Kto zaopatruje Rosję w kluczowe technologie i pomaga obchodzić sankcje? Raport wywiadu USA
Chiny podjęły szereg działań gospodarczych, które osłabiają efekty zachodnich sankcji nałożonych na Rosję oraz zaopatrują to państwo w kluczowe technologie i sprzęt wojskowy - napisano w opublikowanym w czwartek raporcie Urzędu Dyrektora Wywiadu Narodowego (ODNI) dla Kongresu USA. Dokument nie mówi jednak o wysyłaniu przez Chiny broni dla Rosji.
Liczący dziewięć stron raport stwierdza, że w obliczu rosyjskiej inwazji na Ukrainę ChRL stała się jeszcze ważniejszym partnerem gospodarczym dla Rosji, pomagając jej w obchodzeniu sankcji i łagodzeniu ich skutków, zwiększając eksport półprzewodników, import rosyjskiej ropy i gazu oraz wysyłając sprzęt podwójnego zastosowania dla rosyjskich firm zbrojeniowych.
"Pekin stosuje różne mechanizmy wsparcia gospodarczego dla Rosji, które łagodzą zarówno wpływ zachodnich sankcji, jak i kontroli eksportu. ChRL zwiększyła import rosyjskiego eksportu energii, w tym dostaw ropy i gazu przekierowanych z Europy. (...) ChRL staje się też coraz ważniejszym bastionem dla Rosji w jej wysiłkach wojennych, prawdopodobnie zaopatrując Moskwę w kluczowe technologie i sprzęt podwójnego zastosowania wykorzystywany na Ukrainie" - napisali autorzy raportu.
Dokument cytuje głównie informacje z jawnych źródeł, takich jak dane celne i doniesienia zachodniej i rosyjskiej prasy. Według amerykańskiego wywiadu, Chiny pomagają m.in. obchodzić Moskwie nałożony przez G7 limit ceny rosyjskiej ropy naftowej, a Rosja dramatycznie zwiększyła import półprzewodników z Chin i Hongkongu. W obydwu przypadkach tylko częściowo rekompensuje to Moskwie straty poniesione przez sankcje i kontrole eksportu. W 2022 roku rosyjski import półprzewodników spadł o 54 proc.
Raport zwraca też uwagę, że choć ChRL poczyniła postępy w rozwoju i produkcji półprzewodników, to nie dotyczy to najbardziej zaawansowanych chipów; chińskie układy mają być też znacznie gorszej jakości.
W części o handlu sprzętem wojskowym i podwójnego zastosowania, raport wspomina m.in. o sprowadzaniu przez Rosję urządzeń nawigacyjnych do śmigłowców, technologii walki radioelektronicznej, dronów i części do myśliwców. Według autorów, powołujących się na "zachodni raport analizujący dane celne", Chiny wysłały Rosji "dziesiątki tysięcy przesyłek", z czego część ma wojskowe zastosowanie.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
mar/
