Były prezydent Filipin zatrzymany pod zarzutami zbrodni przeciwko ludzkości
Były prezydent Filipin Rodrigo Duterte został we wtorek zatrzymany na międzynarodowym lotnisku Ninoy Aquino w Manili na podstawie nakazu wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) w sprawie zarzutów zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych podczas "wojny z narkotykami" w latach 2016-19.
Duterte został aresztowany po przylocie z Hongkongu.
Zawiadomienie do MTK
Prezydenckie biuro prasowe poinformowało, że oddział Interpolu w Manili otrzymał oficjalną kopię nakazu aresztowania od MTK przed świtem we wtorek. "Po jego przybyciu prokurator generalny doręczył zawiadomienie MTK o nakazie aresztowania byłego prezydenta za zbrodnię przeciwko ludzkości. Jest on teraz pod nadzorem służb" - czytamy w oświadczeniu władz w Manili.
Według nadawcy ABS-CBN w chwili zatrzymania polityk miał powiedzieć "będziecie musieli mnie zabić".
MTK wszczął pod koniec 2021 r. formalne dochodzenie w sprawie możliwych zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w trakcie brutalnej kampanii antynarkotykowej wymierzonej przez Duterte od końca listopada 2011 r., kiedy był on jeszcze burmistrzem miasta Davao na południu Filipin, do marca 2019 r.
Według danych rządu Filipin do końca kwietnia 2021 r. filipińskie siły bezpieczeństwa zabiły w tajnych operacjach 6117 osób, zwłaszcza biednych, podejrzanych o posiadanie narkotyków. Prokuratorzy MTK szacują liczbę ofiar śmiertelnych na 12-30 tys.
W marcu 2018 roku Duterte anulował członkostwo Filipin w MTK, czym według krytyków polityk chciał uniknąć odpowiedzialności. Zgodnie z mechanizmem wycofania się z MTK trybunał jednak zachowuje jurysdykcję nad zbrodniami popełnionymi w okresie członkostwa danego państwa, w tym przypadku od 2016 do 2019 roku, w którym wycofanie się Filipin nabrało mocy prawnej.
Kwestia jurysdykcji nad Filipinami
Postępowanie MTK zostało zawieszone krótko po wszczęciu po tym, jak Manila oświadczyła, że bada te same zarzuty dotyczące morderstw, argumentując również, że trybunał nie ma jurysdykcji nad Filipinami. Sprawa została wznowiona w lipcu 2023 r. po tym, jak pięcioosobowy skład sędziowski odrzucił argumentację Filipin dotyczącą jurysdykcji.
Administracja obecnego prezydenta Ferdinanda Marcosa wielokrotnie twierdziła, że nie będzie współpracowała w dochodzeniu. Jednak podsekretarz prezydenckiego biura komunikacji Claire Castro powiedziała w niedzielę, że jeśli Interpol "zwróci się do rządu o niezbędną pomoc, jest zobowiązany do jej udzielenia".
Po zatrzymaniu były prezydent Duterte musi zostać przekazany państwu członkowskiemu MTK, a następnie do Hagi w Holandii - wyjaśnia asystentka radcy prawnego MTK Kristin Conti, cytowana przez filipiński portal Rappler.
Autor: Krzysztof Pawliszak (PAP)
krp/ sp/kgr/
