80. urodziny Alexa Fergusona, jednego z najbardziej utytułowanych piłkarskich trenerów
W piątek 80. urodziny świętuje Alex Ferguson - jeden z najbardziej utytułowanych piłkarskich trenerów w historii. Kojarzony jest przede wszystkim jako szkoleniowiec Manchesteru United. "Czerwone Diabły" prowadził przez ponad 26 lat i dwukrotnie wygrał z nimi Ligę Mistrzów.
Urodzony w Glasgow Ferguson jako piłkarz występował na pozycji napastnika, ale jego kariera niczym specjalnym się nie wyróżniła. Pracę szkoleniową rozpoczął już w wieku 32 lat.
Zaczął od objęcia drugoligowej szkockiej ekipy East Stirlingshire i szybko wyrobił sobie reputację osoby dbającej o dyscyplinę w drużynie.
"Nigdy wcześniej nikogo się nie bałem, ale on od samego początku był przerażającym draniem" - powiedział na łamach "Guardiana" ówczesny napastnik tej ekipy Bobby McCulley.
Kilka miesięcy później Ferguson prowadził już St. Mirren - zespół także drugoligowy, ale o znacznie większym potencjale. Spędził z nim prawie cztery lata i wprowadził go do ekstraklasy.
To właśnie w St. Mirren objawiły się zdolności Fergusona w zakresie wyławiania talentów i umiejętnej pracy z młodymi piłkarzami. Średnia wieku drużyny, która wywalczyła awans, wynosiła zaledwie 19 lat.
"Uczynił mnie kapitanem, gdy miałem zaledwie 17 lat. Jest jedną z tych osób, które otacza aura. Można ją było poczuć. Bez wątpienia ma dar przywództwa" - wspominał pomocnik St. Mirren Tony Fitzpatrick.
W 1978 roku objął jeden z największych szkockich klubów - Aberdeen. Początek nie był najlepszy, ale ostatecznie Ferguson prowadził go osiem lat i został najbardziej utytułowanym szkoleniowcem w historii tego klubu.
Przed jego przyjściem Aberdeen miało na koncie tylko jedno mistrzostwo kraju, wywalczone w 1955 roku. Z Fergusonem świętowało trzy kolejne - w 1980, 1984 i 1985 roku. Później na tron już nie wróciło.
O ile mistrzostwo Szkocji może nie robić wielkiego wrażenia, to zdobycie Pucharu Zdobywców Pucharów jest już poważnym osiągnięciem. W drodze po trofeum w 1983 roku Aberdeen wyeliminowało m.in. Lecha Poznań i Bayern Monachium.
Ówczesny bramkarz Bawarczyków Jean-Marie Pfaff stwierdził, że zorientowali się, iż w starciu z Aberdeen czekają ich ciężkie chwile, gdy zobaczyli, że rywale prawie nie mają... zębów. Po 0:0 w Monachium, Szkoci wygrali u siebie 3:2, choć przegrywali 0:1 i 1:2.
"Nie mów nikomu, ale przed nami wielka szansa" - powiedział Ferguson do swojego asystenta Archiego Knoxa przed finałem PZP z Realem Madryt. Szkot pojechał do Hiszpanii obejrzeć rywali w akcji i "Królewscy" go nie zachwycili. Aberdeen wygrało po dogrywce 2:1.
"Aberdeen ma coś, czego nie można kupić – duszę, ducha drużyny zbudowanego na rodzinnej tradycji" – podsumowała legenda Realu Alfredo Di Stefano.
Ferguson stał się ofiarą własnego sukcesu
Najlepsi piłkarze, jak Gordon Strachan, zostali wykupieni przez bogatsze kluby. Kuszono również samego trenera. Oferty padały z: Tottenhamu, Rangers czy Arsenalu. Uległ w listopadzie 1986 roku, gdy odezwali się włodarze Manchesteru United.
Początek na Old Trafford nie był łatwy. Fergusona przygnębiało nadużywanie alkoholu przez niektórych piłkarzy. Z czasem pojawiały się głosy nawołujące do zwolnienia go. Na pierwszy sukces trzeba było czekać aż do 1990 roku, w którym "Czerwone Diabły" zdobyły Puchar Anglii.
W kolejnym powtórzył wyczyn z Aberdeen i sięgnął po Puchar Zdobywców Pucharów. W półfinale "ManU" wyeliminował Legię Warszawa, a w finale pokonał Barcelonę 2:1.
Mistrzostwo Anglii przyszło dopiero w 1993 roku, ale ostatecznie za kadencji Fergusona United byli najlepsi w kraju aż 13-krotnie, a łącznie w historii 20 razy, co czyni ich najbardziej utytułowanym klubem w Anglii.
Do tego dołożył też dwa wielkie sukcesy w Europie, wygrywając Ligę Mistrzów w 1999 i 2008 roku. Oba finały pełne były wyjątkowej dramaturgii. W pierwszym angielska ekipa mierzyła się z Bayernem i przegrywała już od szóstej minuty. Wyrównać i zdobyć zwycięską bramkę zdołała dopiero w doliczonym przez sędziego czasie gry. Dziewięć lat później natomiast Manchester pokonał Chelsea Londyn po rzutach karnych.
Dominacji "Czerwonych Diabłów" pomogło wprowadzenie do składu całej grupy młodych, bardzo utalentowanych wychowanków, z Davidem Beckhamem i Paulem Scholesem na czele. W 2003 roku ściągnął natomiast zaledwie 18-letniego Cristiano Ronaldo. Rok później w tym samym wieku na Old Trafford trafił Wayne Rooney.
W Aberdeen zapracował na przydomek "Furious Fergie" (Wściekły Fergie). O jego tzw. suszarce krążą legendy. Polega ona na tym, że Ferguson wrzeszczy na piłkarza przystawiając swoją twarz bardzo blisko oblicza zawodnika, który mu podpadł.
"Musisz zasłużyć na jego szacunek, ale jasne jest, czego chce. Nie obchodzi go, jak żyjesz, o ile zapewniasz stały poziom umiejętności i zaangażowania. Są tysiące lepszych trenerów. Trenowanie nie jest mocną stroną +Fergiego+. Ale zarządzanie ludźmi? Obchodzenie się z mężczyznami? Nie ma nikogo lepszego" - wspomina były bramkarz "ManU" Peter Schmeichel.
W 1999 roku Ferguson otrzymał tytuł szlachecki przyznany przez królową Elżbietę II. Z kolei w 2010 poprawił rekord legendarnego Matta Busby'ego, który prowadził drużynę United przed 24 lata, od 1945 do 1969 roku.
Łącznie znakomity szkocki trener poprowadził ekipę z Old Trafford w 1500 meczach - jego podopieczni wygrali 895, zremisowali 338, a przegrali 267.
Aberdeen po odejściu Fergusona na mistrzostwo Szkocji czeka już 35 lat. W Manchesterze posucha trwa od ośmiu. Od jego odejścia zespół miał już siedmiu trenerów (łącznie z tymczasowymi).
Największe trenerskie sukcesy Alexa Fergusona:
Aberdeen
- Mistrzostwo Szkocji: 1979/80, 1983/84, 1984/85
- Puchar Szkocji: 1981/82, 1982/83, 1983/84, 1985/86
- Puchar Ligi Szkockiej: 1985/86
- Puchar Zdobywców Pucharów: 1982/83
- Superpuchar Europy: 1983
Manchester United
- Mistrzostwo Anglii: 1992/93, 1993/94, 1995/96, 1996/97, 1998/99, 1999–2000, 2000–01, 2002/03, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2012/13
- Puchar Anglii: 1989/90, 1993/94, 1995/96, 1998/99, 2003/04
- Puchar Ligi Angielskiej: 1991/92, 2005/06, 2008/09, 2009/10
- Liga Mistrzów: 1998/99, 2007/08
- Puchar Zdobywców Pucharów: 1990/91
- Superpuchar Europy: 1991
- Puchar Interkontynentalny: 1999
- Klubowe Mistrzostwo Świata: 2008
(PAP)
