Ultramaratończykom mózg się kurczy
Udział w ultramaratonie może uszkodzić chrząstkę stawową, a nawet zmniejszyć mózg, jednak szybko następuje odbudowa utraconej tkanki - informuje "New Scientist".
Wiele osób biegających dla zdrowia uważa uczestnictwo w maratonach za najpoważniejsze wyzwanie. Są jednak tacy, dla których maraton to za mało.
Dlatego pojawiły się ultramaratony – takie jak Trans Europe Foot Race, trwający 64 dni bieg z południowych Włoch do Norwegii na dystansie 4500 kilometrów. To odpowiednik około 100 zwykłych maratonów przebiegniętych jednym ciągiem, bez wolnych dni przeznaczonych na odpoczynek.
Ekstremalny wysiłek daje sposobność do badań nad ludzkimi możliwościami. Uwe Schütz ze szpitala uniwersyteckiego w Ulm (Niemcy) oraz jego koledzy pracują nad tym już od sześciu lat. W roku 2009 przez dziewięć tygodni podążali za grupą 44 biegaczy, wyposażeni w przewoźny skaner MRI. Co pewien czas badali nogi, stopy, serca, mózgi oraz układ krążenia sportowców. Pobierali także próbki krwi i moczu.
Przeprowadzane po przebiegnięciu każdych 900 kilometrów badanie pozwoliło określić zawartość wody w chrząstce stawowej. Okazało się, że jakość chrząstki pogarsza się podczas pierwszych 2500 kilometrów biegu.
Jednak po przebyciu tego dystansu odpowiadającego mniej więcej 60 maratonom, stan chrząstki wydawał się poprawiać. Dotychczas uważano, że chrząstka regeneruje się tylko w spoczynku.
Zmiany w organizmie nie ograniczają się do stawów - podczas ultramaratonu mózg kurczy się o 6 proc. Może to być następstwem ekstremalnego zmęczenia i niedożywienia, ale zdaniem Schütza chodzi także o brak stymulacji. Jednym z czterech szczególnie dotkniętych przez ultramaratony regionów mózgu jest obszar odpowiedzialny za przetwarzanie bodźców wzrokowych. 64 dni patrzenia głównie na drogę nie są dla niego szczególnie pobudzające.
Inni naukowcy sugerują, że mózg sportowca ulega reorganizacji, kierując więcej energii do obszarów związanych z motywacją. W każdym razie po sześciu miesiącach mózg wraca do stanu sprzed wielkiego biegu.
Jak podkreślają eksperci, w przypadku zwykłych maratonów nie występuje istotny zanik mózgu, a ćwiczenia aerobowe (czyli przy dobrym dostępie tlenu do tkanek) korzystnie wpływają na mózg – zmniejszają ryzyko depresji oraz demencji.
Wyniki swoich badań Schütz zaprezentował na dorocznym zjeździe Radiological Society of North America w Chicago. (PAP)
pmw/ krf/
