Irlandia

Flaga

Godło Irlandia
Éire - Ireland
obszar: 70 282 km2
ludność: 4 713 320 (2017)
stolica: Dublin
ludność: 1 110 627 (2011)
Języki urzędowe: irlandzki i angielski
Święto narodowe: 17 III - Dzień św. Patryka
Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, EU, IMF(MFW), OECD, WTO, WHO


Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika. Zgodnie z konstytucją z 29 XII 1937 r., ostatnio modyfikowaną w 2011 r., głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na 7 lat.
Władza ustawodawcza należy do prezydenta i 2-izbowego parlamentu o kadencji 5-letniej. Zgromadzenie Irlandii (izba niższa) liczy od 153 do 160 deputowanych (obecnie 158) wybieranych w wyborach powszechnych. W skład Senatu (izby wyższej) wchodzi 60 członków (11 mianowanych przez premiera, 6 wybieranych przez uniwersytety oraz 43 - przez ugrupowania zawodowe).
Władza wykonawcza należy do rządu; premiera mianuje i odwołuje prezydent na wniosek Izby Posłów.
prezydent - Michael Daniel HIGGINS /bezp./ /od 11 XI 2011/
poprzedni prezydent - Mary McALEESE /kob./ /bezp./ /11 XI 1997 - 11 XI 2011/
utworzony 14 VI 2017 r. , stan po zmianach z 28 XI 2017 r.
premier i min. obrony oraz p.o. min. ds. biznesu, przedsiębiorstw i innowacyjności
- Leo VARADKAR /FG/
ministrowie:
spraw zagranicznych i handlu - Simon COVENEY
finansów, wydatków publicznych i reform - Paschal DONOHOE
oświaty i ds. umiejętności - Richard BRUTON
sprawiedliwości i równouprawnienia - Charles FLANAGAN
sztuki, kultury i ds. Gaeltachtu - Heather HUMPHREYS /kob./
zdrowia - Simon HARRIS
rolnictwa, gospodarki żywnościowej i ds. morza - Michael CREED
łączności, ds. klimatu i ochrony środowiska - Denis NAUGHTEN
transportu, turystyki i sportu - Shane ROSS
ds. dzieci i młodzieży - Katherine ZAPPONE /kob./
ds. społeczności lokalnych i wsi - Michael RING
zatrudnienia i opieki społecznej - Regina DOHERTY /kob./
budownictwa mieszkaniowego, planowania i samorządu lokalnego - Eoghan MURPHY
*
poprzedni premier - Enda KENNY /FG/ /9 III 2011 - 14 VI 2017/
Parlament /Oireachtas/ Zgromadzenie Irlandii /Dail Éireann/spiker - Seán Ó FEARGHAIL /FF/
Podział mandatów po wyborach z 26 lutego 2016 r.: FG 50, FF 44, SF 23, LP 7, AAA-PBP 6, DS 3, GP 2, inne 5, niezależni 18. Razem 158.

przewodniczący - Denis O'DONOVAN /FF/
Podział mandatów po wyborach z 25 i 26 kwietnia 2016 r.: FG 19, FF 14, SF 7, LP 5, GP 1, niezależni 14. Razem 60.

Partia Republikańska /Fianna Fáil, Republican Party - FF/ - partia utworzona 23 marca 1926 r.; przywódca: Michéal MARTIN; przewodn.: Brendan SMITH; sekr. gen.: Sean DORGAN.
"My Sami" /Sinn Féin - SF/ - partia utworzona w 1905 r.; polityczne skrzydło Irlandzkiej Armii Republikańskiej /Irish Republican Army - IRA/; działa również w Irlandii Płn.; przywódca: Mary Lou McDONALD /kob./; przewodn.: Declan KEARNEY; sekr. gen.: Dawn DOYLE.
Partia Pracy /Pairti an Lucht Oibre, The Labour Party - LP/ - utworzona w 1912 r.; ostatecznie ukształtowała się jako samodzielna partia w 1930 r .; w 1997 r. w jej skład weszła Lewica Demokratyczna /Democratic Left - DL; zał. 1992/; przywódca: Brendan William HOWLIN.
Solidarność - Ludzie przed zyskiem /Dlúthphartíocht–Pobal Roimh Bhrabús; Solidarity – People Before Profit - AAA-PBP/ - sojusz wyborczy 2 lewicowych partii utworzony w 2015 r. pod nazwą Przymierze Przeciwko Biedzie - Ludzie przed Zyskiem /Anti Austerity Alliance - People Before Profit -AAA-PBP/; kierownictwo kolektywne
Solidarność /Dlúthpháirtíocht; Solidarity/ - partia skrajnie lewicowa, utworzona w 2014 r. pod nazwą Przymierze Przeciwko Biedzie /Anti Austerity Alliance - AAA/ ; kierownictwo kolektywne.
Sojusz Ludzie przed Zyskiem /Comhghuaillíocht an Phobail roimh Bhrabús; People Before Profit Alliance - PBPA/ - partia trockistowska, eurosceptyczna, utworzona w październiku 2005 r.; kierownictwo kolektywne.
Socjaldemokraci /Daonlathaigh Shóisialta - DS/ - partia utworzona 15 lipca 2015 r.; przywódcy: Catherine MURPHY /kob./, Róisín SHORTALL. /kob./; sekr. gen.: Brian SHEEHAN.
Partia Zielona /Comhaontas Glas; The Green Party - GP/ - utworzona w 1981 r. pod nazwą Partia Ekologiczna /The Ecology Party/; obecną nazwę nosi od 1987 r.; przywódca: Eamon RYAN; przewodn.: Roderic O'GORMAN.
Partia Robotnicza /Páirtí na nOibrithe; The Workers' Party - WP/ - utworzona w 1905 r. jako Sinn Féin, od 1977 r. nosiła nazwę "My Sami" - Partia Robotnicza, w 1982 r. zmieniła nazwę na obecną; przywódca: Michael DONNELLY; sekr. gen.: John LOWRY.
Komunistyczna Partia Irlandii /Páirtí Cumannach na hÉireann; Communist Party of Ireland - CPI/ - utworzona w 1921 r.; później nosiła nazwy Liga i Partia Robotnicza; od 15 marca 1970r., po zjednoczeniu z Komunistyczną Partią Irlandii Północnej powróciła do pierwotnej nazwy; składa się z dwóch organizacji: południowej i północnej; przewodn.: Lynda WALKER /kob./; sekr. gen.: Eugene McCARTAN.
Partia Socjalistyczna /Pairti Sóisialach, Socialist Party - SP/ - utworzona w 1996 r.; kierownictwo kolektywne.
Związki zawodowe
Irlandzki Kongres Związków Zawodowych /Irish Congress of Trade Unions - ICTU/ - utworzony w 1959 r. wskutek połączenia Irish Trade Union Congress /ITUC; zał. 1894/ oraz Congress of Irish Unions /CIU; zał. 1945/; liczy 778 136 członków /2013/ skupionych w 48 afiliowanych związkach w Republice Irlandzkiej i Irlandii Północnej; sekr. gen.: David BEGG.
Prasa DziennikiEvening Echo - wieczorny, Cork, zał. 1892.
Evening Herald - niezależny, wieczorny, Dublin, zał. 1891.
Irish Daily Star - Dublin, zał. 29 III 1988.
Irish Examiner - poranny, katolicki, Cork, zał. 1841.
Irish Independent - niezależny, poranny, Dublin; zał. 1891 pt. "Irish Daily Independent"; od 2 I 1905 ukazuje się pod obecnym tytułem; w 1924 r. połączony z "Freeman's Journal".
The Irish Times - niezależny, poranny, Dublin, zał. 29 III 1859.
An Phoblacht/Republican News - tygodnik, organ partii Sinn Féin, Dublin, zał. 1970.
The Irish Catholic - tygodnik, Dublin, zał. 1888.
Irish Farmers' Journal - tygodnik, Dublin, zał. 1948.
Iris Oifigiuil - oficjalna gazeta rządowa, w jęz. irlandzkim, Dublin, zał. 1922.
Sunday Independent - tygodnik niezależny, Dublin, zał. 1906.
Sunday World - tygodnik, Dublin, zał. 1973.
Ireland International News Agency /IINA/ - Dublin.