Rzecznik KEP: Żyjący w związkach niesakramentalnych są częścią Kościoła
Osoby żyjące w związkach niesakramentalnych są częścią Kościoła. Są zaproszone do tego, by uczestniczyć w jego życiu. Wytyczne pastoralne do adhortacji "Amoris laetitia" to jasny przekaz dla księży: szukajcie ich – powiedział PAP rzecznik KEP ks. Paweł Rytel-Andrianik.
PAP: Za nami rok 2018. Jakie w mijającym roku, zdaniem księdza, były najważniejsze wydarzenia dla Kościoła w Polsce?
Ks. Paweł Rytel-Andrianik: Rok 2018 umocnił patriotyzm, czyli umiłowanie ojczyzny. Ponad 92 proc. Polaków to katolicy, dlatego można uznać, że 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę było najważniejszym wydarzeniem dla Kościoła w mijającym roku.
W tym czasie skupiliśmy się m.in. na tym, co dało ludziom siłę potrzebną do odzyskania niepodległości. Z badań historyków wynika, że największy opór Polaków przeciwko zaborcom wzbudzało ograniczanie wolności religijnej, czyli możliwości uczestniczenia w nabożeństwach, spowiedzi czy w mszy św. w języku polskim w naszych kościołach. Ponadto duchowni przez cały czas wspierali dążenia Polaków do wolności, księża uczestniczyli w pracy organicznej i w powstaniach. Niektórzy oddali życie za wolność ojczyzny.
W roku 2018 Kościół świętował odzyskanie niepodległości razem z patronami Polski. W związku z tym Konferencja Episkopatu Polski spotykała się na wspólnej modlitwie w Gnieźnie u grobu św. Wojciecha, w Krakowie przy relikwiach św. Stanisława i oczywiście na Jasnej Górze, u Królowej Polski. Za wolność dziękowaliśmy Bogu w Święto Dziękczynienia w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie, a 11 listopada msze św. za ojczyznę były sprawowane w parafiach w całej Polsce. Tego dnia ok. 10-11 mln Polaków modliło się w intencji naszej ojczyzny w kościołach i kaplicach. Z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości oraz w 1050. rocznicy pierwszego biskupstwa w Polsce, które zostało założone w Poznaniu, w tym mieście doszło do spotkania Przewodniczących Konferencji Episkopatów Europy, co nadało świętowaniu międzynarodowy charakter.
W zeszłym roku obchodziliśmy też 450. rocznicę śmierci św. Stanisława Kostki, który jest patronem Polski i patronem młodzieży, dlatego szczególną uwagę poświęciliśmy duszpasterstwu młodzieży. Wpisało się to w trwający w październiku w Rzymie XV Synod Biskupów o młodzieży, wierze i rozeznawaniu powołania. W synodzie uczestniczyła czteroosobowa delegacja z Polski z przewodniczącym episkopatu abp. Stanisławem Gądeckim na czele.
PAP: Co w praktyce wynikło z tych obrad dla młodych Polaków? Czy będą jakieś zmiany w duszpasterstwie?
Ks. R.A.: Z ankiety, którą wypełniali młodzi z całego świata, wynikło, że młodzi chcą kogoś, kto będzie im towarzyszył. Dlatego naszym zadaniem jest stworzenie takiej sytuacji, żeby parafia była domem, do czego zachęca dokument posynodalny. W komunikacie z listopadowego zebrania plenarnego episkopatu podkreślono konieczność tworzenia Kościoła "z młodymi", a nie tylko "dla młodych".
PAP: W czerwcu episkopat Polski przyjął "Wytyczne pastoralne do adhortacji +Amoris laetitia+". Czy od przyjęcia tych wytycznych coś się zmieniło w duszpasterstwie małżeństw?
Ks. R.A.: Na jednej z konferencji poświęconej "Amoris laetitia" dyrektor Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin ks. Przemysław Drąg powiedział, że ta adhortacja zmienia narrację dotyczącą małżeństwa z podejścia normatywnego na towarzyszące. Dlatego w przyjętych wytycznych biskupi podkreślili potrzebę służby narzeczonym, małżonkom i rodzinom oraz osobom żyjącym w związkach nieregularnych wedle proponowanych przez papieża Franciszka kryteriów, jakimi są: przyjęcie, towarzyszenie, rozeznawanie i integracja. W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy, osób żyjących w związkach niesakramentalnych jest coraz więcej. To są często ludzkie tragedie, zwłaszcza dla dzieci, które doświadczają rozpadu swoich rodzin. Chodzi o to, żeby wyjść do tych ludzi po to, by nie czuli się wykluczeni, bo w rzeczywistości są oni częścią Kościoła.
Wytyczne te to jasny przekaz dla księży: szukajcie takich osób, żeby odczuły, że są częścią Kościoła i są zaproszone do tego, by uczestniczyć w jego życiu poprzez słuchanie Słowa Bożego, uczestnictwo we mszy św., zaangażowanie w ruchy i wspólnoty. Tu chodzi o zmianę mentalności w Kościele i jeszcze większe – jak mówi Ewangelia – poszukiwanie osób zagubionych. W praktyce może to się dziać np. podczas kolędy, w której trakcie ksiądz może zaproponować towarzyszenie duchowe czy rozmowę. Może także zachęcić do uczestnictwa w niedzielnych mszach św., co jest obowiązkiem każdego katolika, także w żyjącego w związku niesakramentalnym. Ten dokument jest krokiem milowym w kierunku osób żyjących w związkach niesakramentalnych. Jednak – wbrew niektórym medialnym doniesieniom – nie podejmuje on kwestii udzielania komunii świętej osobom żyjącym w tych związkach.
PAP: Papież Franciszek ogłosił w sierpniu "List do Ludu Bożego", w którym wyraził skruchę za przypadki pedofilii w Kościele. Jaka była odpowiedź Kościoła w Polsce na wezwanie papieża?
Ks. R.A.: Odpowiedzią było "Stanowisko Konferencji Episkopatu Polski w sprawie wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez niektórych duchownych" z 19 listopada 2018 r. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów episkopatu. Jego głównym punktem są słowa: "Przepraszamy Boga, ofiary wykorzystania, ich rodziny i wspólnotę Kościoła za wszystkie krzywdy wyrządzone dzieciom i ludziom młodym oraz ich bliskim". W tym stanowisku biskupi po raz pierwszy zwrócili się do sprawców ze słowami, że "okryli hańbą współbraci kapłanów". To jasny sygnał, że Kościół wyznaje zasadę: "zero tolerancji dla grzechu i przestępstwa pedofilii w Kościele i w społeczeństwie". Jednocześnie jest to zdecydowane stanowisko mówiące o tym, że osoby dopuszczający się tych przestępstw nie unikną sprawiedliwości.
Biskupi zaznaczyli, że mają "zdecydowaną wolę oczyszczenia z grzechu nadużyć" oraz że chcą budowania bezpiecznego środowiska dla dzieci i młodzieży w Kościele i szerzej – w całym społeczeństwie. W Kościele – bo zaczynamy od siebie. Ale nie chodzi tylko o to, żeby ograniczyć się do środowiska Kościoła. Chodzi o to, żeby dzieci były bezpieczne wszędzie – w szkołach i wszystkich instytucjach, gdzie jest praca z dziećmi i młodzieżą. Prymas Polski abp Wojciech Polak apeluje o wypracowanie ogólnopolskiej strategii ochrony osób małoletnich. Ażeby przedstawiciele wszystkich środowisk, które pracują z dziećmi i młodzieżą, razem usiadły do stołu i podjęły decyzje mające na celu wdrożenie standardów, które by zapewniły bezpieczeństwo dzieciom i młodzieży w każdym miejscu.
PAP: Co Kościół w Polsce czeka w 2019 roku?
Ks. R.A.: Już w styczniu w Panamie papież Franciszek spotka się z młodymi z całego świata na Światowych Dniach Młodzieży. Jak poinformował bp Marek Solarczyk, przewodniczący Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży, z Polski na Światowe Dni Młodzieży poleci 3,5 tys. lub nawet 4 tys. młodych, co sprawi, że będą oni największą grupą wśród pielgrzymów z Europy. Wśród nich będzie 150 wolontariuszy krótkoterminowych i dwoje długoterminowych. Poza tym pielgrzymom z Polski towarzyszyć będzie 15 biskupów oraz 150 księży. Na tych młodych, którzy nie pojadą do Panamy, czekają inicjatywy w polskich diecezjach. I tak będzie "Panama w Warszawie", "Panama w Krakowie", "Panama w Częstochowie" i w innych miastach.
W 2019 r. będziemy także obchodzili 100-lecie powstania Konferencji Episkopatu Polski i 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Z tej okazji odbędzie się konferencja naukowa poświęcona wielkim postaciom Kościoła w ostatnich 100 latach i publikacja książkowa oraz wystawa związana z historią Konferencji Episkopatu Polski. Temu tematowi będzie poświęcone marcowe zebranie plenarne episkopatu, które odbędzie się w Warszawie od 12 do 14 marca 2019 r. W czerwcu zaś będziemy obchodzili 40. rocznicę pierwszej wizyty św. Jana Pawła II do ojczyzny. W październiku zaś kolejny okrągły jubileusz: 100-lecie powstania ordynariatu polowego Wojska Polskiego. Te jubileusze pokazują, że z rodzącą się Niepodległą postawały także instytucje kościelne, aby służyć obywatelom Polski.
Rozmawiała: Iwona Żurek
Autor: Iwona Żurek (PAP)
iżu/ joz/
