Ocieplenie oceanów - jeden stopień robi dużą różnicę
Naukowcy sprawdzili, co dokładnie stanie się, gdy wody Oceanu Południowego ocieplą się o zaledwie jeden lub dwa stopnie Celsjusza. Jak się okazało, nawet tak niewielkie zmiany temperatury znacznie zmniejszały bioróżnorodność tamtejszych ekosystemów.
Eksperyment opisany na łamach najnowszego ”Current Biology”, jego autorzy nazywają ”najbardziej realistycznym eksperymentem dotyczącym ocieplenia oceanów, jaki kiedykolwiek przeprowadzono”.
Przez sześć lat badacze pracowali nad urządzeniem, za pomocą którego mogliby podgrzać dno oceanu o kilka stopni Celsjusza.
”Chcieliśmy zobaczyć, jak mogą w przyszłości wyglądać ekosystemy w oceanie. Dotychczas najlepszym sposobem było umieszczanie zwierząt w zbiornikach, które później podgrzewano, ale w ten sposób usuwaliśmy je z ich naturalnego środowiska” – opowiada kierująca badaniem biolog morska Gail Ashton z British Antarctic Survey i Centrum Badań Ekologicznych Instytutu Smithsona.
Przez 18 miesięcy naukowcy dno morskie w trzech lokalizacjach wokół stacji polarnej Rothera na Wyspie Adelajdy. W dwóch z nich umieścili swoje ”grzejniki”, które podgrzewały dno i otaczające wody odpowiednio o jeden i dwa stopnie Celsjusza. Trzecie miejsce, niepodgrzewane, służyło jako obszar kontrolny.
Zaobserwowano, że już niewielki wzrost temperatury, zaledwie o 1 st. C., powodował szybką i znaczącą utratę bioróżnorodności. Jedne gatunki przeżywały gwałtowny rozkwit – jak mszywioły Fenestrulina rugula, które w ciągu kilku miesięcy zdominowały lokalny ekosystem, podczas gdy liczebność innych spadała.
Z kolei robakowate wieloszczety z gatunku Romanchella perrieri rosły w cieplejszych wodach do rozmiarów średnio 70 proc. większych niż te w niepodgrzewanym obszarze kontrolnym.
”Zaskoczyło mnie to. (...) Większość mej kariery naukowej spędziłam w umiarkowanych klimatach, gdzie ekosystemy doświadczają o wiele większych zmian temperatur, i nie spodziewałam się takiej reakcji na zaledwie jednostopniową różnicę” – przyznaje Ashton.
Zdaniem badaczy rezultaty ich eksperymentu sugerują, że zmiana klimatu może mieć dużo większy niż obecnie przewidywany wpływ na polarne ekosystemy morskie. W miarę ocieplania się naszej planety pojawią się zwycięzcy (jak mszywioł Fenestrulina rugula) i przegrani, osłabiając lokalnie bioróżnorodność.
Naukowcy planują kontynuację badań w innych lokalizacjach i ekosystemach, również w Arktyce. (PAP)
dwo/ agt/
