Stres reguluje tempo dojrzewania mózgu

Poszczególne części mózgu człowieka dojrzewają szybciej lub wolniej w zależności od tego, czy doświadczył on w swoim życiu wzmożonego stresu - oraz kiedy to nastąpiło – wynika z badania opublikowanego w „Scientific Reports”.

Archiwum PAP/EPA © 2018 / ANDREAS GEBERT / epa03017035 A lab technician (R) looks at magnetic resonance tomography (MRT) images of Russian volunteer Sukhrob Kamolov (background) at the University hospital Grosshadern in Munich, Germany, 27 November 2011. The hospital is researching the effects of the isolation on the brains of the volunteers. After a 520-day simulation of a flight to Mars, which was held in Moscow, the all-male crew of three Russians, a Frenchman, an Italian-Colombian and a Chinese successfully completed the experiment intended to simulate constricted and isolating conditions of space travel on 04 November 2011. EPA/ANDREAS GEBERT Dostawca: PAP/EPA. Archiwum PAP/EPA © 2018 / ANDREAS GEBERT

Naukowcy z Uniwersytetu im. Radbouda w Nijmegen (Holandia) ustalili, że u osób, które wychowywały się w stresujących okolicznościach (do czasu ukończenia 5 roku życia), specyficzne obszary mózgu – kora przedczołowa i ciało migdałowate – dojrzewają w okresie adolescencji szybciej, niż u osób, które we wczesnym dzieciństwie nie były zmuszone do radzenia sobie z tego typu sytuacjami. Z kolei u osób, które ze wzmożonym stresem zetknęły się dopiero w wieku nastoletnim (14-17 lat) mózg, a zwłaszcza hipokamp i kora przedczołowa, dojrzewają wolniej.

Kora przedczołowa, hipokamp i ciało migdałowate to elementy mózgu związane z funkcjonowaniem społecznym i regulacją emocjonalną organizmu. W poprzednim badaniach wykazano, że są one szczególnie podatne na działanie stresu. Dojrzewanie tych obszarów mózgu w okresie adolescencji polega na zanikaniu zbędnych połączeń pomiędzy neuronami oraz wzmacnianiu tych, które wydają się najbardziej istotne z punktu widzenia dalszego życia.

Zgodnie z teorią biologii ewolucyjnej szybsze dojrzewanie połączeń nerwowych na skutek doświadczania wczesnodziecięcego stresu jest procesem naturalnym, służącym przetrwaniu w trudnych warunkach środowiskowych. Niestety szybsze dojrzewanie struktur mózgowych powoduje usztywnienie wzorców reagowania, przez co człowiek staje się na co dzień mniej elastyczny. Zdaniem specjalistów stres zwiększa też ryzyko rozwoju cech charakterystycznych dla osobowości antyspołecznej.

W badaniu (Nijmeegse Longitudinale Studie), które rozpoczęło się w 1998 roku, uczestniczyło początkowo 129 rocznych maluchów i ich rodzice. Przez prawie 20 lat naukowcy obserwowali zachodzące pomiędzy nimi interakcje. Śledzili również kontakty małych badanych z przyjaciółmi, kolegami z klasy i innymi rówieśnikami. Do badania mózgu wykorzystywali obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI).

O wynikach badania można przeczytać pod adresem: https://www.nature.com/articles/s41598-018-27439-5 (PAP)

ooo/ zan/