Śląskie: premier Morawiecki uczestniczy w tarnogórskich „Gwarkach”
Korowód z udziałem „postaci historycznych” związanych z Tarnowskimi Górami wyruszył w niedzielę w południe przez centrum tego miasta. Pochód to główna atrakcja tradycyjnych „Gwarków” - święta miasta. W tym roku w wydarzeniu uczestniczy premier Mateusz Morawiecki.
Szef rządu, który w nadchodzących wyborach parlamentarnych kandyduje z pierwszego miejsca listy PiS w Katowicach, nadszedł przed lożę honorową z czołówką pochodu, m.in. w towarzystwie burmistrza Tarnowskich Gór, Arkadiusza Czecha. Następnie – w towarzystwie miejscowych parlamentarzystów i samorządowców PiS oraz lidera Solidarności Piotra Dudy – pozdrawiał uczestników przemarszu. Po zakończeniu pochodu zaplanowano wystąpienie premiera.
Wcześniej premier Morawiecki podpisał z prezydentem Katowic Marcinem Krupą list intencyjny ws. budowy, wyposażenia i utrzymania Centrum Himalaizmu im. Jerzego Kukuczki oraz Centrum Nauki w Katowicach.
Kolejne punkty niedzielnej wizyty premiera na Górnym Śląsku zaplanował już komitet wyborczy Prawa i Sprawiedliwości. Obok udziału w "Gwarkach" przewidziano m.in. spacer szefa rządu po Parku Śląskim i udział w dożynkach miejskich w Dąbrowie Górniczej.
Odbywające się na początku września tradycyjne „Gwarki” - święto Tarnowskich Gór – od lat przyciągają tysiące mieszkańców Górnego Śląska. „Gwarki” nawiązują do „zabaw i komedyj” organizowanych podczas jarmarków miejskich. Od 1561 r. jeden z nich odbywał się na początku września. „Gwarki” odwołują się również do święta górniczego obchodzonego 16 lipca na pamiątkę ponownego odnalezienia rud srebronośnych niedaleko Tarnowskich Gór w 1784 r.
Po raz pierwszy „Gwarki” zorganizowano w 1957 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej, które później zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Organizacja ta przygotowywała „Gwarki” do 1988 r. Pomysłodawcą święta miejskiego był Antoni Gładysz.
Na tegoroczne „Gwarki” składają się m.in. trzy dni koncertów na Rynku. W piątek wystąpiła tam Margaret, na sobotę zaplanowano m.in. występ Katarzyny Nosowskiej, a na niedzielę – The Dumlings. Święto tradycyjnie zakończy niedzielny pokaz fajerwerków.
Nieodzownym elementem imprezy jest korowód gwarkowski, odbywający się w ostatnim dniu święta. Przypomina on historię miasta, prezentując jego założycieli, postaci legendarne, najważniejsze wydarzenia, a także sławnych gości i wybitnych tarnogórzan. Co roku w pochodzie biorą udział dziesiątki jeźdźców wierzchem oraz bryczki i powozy konne. W historyczne postaci wcielają się m.in. członkowie stowarzyszeń historycznych, jeźdźcy z pobliskich stadnin, a także tarnogórska młodzież.
W pochodzie pojawiają się m.in. chłop Rybka, który według przekazów pod koniec XV wieku podczas prac w polu wyorał bryłę kruszcu, dając początek górnictwu na tych terenach, i duch podziemi Skarbnik. Okazale prezentuje się orszak króla Jana III Sobieskiego z Marysieńką, z którą rozstał się właśnie w Tarnowskich Górach w drodze do Wiednia. Na beczce wina jedzie Sedlaczek - postać historycznego właściciela istniejącej do dziś winiarni, w której królewska para zjadła pożegnalny obiad.
Widzowie mogą zobaczyć też w korowodzie m.in. Johana Wolfganga Goethego, który przyjechał do Tarnowskich Gór, by obejrzeć pierwsze w tej części Europy maszyny parowe, pracujące przy odwadnianiu kopalni, cara Aleksandra I, Augusta II Mocnego, urodzonego w Tarnowskich Górach wybitnego neurologa Carla Wernicke i laureata Nagrody Nobla za badania nad gruźlicą Roberta Kocha. W pochodzie maszerują także powstańcy śląscy i żołnierze II Rzeczypospolitej. We współczesnej części pochodu idą m.in. przedstawiciele zespołów folklorystycznych, orkiestr, straży pożarnej, szkół i organizacji pozarządowych.
W tym roku jedną z nowych postaci pochodu była pochodząca z pobliskiego Żyglina działaczka społeczna i międzywojena senatorka Józefa Bramowska, innymi: Magdalena Janiczkówna, żona dawnego burmistrza miasta Jakuba Gruzełki i Józefina Nidecka, założycielka miejscowego zgromadzenia sióstr Boromeuszek. W pochodzie poszli także po raz pierwszy m.in. Irma Sedlaczek i jej starszy brak Erwin Sedlaczek, prawnukowie Johanna Sedlaczka.
Tarnowskie Góry uzyskały prawa miejskie w1526 r. Od XVI wieku były ważnym ośrodkiem górnictwa srebra, ołowiu i cynku. W 1838 r. powstała tu pierwsza szkoła górnicza na Śląsku. Pod miastem biegnie rozległy labirynt chodników, wyrobisk komorowych i odwadniających sztolni.
Mimo że eksploatacja kruszców zakończyła się wiele lat temu, tradycje górnicze są ciągle kultywowane. Turyści mogą zobaczyć część tamtejszego podziemnego świata w Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga. Od 2017 r. pogórnicze zabytki Tarnowskich Gór są na liście światowego dziedzictwa UNESCO. (PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ kon/ par/
