Zachowaj czujność onkologiczną: sprawdź, kiedy i co powinna badać kobieta
Wczesne rozpoznanie nowotworów daje szanse na całkowite wyleczenie, a terapia jest mniej inwazyjna dla organizmu. Dlatego tak ważne jest zachowanie tzw. czujności onkologicznej, czego podstawą są badania profilaktyczne.
Dobra wiadomość jest taka, że – według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) – dzięki własnym decyzjom i właściwym wyborom możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka aż o 66 proc. Obok zdrowego trybu życia, jednym z podstawowych elementów profilaktyki antyrakowej są badania przesiewowe.
Dlatego warto znać kalendarz badań profilaktycznych i prosić lekarza o skierowanie. Natomiast jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące symptomy, to należy zgłosić się do przychodni bez względu na kalendarz badań profilaktycznych.
Niezależnie od wieku, każda kobieta powinna raz do roku wykonać podstawowe badania profilaktyczne: morfologię, OB, stężenie glukozy we krwi oraz ogólne badanie moczu; raz na trzy lata pomiar poziomu elektrolitów (potas, sód, magnez, fosfor, wapń).
Lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi oraz jego frakcji HDL i LDL, a także trójglicerydów, młodszym kobietom zaleca się raz na pięć lat, a po 40 roku życia – raz na dwa lata. Raz do roku takie badanie powinna wykonać każda kobieta, która jest obarczona rodzinnie ryzykiem miażdżycy i chorób krążenia, ma nadwagę albo pali papierosy.
Zarówno dla ogólnego stanu zdrowia, jak i w profilaktyce antynowotworowej warto pamiętać o kontroli stomatologicznej raz na pół roku. Dodatkowo po 40 roku życia co 10 lat należy sprawdzić gęstość mineralną kości (densytometria).
W każdym wieku należy być czujnym jeśli chodzi o znamiona. Prowadzić samoobserwację, zbadać się za każdym razem, kiedy pojawią się zmiany w ich obrębie. Osoby z dużą ilością znamion powinny być pod stałą opieką dermatologa i badać się przynajmniej raz roku.
Wiek 20-30 lat
• USG jamy brzusznej – co 3 do 5 lat,
• RTG klatki piersiowej – co 5 lat (w szczególności osoby palące),
• badanie ginekologiczne i cytologia – raz w roku,
• USG przezpochwowe – co 2 lata,
• Cytologia – raz na 3 lata
• samobadanie piersi – raz w miesiącu, między 6 a 9 dniem cyklu.
• w przypadku obciążenia rodzinnego chorobami nowotworowymi – od 20 roku życia: co pół roku – USG piersi, a co rok – mammografia.
Wiek 30-40 lat
• USG jamy brzusznej – co 3 do 5 lat,
• RTG klatki piersiowej – co 5 lat (w szczególności osoby palące),
• kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka – co 5 lat,
• samobadanie piersi – raz w miesiącu,
• cytologia – raz na 3 lata
• USG piersi – raz w roku,
• USG przezpochwowe narządów rodnych – jednorazowo.
Wiek 40-50 lat
• EKG czyli elektrokardiogram – co 3 lata,
• RTG klatki piersiowej – co 5 lat (osoby palące papierosy RTG klatki piersiowej – raz w roku),
• USG jamy brzusznej – co 3 do 5 lat,
• gastroskopia – co 5 lat,
• test na obecność krwi utajonej w kale – raz w roku,
• badanie ginekologiczne i cytologia – raz w roku,
• USG przezpochwowe narządów rodnych – co 2 lata,
• samobadanie piersi – raz w miesiącu,
• USG piersi i mammografia – co 2 lata,
• Cytologia – raz na 3 lata
• badanie stężenia hormonów tarczycy – jednokrotnie,
• kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka oraz ciśnienia śródgałkowego – co 2 lata.
Wiek 50 plus
• USG jamy brzusznej – raz w roku,
• RTG klatki piersiowej – co 5 lat (osoby palące papierosy RTG klatki piersiowej – raz w roku),
• kolonoskopia – co 5 lat,
• test na obecność krwi utajonej w kale – raz w roku,
• badanie ginekologiczne i cytologia oraz USG narządów rodnych – raz w roku,
• mammografia – co 2 lata,
• samobadanie piersi – co miesiąc,
• cytologia – raz na 3 lata
• kolonoskopia
• oznaczenie stężenia hormonów płciowych we krwi – raz na kilka lat.
• badanie stężenia hormonów tarczycy – raz w roku.
PAP
Źródło: Polska Unia Onkologii
Kampania realizowana w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, zadanie Promocja zdrowia i profilaktyka nowotworów, finansowana ze środków Ministra Zdrowia.
