"Ciemno wszędzie, głucho wszędzie". Dokumenty i rękopisy tajnego stowarzyszenia, w tym wieszcza, można obejrzeć w Lublinie
Rękopis „Romantyczności” Adama Mickiewicza czy kopia II części „Dziadów” z poprawkami narodowego wieszcza, a także dokumenty Towarzystwa Filomatów można oglądać do końca września na wystawie w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL w Lublinie.
Od ponad 50 lat w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL w Lublinie przechowywane jest Archiwum Filomatów zawierające m.in. poezje Towarzystwa Filomatów, dokumenty z zebrań (np. protokoły, przemówienia, odezwy, statuty), korespondencję między członkami stowarzyszenia.
Wśród 69 sygnatur są również tzw. autografy, np. „Romantyczność” napisana własnoręcznie przez Adama Mickiewicza, oraz kopie utworów wieszcza z naniesionymi przez niego samego adnotacjami, jak np. „Pierwiosnek”, który otwiera tom „Ballady i romanse”, a także II część „Dziadów” zaczynająca się od znanego powszechnie cytatu: „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?”.
Dokumenty tajnego stowarzyszenia w niewielu miejscach
Biblioteka Uniwersytecka KUL jest jedną z niewielu instytucji w Polsce i na Litwie, gdzie przechowywane są dokumenty tajnego polskiego stowarzyszenia studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego, tj. Towarzystwa Filomatów. Przewożone były w tajnych transportach z Wilna do Polski w latach 1960-1980.
Na otwartej w Lublinie wystawie prezentowanych jest 11 utworów i pism, w tym najcenniejsze autografy Mickiewicza oraz kopie utworów z jego poprawkami. Poza tym wyeksponowano także dokumenty Towarzystwa Filomatycznego oraz utwory kolegów poety napisane z okazji jego imienin.
Cytowany w komunikacie uczelni dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Artur Podsiadły wyraził nadzieję, że wystawa tak cennych świadectw epoki romantyzmu może się stać ważnym punktem na mapie turystycznej Lublina.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 2020 roku zbiory Archiwum Filomatów zostały zakwalifikowane do Narodowego Zasobu Bibliotecznego, który zawiera materiały o wyjątkowym znaczeniu dla polskiego dziedzictwa historycznego i kulturowego.
Towarzystwo Filomatów. Czym się zajmowało?
Towarzystwo Filomatów, tj. miłośników wiedzy, było tajnym stowarzyszeniem studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego działającym między 1817 a 1823 rokiem. Celem ugrupowania było przede wszystkim samokształcenie, wzajemna pomoc w nauce, przygotowanie metodyczne do tworzenia literatury, a także kształtowanie postaw moralnych i patriotycznych. Do stowarzyszenia należeli m.in.: Adam Mickiewicz, Jan Czeczot, Tomasz Zan, Onufry Pietraszkiewicz. Do zakończenia jego działalności przyczyniło się śledztwo w sprawie tajnych związków młodzieży i studentów Uniwersytetu Wileńskiego prowadzone przez kuratora Nikołaja Nowosilcowa. Po 1824 roku członkowie grupy zostali zesłani w głąb Rosji.
Wystawę poświęconą Archiwum Filomatów można oglądać bezpłatnie do końca września w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL.(PAP)
mar/
