Marek Siwiec nowym szefem Kancelarii Sejmu [SYLWETKA]
Marek Siwiec po 10 latach nieobecności wraca do aktywności na polskiej scenie politycznej. Ten bliski niegdyś współpracownik prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego został nowym szefem Kancelarii Sejmu, zastępując na tym stanowisku Jacka Cichockiego.
Marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty przekazał w środę, że powołał Marka Siwca na szefa Kancelarii Sejmu. Z informacji przekazanych przez Czarzastego wynika, że Siwiec rozpocznie pracę od przyszłego tygodnia, bo jak powiedział – „ten tydzień kończy pracę człowiek, którego cenimy i szanujemy, minister Jacek Cichocki”.
Marek Siwiec jako szef BBN. Kulisy dymisji ze stanowiska
25 lat temu miał miejsce najbardziej kontrowersyjny element kariery Marka Siwca, gdy w toku kampanii prezydenckiej sztab wyborczy Mariana Krzaklewskiego ujawnił film nagrany we wrześniu 1997 roku na lotnisku pod Kaliszem. Na filmie widać, jak prezydent Kwaśniewski wraz z Markiem Siwcem wysiadają z prezydenckiego helikoptera. Siwiec, wysiadając, najpierw czyni znak krzyża, po czym Kwaśniewski pyta: „Czy minister Siwiec ucałował już ziemię kaliską?”. Na to Siwiec, ówczesny szef BBN, klęka i całuje ziemię w sposób podobny, jak zwykł to czynić w pierwszych latach pontyfikatu papież Jan Paweł II, gdy lądował w jakimś kraju z pielgrzymką.
Po tym zdarzeniu Siwiec podał się do dymisji ze stanowiska szefa BBN, tłumacząc, że nie miał zamiaru kpić z papieża, bo pewne gesty, takie jak całowanie ziemi, mają charakter uniwersalny. Przy czym sprawa mająca w zamierzeniu sztabu Mariana Krzaklewskiego zaszkodzić Kwaśniewskiemu finalnie nie miała jednak większego wpływu na wynik wyborów w 2000 roku. Urzędujący prezydent, Aleksander Kwaśniewski, wygrał je już w pierwszej turze, zaś Krzaklewski zajął dopiero trzecie miejsce.
Marek Siwiec nie był obecny w polskiej polityce od 2015 roku, gdy wystąpił z Twojego Ruchu, kilka miesięcy po tym, jak współtworzony przez tę partię komitet Europa Plus – firmowany wspólnie przez Kwaśniewskiego, Janusza Palikota i właśnie Siwca – nie przekroczył progu wyborczego w wyborach do Parlamentu Europejskiego 26 maja 2014 roku.
Marek Siwiec szefem Kancelarii Sejmu. Tak wyglądała jego kariera polityczna
Marek Siwiec urodził się 13 marca 1955 r. w Piekarach Śląskich. W 1980 roku ukończył Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Ponadto jest absolwentem podyplomowego studium dziennikarstwa. W latach 1982-1983 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym AGH, potem (1984-1985) pracował w Społecznym Komitecie Odnowy Zabytków Krakowa oraz odbył staż podyplomowy w Australii (1985).
Życiorys Marka Siwca do pewnego momentu jest podobny do życiorysu jego późniejszego „patrona” – Aleksandra Kwaśniewskiego. Jako student AGH w Krakowie zaczynał w latach 70. w Socjalistycznym Związku Studentów Polskich. Od połowy lat 80. kierował dwutygodnikiem „Student”, który był związany z Zrzeszeniem Studentów Polskich (w 1982 roku powrócono do starej nazwy zrzeszenia) w Krakowie. W latach 1987-90 był naczelnym związanego z oficjalnym PRL-owskim ruchem studenckim tygodnika „Itd”, którego redaktorem naczelnym był wcześniej (w latach 1981-84) Kwaśniewski.
Istotnym przełomem w karierze Siwca był styczeń 1990 roku, gdy na XI Zjeździe rozwiązywała się Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (był jej członkiem już od 1977 roku) i na jej miejsce powstawała nowa partia – Socjaldemokracja RP (SdRP), której pierwszym przewodniczącym został Aleksander Kwaśniewski.
Siwiec był naczelnym wydawanej podczas zjazdu/kongresu założycielskiego „Trybuny Kongresowej”, a po kongresie stanął na czele bliskiego SdRP dziennika „Trybuna”, który był kontynuatorem organu KC PZPR, czyli „Trybuny Ludu”. W tamtym okresie Siwiec był także dyrektorem generalnym jednej ze spółek zależnych od Art-B.
Marek Siwiec w składzie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
W pierwszych, w pełni demokratycznych wyborach, które odbyły się 27 października 1991 roku, Marek Siwiec wystartował z list Komitetu Sojusz Lewicy Demokratycznej (skupiał różne lewicowe podmioty, a głównym ugrupowaniem była SdRP) i został posłem z okręgu kaliskiego. W Sejmie I kadencji klub parlamentarny SLD, choć był drugi co do wielkości, był izolowany. Nie miał swojego wicemarszałka ani szefów komisji sejmowych. Pierwszym przejawem przełamania tej izolacji był wybór właśnie Marka Siwca w 1993 roku do pierwszego składu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Ta mająca regulować rynek medialny instytucja powstała na podstawie ustawy o radiofonii i telewizji, a zamiarem jej twórców była pełna reprezentacja w jej składzie przedstawicieli wszystkich klubów parlamentarnych. Miało to gwarantować maksymalny pluralizm, tak jak zapisy ustawy, że kadencje członków KRRiT mają różny okres trwania (początkowo było to 2 lata, 4 lata i 6 lat).
Pierwszy skład KRRiT podejmował kluczowe decyzje dotyczące rynku medialnego, które ułożyły ten rynek na lata – odpowiadał za wybór pierwszych władz spółek Polskie Radio SA i TVP SA, a także za koncesje dla prywatnych nadawców takich jak Polsat, Radio RMF, Radio Zet czy Radio Maryja. Siwiec należał m.in. do zwolenników mianowania prezesem powstającej TVP SA Wiesława Walendziaka (w 2000 roku szefa sztabu wyborczego Mariana Krzaklewskiego). Ten ostatni mówił w 1995 r. „Gazecie Wyborczej”, że kiedy KRRiT miała mianować prezesa telewizji, Marek Siwiec kupił butelkę Johnny Walkera i postawił Aleksandrowi Kwaśniewskiemu, żeby zgodził się na jego kandydaturę.
Po wyborze do KRRiT Siwiec nie musiał rezygnować z mandatu poselskiego, bo zakaz łączenia z inną aktywnością państwową parlamentarzystów wprowadziła dopiero konstytucja z 1997 roku. Kandydował więc ponownie w przedterminowych wyborach 19 września 1993 roku – w wygranych przez SLD wyborach znów zdobył mandat z okręgu kaliskiego.
Po objęciu urzędu prezydenta przez Kwaśniewskiego w grudniu 1995 roku Marek Siwiec był przymierzany do stanowiska szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Ostatecznie jednak pierwszym szefem BBN został Jerzy Milewski, który tę samą funkcję sprawował już za prezydentury Lecha Wałęsy i był jedynym elementem ciągłości w urzędzie głowy państwa. Siwiec został najpierw sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta RP (zrzekając się mandatu członka KRRiT rok przed upływem swojej kadencji), a szefem BBN został dopiero na początku 1997 roku, po śmierci Jerzego Milewskiego.
Jesienią 1997 roku Siwiec był też tym współpracownikiem prezydenta, który wybrał pracę w jego kancelarii zamiast kariery parlamentarnej. Dokonanie takiego wyboru było konieczne w związku z wejściem w życie nowej konstytucji; np. dotychczasowa szefowa Kancelarii Prezydenta RP Danuta Waniek czy sekretarz stanu w KPRP Krzysztof Janik wybrali mandaty poselskie.
Kariera polityczna Marka Siwca. Dołączenie do Ruchu Palikota
Po wygranej Kwaśniewskiego w wyborach w 2000 roku Siwiec wrócił na stanowisko szefa BBN, z którego wcześniej odszedł w wyniku ujawnienia niefortunnego filmu z Kalisza. Zresztą publikowane w tej kampanii przez sztab Krzaklewskiego filmy pokazywały także pozytywną rolę Siwca w otoczeniu prezydenta. Drugim głośnym filmem kolportowanym wtedy przez sztab lidera AWS były sceny z 1999 roku z Charkowa, gdy Kwaśniewski podczas wizyty na cmentarzu polskich oficerów zamordowanych przez NKWD w 1940 roku był wyraźnie pod wpływem alkoholu. W jednej ze scen, sfilmowanej już nie na cmentarzu, ale podczas jednego ze spotkań, widać było, jak Siwiec zabiera Kwaśniewskiemu kieliszek wzniesiony przez prezydenta podczas toastu.
W 1999 roku, gdy sprawa zachowania prezydenta w Charkowie wyszła na jaw (według KPRP zachowanie to było spowodowane „pourazowym zespołem przeciążeniowym goleni prawej”), Siwiec tłumaczył, że powodem nietypowego zachowania Kwaśniewskiego było zmęczenie spowodowane wyczerpującymi uroczystościami oraz wzruszenie. „Tam się nie da nie wzruszyć” – przekonywał Siwiec.
W 2004 roku wystartował z list SLD w pierwszych wyborach do Parlamentu Europejskiego i zdobył mandat europosła, rezygnując tym samym z pracy u boku prezydenta i stanowiska szefa BBN. Wtedy w mediach pojawiły się spekulacje, że Siwiec postanowił odejść z polskiej polityki, bo mógł mieć jakieś związki z aferą Rywina. Związki te jednak nigdy nie zostały potwierdzone. Tym niemniej Siwiec dobrze znał samego Rywina, a o podejrzeniach jego związków z aferą mówiła - m.in. podczas procesu Rywina - wicenaczelna „Wyborczej” Helena Łuczywo.
Pod koniec pierwszej kadencji w PE Siwiec był wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego, do PE został ponownie wybrany w 2009 roku. W latach 2005-2006 stał na czele grupującego dawnych działaczy ZSP Stowarzyszenia Ordynacka. Jego następcą został obecny marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty.
W 2007 roku ujawniono, że według danych zawartych w katalogach IPN Siwiec został zarejestrowany pod nr 32287 przez Wydz. III-1 WUSW Kraków jako TW pseudonim „Jerzy”. W styczniu 1990 roku miał być wyeliminowany z powodu… rezygnacji. Nie było jednak żadnych śladów jego działalności jako agenta, zachował się jedynie meldunek operacyjny nr 121/83 Wydz. II Dep. II MSW, w którym zrelacjonowano odbytą w marcu 1983 r. rozmowę Siwca, przebywającego w Australii – w ramach Międzynarodowej Organizacji Wymiany Praktyk Studentów Organizacji i Zarządzania – z przedstawicielem Australian Security Intelligence Office. Sytuacja była więc analogiczna do przypadku prezydenta Kwaśniewskiego (w przypadku którego też nie było żadnych śladów działalności jako TW poza rejestracją), a na korzyść obu przemawiało to, że SB formalnie nie werbowała członków PZPR.
Ostatnim aktem aktywności politycznej Siwca był wspomniany nieudany start w wyborach do PE w 2014 roku z komitetu Europa Plus. Początkowo jednak nic nie zapowiadało porażki, a utworzona w lutym 2013 roku Europa Plus, której powstanie zakomunikowali wspólnie na konferencji prasowej Kwaśniewski, Palikot i Siwiec, cieszyła się pewnym poparciem. Siwiec zresztą jeszcze przed powstaniem tego komitetu wystąpił z Sojuszu Lewicy Demokratycznej i wstąpił do Ruchu Palikota (przemianowanego potem na Twój Ruch), stając się przedstawicielem tego ugrupowania w Parlamencie Europejskim. Na początku 2015 roku odszedł z Twojego Ruchu i nie kandydował już w wyborach w 2015 roku, w których współtworzona przez Twój Ruch i SLD Zjednoczona Lewica nie przekroczyła progu wyborczego. W późniejszych latach Siwiec był m.in. szefem kijowskiego Centrum Pamięci o Holocauście „Babi Jar”.(PAP)
pś/ ugw/ lm/
