Gujana

Flaga

Godło Kooperacyjna Republika Gujany
Co-operative Republic of Guyana
obszar: 214 970 km2
ludność: 771 025 (2017)
stolica: Georgetown
ludność: 235 017 (2012) (zespół miejski)
Język urzędowy: angielski
Święto narodowe: 23 II - Dzień Republiki (1970)
Jednostka monetarna: 1 dolar gujański (GYD) = 100 centów
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, CARICOM, WHO, IMF(MFW), NAM, OAS(OPA), WTO
Ameryka
Anguilla
Antigua i Barbuda
Argentyna
Aruba
Bahamy
Barbados
Belize
Bermudy
Boliwia
Brazylia
Brytyjskie Wyspy Dziewicze
Chile
Curaçao
Dominika
Dominikana
Ekwador
Falklandy
Grenada
Grenlandia
Gujana
Gujana Francuska
Gwadelupa
Gwatemala
Haiti
Honduras
Jamajka
Kajmany
Kanada
Kolumbia
Kostaryka
Kuba
Martynika
Meksyk
Montserrat
Nikaragua
Panama
Paragwaj
Peru
Portoryko
Saint Kitts i Nevis
Saint Lucia
Saint-Pierre i Miquelon
Saint Vincent i Grenadyny
Salwador
Sint Maarten
Stany Zjednoczone
Surinam
Trynidad i Tobago
Turks i Caicos
Urugwaj
Wenezuela
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Od 23 II 1970 r. republika, członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Poprzednio przez 385 lat kolonia - kolejno hiszpańska, holenderska, francuska i od 1814 r. brytyjska, a od 26 V 1966 r. niepodległe państwo.
Zgodnie z konstytucją z 6 X 1980 r., ostatnio modyfikowaną w V 2006 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent,którym zostaje kandydat desygnowany przez partię, która zdobyła większość mandatów w wyborach powszechnych do parlamentu. Kadencja prezydenta trwa 5 lat.
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Zgromadzenie Narodowe o kadencji 5-letniej, liczące 65 członków (12 przedstawicieli regionów i 53 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych).
Władza wykonawcza należy do rządu, na którego czele stoi prezydent. Pracami rządu kieruje premier powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 10 regionów.
prezydent i szef rządu - David Arthur GRANGER /APNU/ /od 16 V 2015/
I wiceprezydent oraz premier - Moses Veerasammy NAGAMOOTOO /APNU/
II wiceprezydent oraz minister bezpieczeństwa publicznego - Khemraj RAMJATTAN /AFC/
*
poprzedni prezydent i szef rządu - Donald RAMOTAR /PPP/C/ /3 XII 2011 - 16 V 2015/
Rządutworzony 20 V 2015 r., stan po zmianach z 3 I 2017 r.
ministrowie:
stanu - Joe HARMON
spraw zagranicznych - Carl GREENIDGE
spraw wewnętrznych - Raphael TROTMAN
finansów - Winston JORDAN
oświaty - Rupert ROOPNARINE
infrastruktury - David PATTERSON
zdrowia - Volda LAWRENCE /kob./
ds. opieki społecznej - Amna ALLY /kob./
ds. społeczności - Ronald BULKAN
turystyki - Cathy HUGHES /kob./
ds. spójności społecznej - George NORTON
rolnictwa - Noel HOLDER
ds. rdzennej ludności - Sydney ALLICOCK
ds. obywatelstwa - Winston FELIX
ds. inwestycji i biznesu - Dominic GASKIN
prokurator generalny - Basil WILLIAMS
*
poprzedni premier - Samuel Archibald Anthony HINDS /19 XII 1997 - 19 V 2015/
Parlament Zgromadzenie Narodowe /National Assembly/spiker - Barton SCOTLAND
Podział mandatów po wyborach z 11 maja 2015 r.: APNU-AFC 33, PPP/C 32. Razem 65.

Ludowy Kongres Narodowy-Reforma /People's National Congress-Reform - PNCR/ - utworzony w 1955 r.; przywódca: David Arthur GRANGER.
Sojusz na rzecz Zmiany /Alliance for Change - AFC/ - partia utorzona w 2005 r.; przywódca: Raphael TROTMAN; przewodn.: Khemraj RAMJATTAN.
Ludowa Partia Postępowa Obywatelska /People's Progressive Party Civic - PPP/C/ - utworzona 1 stycznia 1950 r.; sekr. gen: Donald RAMOTAR.
Zjednoczona Siła /The United Force - TUF/ - utworzona w 1961 r. partia grupująca białych osadników; przywódca: Marissa NADIR /kob./.
Sojusz Ludzi Pracy /Working People's Alliance - WPA/ - utworzony w 1977 r. jako grupa nacisku; w 1979r. przekształcił się w partię polityczną.
Partia Działania Gujany /Guyana Action Party - GAP/ - przewodn.: Paul HARDY.
Rozkwit Organizacja i Przebudowa Gujany /Rise Organise and Rebuild Guyana - ROAR/ - przywódca: Ravi DEV.
Demokratyczny Ruch Pracy /Democratic Labour Movement - DLM/ - partia centrowa utworzona w 1983 r.; przywódca: Paul Nehru TENNASSEE.
Ludowy Ruch Demokratyczny /People's Democratic Movement - PDM/ - partia centrowa utworzona w 1973 r.; przywódca: Llewellyn JOHN.
Zjednoczona Partia Republikańska /United Republicain Party - URP/ - utworzona w 1985 r.
Sojusz Frontu Narodowego /National Front Alliance - NFA/ - partia utworzona 1 grudnia 2000 r. z połączenia m.in. Narodowej Partii Republikańskiej /National Republican Party - NRP, zał. 1990/ i Demokratycznej Partii Gujany /Guyana Democratic Party - GDP, zał. 1996/.
Partia Pracy Gujany /Guyana Labour Party - GLP/ - utworzona w 1992 r. przez członków ruchu obywatelskiego pn. "Gujańska Akcja na rzecz Reform i Demokracji" /Guyanese Action for Reform and Democracy - Guard, zał. I 1989/.
Ludowa Partia Gujany /Guyana People's Party - GPP/ - utworzona w 1996 r.; przywódca: Max MOHAMED.
Ludowa Partia Jedności Gujany /People's Unity Party of Guyana - PUP/ - utworzona w 1999 r.; przywódca: Peter R. RAMSAROOP.
*
Partnerstwo na rzecz Jedności Narodowej /A Partnership for National Unity - APNU/ - koalicja, w której skład wchodzi m.in. Sojusz Ludzi Pracy, Ludowy Kongres Narodowy-Reforma, Partia Działania Gujany i Sojusz Frontu Narodowego.
Związki zawodoweKongres Związków Zawodowych /Trades Union Congress - TUC/ - założony w 1940 r.; należy do MKWZZ/ORIT; w 1993 r. połączył się z Federacją Niezależnych Związków Zawodowych w Gujanie /Federation of Independent Trade Unions in Guyana; FITUG, zał. 1988/; zrzesza 22 związki zawodowe.
PrasaThe Catholic Standard - tygodnik katolicki, Georgetown, zał. 1905.
Guyana Chronicle - dziennik rądowy, Georgetown, zał. 1881, posiada wydanie niedzielne pt. "Sunday Chronicle".
Guyana Review - miesięcznik, Georgetown, zał. 1993.
Guynews - miesięcznik, Georgetown.
Kaieteur News - tygodnik niezależny, Charlestown, zał. 1994.
Mirror - organ Ludowej Partii Postępowej, Georgetown, zał. 1962 jako dziennik, od 1981 gazeta ukazująca się 2 razy w tygodniu.
New Nation - organ Ludowego Kongresu Narodowego, Georgetown, zał. 1955; tygodnik.
The Official Gazette of Guyana - tygodnik oficjalny, Georgetown.
Stabroek News - dziennik niezależny, liberalny, Georgetown, zał. 1986.
Thunder - organ Ludowej Partii Postępowej, Georgetown, zał. 1950; kwartalnik.
Guyana Information Services - Georgetown, zał. 1993; publikuje informacje o Gujanie.