzwaniach związanych z ich wdrożeniem dyskutowali eksperci podczas CCS & CCU CONGRESS, który odbywał się w dniach 2-3 grudnia w Warszawie.
Technologia CCS (ang. Carbon, Capture and Storage) obejmuje wychwycenie dwutlenku węgla emitowanego przez przemysł, transport skroplonego CO2 do miejsca magazynowania i wtłoczenie do głębokich warstw geologicznych. Natomiast CCU (ang. Carbon, Capture and Utilization) umożliwia późniejsze wykorzystanie CO2 jako surowca w procesach przemysłowych.
„Technologia CCS jest rozwiązaniem dla naszego przemysłu po to, żeby wyrównać konkurencyjność, która, jeśli chodzi o ceny energii dla Polski, jest już niekorzystna względem krajów Unii Europejskiej i naszego otoczenia. Jednak, to, co jest dziś najistotniejsze to fakt, że żadna, nawet największa firma, nie jest w stanie tej transformacji, tego skoku technologicznego przeprowadzić sama. Potrzebujemy ścisłej współpracy między państwem, biznesem i samorządami” - podkreślił Maciej Sypek, prezes Holcim Polska S.A.
Prezes Holcim Polska wskazał, że efektywne wdrożenie technologii CCS i CCU w wysokoemisyjnych sektorach przemysłowych potrzebuje pilnego rozwiązania trzech kluczowych kwestii.
„Potrzebujemy jasnych ram prawnych i regulacji, aby CCS był w Polsce możliwy. Mam na myśli również zielone zamówienia publiczne oraz możliwość składowania w Polsce. Druga sprawa to mechanizmy różnicowe, które sprawią, że nieprzewidywalność cen praw do emisji będzie zminimalizowana. I po trzecie wsparcie dla projektów strategicznych, aby ta technologia stała się powszechna w naszym kraju” - zaznaczył Maciej Sypek.
W opinii Krzysztofa Galosa, podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego geologa kraju, wdrożenie technologii wychwytu, transportu i składowania, także użytkowania dwutlenku węgla w Polsce jest bardzo dużym wyzwaniem, które musi być potraktowane w sposób kompleksowy w ramach krajowej strategii.
„Bardzo ważny będzie projekt nowej ustawy o zarządzaniu tym systemem CCS, który jest przygotowywany w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Niezwykle istotnym komponentem jest też nowe rozporządzenie lokalizacyjne, które będzie nam mówiło, w jakich obszarach Polski, także offshore, możemy szukać obiektów geologicznych, w których moglibyśmy docelowo CO2 składować” - powiedział Krzysztof Galos.
W ocenie ekspertów Polska posiada jeden z największych potencjałów geologicznych do składowania CO2 w Europie. Atutem Polski jest również geograficzne rozmieszczenie zakładów przemysłowych, rozproszonych wzdłuż krajowej infrastruktury energetycznej i transportowej.
Przykładem wdrożenia technologii CCS w sektorze cementowym jest projekt Kujawy Go4ECOPlanet, realizowany przez Holcim Polska, pierwsza taka inicjatywa w Europie Środkowo-Wschodniej. W ramach projektu planowane jest wychwytywanie nawet miliona ton CO2 rocznie.
„Go4ECOPlanet jest naszym flagowym projektem, który ma na celu doprowadzenie do wychwytu CO2 z naszych procesów technologicznych w Cementowni Kujawy. Liczę na to, że po rozmowach i po deklaracji pana ministra Galosa dostaniemy w ciągu kilku dni do zaopiniowania rozporządzenie lokalizacyjne, które pozwoli nam pójść do przodu w realizacji naszych celów” - wskazał Radosław Gnutek, dyrektor projektu Carbon Capture & Storage, Holcim Polska S.A.
Marek Michalski, członek zarządu i dyrektor przemysłowy w Holcim Polska S.A. dodał, że Cementownia Kujawy, która w 1971 roku rozpoczęła produkcję w trzech piecach wytwarzających 3600 ton na dobę metodą mokrą, pod zarządem Holcim Polska przeszła gruntowną modernizację.
„Dzisiaj mamy bardzo nowoczesny zakład, który produkuje 5 tys. ton klinkieru na dobę, a instalacje związane z dekarbonizacją powodują, że ślad węglowy jest znacząco ograniczony.
Ekspert wskazał, że Holcim Polska od 30 lat realizuje strategię dekarbonizacji przemysłu cementowego.
„Wiele udało się już dokonać w ograniczeniu śladu węglowego i emisji związanych z paliwami. Natomiast naszą bolączką są emisje procesowe związane z rozkładem chemicznym w piecach klinkierowych, których nie da się zredukować do zera. Projekt Go4ECOPlanet, zakładający wychwyt CO2, jest dla nas właściwym rozwiązaniem” - podkreślił Marek Michalski.
Konferencja CCS & CCU CONGRESS, podczas której przedstawiciele kluczowych ministerstw, biznesu, organizacji branżowych i stowarzyszeń przemysłowych podzielili się doświadczeniami oraz pomysłami na wzmocnienie potencjału Polski w kontekście rozwoju technologii CCS i CCU, odbyła w dniach 2-3 grudnia w Warszawie. Partnerem strategicznym wydarzenia był Holcim Polska S.A., a organizatorem powermeetings.eu.
