Rumunia
Flaga
Godło Rumunia
România
obszar: 238 400 km2
ludność: 19 239 148 (2017)
stolica: Bukareszt
ludność: 2 272 163 (2011) (zespół miejski)
Język urzędowy: rumuński
Święto narodowe: 1 XII - zjednoczenie Siedmiogrodu i Rumunii (1918)
Jednostka monetarna: 1 lej (RON) = 100 bani
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF(MFW), WTO, WHO, ISE, CEFTA
Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika. Zgodnie z konstytucją z 22 XI 1991 r., zaaprobowaną w referendum 8 XII 1991 r., ostatnio modyfikowaną w referendum z 18-19 X 2003 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (do 2004 r. 4-letnią).
Organem władzy ustawodawczej jest 2-izbowy parlament, składający się z Izby Deputowanych i Senatu. W skład Izby Deputowanych wchodzi obecnie 329 posłów (w tym 17 przedstawicieli mniejszości narodowych); Senat liczy 136 senatorów (w tym 2 z diaspory). Parlament wybierany jest w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią. Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele.
prezydent - Klaus IOHANNIS /PNL/ /od 21 XII 2014/
*
poprzedni prezydent - Traian BĂSESCU /20 XII 2004 - 21 XII 2014/
--------
Zawieszony w okresie 20 kwietnia - 23 maja 2007 r. oraz 9 lipca - 27 sierpnia 2012 r.
utworzony 29 I 2018 r.
premier - Vasilica-Viorica DĂNCILĂ /kob./ /PSD/
wicepremier oraz min. rozwoju regionalnego i administracji publicznej - Paul STĂNESCU
wicepremier oraz min. ochrony środowiska - Graţiela Leocadia GAVRILESCU /kob./
wicepremier - Viorel ŞTEFAN
wicepremier ds. partnerstwa strategicznego - Ana BIRCHALL /kob./
ministrowie:
spraw zagranicznych - Teodor-Viorel MELEŞCANU
spraw wewnętrznych - Carmen Daniela DAN /kob./
obrony narodowej - Mihai-Viorel FIFOR
finansów - Eugen Orlando TEODOROVICI
sprawiedliwości - Tudorel TOADER
rolnictwa i rozwoju wsi - Petre DAEA
edukacji narodowej - Valentin POPA
pracy i sprawiedliwości społecznej - Lia-Olguţa VASILESCU /kob./
gospodarki - Dănuţ ANDRUŞCĂ
energii - Anton ANTON
transportu - Lucian ŞOVA
ds. funduszy europejskich - Rovana PLUMB /kob./
ds. kontaktów ze środowiskiem biznesu, handlu i przedsiębiorczości - Ştefan-Radu OPREA
zdrowia - Sorina PINTEA /kob./
kultury i tożsamości narodowej - George Vladimir IVAŞCU
gospodarki wodnej i leśnictwa - Ioan DENEŞ
badań naukowych i innowacyjności - Nicolae BURNETE
łączności i społeczeństwa informacyjnego - Petru Bogdan COJOCARU
młodzieży i sportu - Ioana BRAN /kob./
turystyki - Bogdan Gheorghe TRIF
ds. diaspory - Natalia-Elena INTOTERO /kob./
ds. kontaktów z parlamentem - Viorel ILIE
min. delegowany ds. europejskich - Victor NEGRESCU
*
poprzedni p.o. premier - Mihai-Viorel FIFOR /PSD/ /16 I 2018 - 29 I 2018/
Parlament Izba Deputowanych /Camera Deputatilor/przewodniczący - Liviu DRAGNEA /PSD/
Podział mandatów po wyborach z 11 grudnia 2016 r.: PSD 154, PNL 69, USR 30, UDMR 21, ALDE 20, PMP 18, mniejszości narodowe 17. Razem 329.
przewodniczący - Călin POPESCU-TĂRICEANU /ALDE/
Podział mandatów, po wyborach z 11 grudnia 2016 r.: PSD 67, PNL 30, USR 13, UDMR 9, ALDE 9, PMP 8. Razem 136.
Partia Socjaldemokratyczna /Partidul Social Democrat - PSD/ - utworzona 16 kwietnia 2001 r. w wyniku połączenia się Rumuńskiej Partii Demokracji Społecznej /Partidul Democratiei Sociale din România - PDSR, zał. 1992/ z Rumuńską Partią Socjaldemokratyczną /Partidul Social Democrat Român - PSDR, zał. 1990/; przewodn.: Liviu DRAGNEA; sekr. gen.: Marian NEACŞU.
Partia Narodowo-Liberalna /Partidul Naţional Liberal - PNL/ - reaktywowana w styczniu 1990 r.; kontynuatorka partii utworzonej w 1865 r.; w październiku 1990 r. połączyła się z Socjalistyczną Partią Liberalną; 27 lipca 2014 r. w jej skład weszła Partia Demokratyczno-Liberalna /Partidul Democrat-Liberal - PD-L; zał. I 2008/; przewodn.: Ludovic ORBAN.
Sojusz Liberałów i Demokratów /Alianţa Liberaţilor şi Democraţilor - ALDE/ - partia utworzona 19 czerwca 2015 r. w wyniku połączenia Partii Konserwatywnej /Partidul Conservator - PC, zał. 1991/ i Liberalnej Partii Reform; przewodn.: Călin POPESCU-TĂRICEANU.
Partia Ruchu Ludowego /Partidul Mişcarea Populară - PMP/ - utworzona 29 stycznia 2014 r.; 20 lipca 2016 r. w jej skład wszedł Narodowy Związek na rzecz Postępu w Rumunii /Uniunea Naţională pentru Progresul României - UNPR, zał. III 2010/; przewodn.: Traian BĂSESCU; sekr. gen.: Dorel-Constantin ONACA.
Związek Zbawienia Rumunii /Uniunea Salvați România - USR/ - partia utworzona 1 lipca 2015 r.; przywódca: Dan BARNA.
Partia Narodowo-Chłopska, Chrześcijańsko-Demokratyczna /Partidul Naţional Taranesc Creştin şi Democrat - PNTCD/ - utworzona w grudniu 1989 r. z połączenia Partii Narodowo-Chłopskiej /zał. 1926; reaktywowana 1989/ z Partią Chrześcijańsko-Demokratyczną; w marcu 2001r. przyłączył się do niej Narodowy Sojusz Chrześcijańsko-Demokratyczny /Aliantei Naţional Creştin şi Democrat - ANCD, zał. IV 1999/; do 3 maja 2005 r. nosiła nazwę Partia Narodowo-Chłopska, Chrześcijańsko-Demokratyczna /Partidul Naţional Taranesc Creştin şi Democrat - PNTCD/, następnie zmieniła ją na Ludowa Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna /Partidul Popular Creştin-Democrat - PPCD/, a ostatecznie powróciła do pierwotnej nazwy; przewodn.: Aurelian PAVALESCU.
Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii /Uniunea Democrata Maghiara din România - UDMR/ - partia mniejszości węgierskiej utworzona 25 grudnia 1989 r.; przewodn.: Kelemen HUNOR.
Partia Wielkiej Rumunii /Partidul România Mare - PRM/ - utworzona w 1991 r., partia skrajnie nacjonalistyczna; przewodn.: Emil STRĂINU.
Rumuńska Partia Zielona /Partidul Verde - PV/ - utworzona w styczniu 1990 r.; przewodn.: Remus CERNEA; sekr. gen.: Silviu DUMITRU.
Narodowa Partia Demokratyczna /Partidului Naţional Democrat - PND/ - utworzona 26 lutego 2015 r. w wyniku rozłamu w Partii Ludowej - Dan Diaconescu /PP-DD/; przewodn.: Daniel FENECHIU.
Nowa Republika /Partidul Noua Republică - NR/ - utworzona 29 stycznia 2013 r.; przewodn.: Alin BOTA; sekr. gen.: Lorin CIOBANU.
Partia Zjednoczonej Rumunii /Partidul România Unită - PRU/ - utworzona 23 kwietnia 2015 r.; przewodn.: Bogdan DIACONU; sekr. gen.: Horațiu ŞERB.
*
Sojusz Rumuńskiej Prawicy /Alianta România Dreaptă - ARD/ - koalicja PD-L, PNTCD i FC; przywódca: Vasile BLAGA.
Związki zawodoweKrajowa Konfederacja Wolnych Związków Zawodowych - Braterstwo /Confederatia Naţională a Sindicatelor Libere din România - Fratia /CNSLR-Fratia/ - założona 13 czerwca 1993 r. z połączenia Konfederacji Wolnych Związków Zawodowych /zał. 1990/ z Konfederacją Niezależnych Związków Zawodowych "Braterstwo" /Confederatia Sindicatelor Independente "FRATIA", zał. 1990/; liczy 800 000 członków; przewodn.: Leonard BARASCU; sekr. gen.: Sorin STAN.
Konfederacja Demokratycznych Związków Zawodowych /Confederatia Sindicatelor Democratice din România - CSDR/ - założona w 1994 r.; liczy 345 000 członków; przewodn.: Jacob BACIU.
Krajowy Blok Związków Zawodowych /Blocul Naţional Sindical - BNS/ - założony w czerwcu 1991 r.; liczy 375 000 członków, skupionych w 39 federacjach związkowych; przewodn.: Dumitru COSTIN; sekr. gen.: Matei BRATIANU.
Krajowa Konfederacja Związków Zawodowych "Kartel ALFA" /Confederatia Naţională Sindicala "Cartelul ALFA"/ - centrala związkowa założona w czerwcu 1990 r.; liczy 325 000 członków; przewodn.: Bogdan HOSSU; sekr. gen.: Ion HOMOS.
Adevărul /Prawda/ - polityczno-społeczny, Bukareszt, zał. 25 XII 1989 zamiast dziennika "Scînteia" /zał. 1931/.
Cotidianul - Bukareszt, zał. 1991; od 23 XII 2009 dostępny tylko w wersji online, od XI 2016 ponownie w wersji drukowanej.
Curierul National - Bukareszt, zał. 5 XII 1990.
Evenimentul Zilei /Wydarzenia Dnia/ - niezależny, Bukareszt, zał. 22 VI 1992.
Gândul - Bukareszt, zał. V 2005; od IV 2011 dostępny w wersji online.
Jurnalul National - Bukareszt, zał. 7 VI 1993.
Libertatea /Wolność/ - gazeta wieczorna, Bukareszt, zał. 1990 zamiast "Informatia Bucureştiului" /zał. 1953/.
România Libera /Wolna Rumunia/ - niezależny, poranny, Bukareszt, zał. 1877.
Capital - ilustrowany tygodnik ekonomiczny, Bukareszt, zał. 1990.
Economistul - tygodnik gospodarczy, Bukareszt, zał. 29 VI 1990.
Femeia Română - pismo kobiet rumuńskich, Bukareszt, zał. I 1990.
Flacara /Płomień/ - ilustrowany tygodnik społeczno-polityczny i literacko-artystyczny, Bukareszt, zał. 22 X 1911.
România Literara - tygodnik literacko-artystyczny wyd. przez Związek Pisarzy, Bukareszt, zał. 1 I 1855, zamknięty 3 XII 1855, wznowiony 1954; do grudnia 1968 nosił nazwę "Gazeta Literare".
România Mare /Wielka Rumunia/ - tygodnik skrajnie nacjonalistyczny, wyd. przez Partię Wielkiej Rumunii, Bukareszt, zał. 1990.
Romanian Panorama - miesięcznik w jęz. angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim i hiszpańskim, Bukareszt, zał. 1995.
Super Magazin - czasopismo, Bukareszt, zał. 1993.
Tribuna Economica - tygodnik ekonomiczny, Bukareszt, zał. 1990.
ROMPRES - agencja prasowa, Bukareszt, zał. 1949; do I 1990 nosiła nazwę "Agentia Româna de Presa /Agerpres/".
