Turki z Kościelnej Wsi przy Grobie Pańskim - wielkanocny zwyczaj ludowy od 110 lat
Turki strzegą Grobu Pańskiego w czasie Świąt Wielkanocnych od 1910 r.– powiedział PAP Jan Grabarek z Kościelnej Wsi (Wielkopolskie), który pełnił wartę przez 48 lat.
Z okazji Świąt Wielkanocnych przy Grobie Pańskim w Kościelnej Wsi służbę pełnią mężczyźni nazywani Turkami. Z dowódcą jest ich siedmiu. Dwuosobowe warty zmieniają się co godzinę. Służbę zaczynają w Wielki Piątek o godz. 18.00, czyli od czasu złożenia ciała w grobie do momentu zmartwychwstania, czyli mszy rezurekcyjnej w Wielką Niedzielę o godz. 6.00.
Przy Grobie Pańskim mogą czuwać tylko "kawalerowie z nieposzlakowaną opinią"
"Naszym zadaniem jest pilnowanie grobu" – powiedział PAP 65-letni Jan Grabarek, który pełnił wartę przy Grobie Pańskim przez 48 lat, a przez ostatnie 35 lat pełnił funkcje dowódcy.
Jak dodał, przynależność do straży traktowana jest we wsi jako wielkie wyróżnienie, a przy grobie, poza dowódcą, mogą czuwać tylko kawalerowie z nieposzlakowaną opinią.
Turki prezentują się przy grobie okazale. Ubrani są w czerwone mundury, na głowach mają stalowe herby z wykręconymi do tyłu czerwonymi pióropuszami. W rękach trzymają halabardy, przy pasie mają kordy, dowódca - toporek.
"Mężczyźni muszą przygotować się do czuwania, muszą stać nieruchomo z powagą i godnością; jednak najtrudniejsze zadanie do wykonania dopiero przed nimi" – powiedział senior.
"Turki muszą paść jednocześnie na ziemię na znak omdlenia straży rzymskiej"
Podczas niedzielnej mszy, gdy ksiądz wychodzi ze zmartwychwstałym Chrystusem, wierni zaczynają śpiewać pieśń "Wesoły nam dzień dziś nastał". "I właśnie w tym momencie na słowo wesoły Turki muszą paść jednocześnie na ziemię na znak omdlenia straży rzymskiej. Jeżeli zrobią to nierówno, to narażeni są na żarty ze strony wiernych" – powiedział Grabarek.
Nazwa "Turki" – jak wyjaśnił – wywodzi się z legendy z czasów odsieczy wiedeńskiej. "Powracający z wojny żołnierze króla Jana III Sobieskiego ubrani byli w zdobyczne stroje tureckie. Wracając w okresie świąt wielkanocnych do rodzinnych wsi kierowali się do kościoła. Kiedy zobaczyli osamotniony grób postanowili od razu ustawić straże” – powiedział Grabarek.
W tym roku – jak dodał – po raz pierwszy wartę przejmie nowy dowódca Piotr Kosierb, który także kontynuuje tradycje rodzinne.
"Przyszedł czas, żeby dowództwo przekazać młodszym. Mam nadzieję, że kiedyś mój wnuk zostanie dowódcą" – powiedział p. Jan.(PAP)
Autorka: Ewa Bąkowska
mj/
