Finlandia: odkryto nową formę zorzy polarnej typu „wydmowego”
Fińscy obserwatorzy zorzy polarnej odkryli nową formę tego zorzy polarnej - tworzącej wielokilometrową pasiastą kurtynę. Przy współpracy z badaczami kosmosu z Helsinek nadali jej nazwę „zorzy wydmowej”.
"+Wydmy+ są prawdopodobnie falami atomów tlenu na wysokości około 100 km, które lśnią dzięki strumieniowi emitowanych przez Słońce cząstek" - podano w środowym komunikacie Uniwersytetu w Helsinkach.
Na zamieszczonym nagraniu filmowym "wydmowej" zorzy polarnej, zaobserwowanej jesienią 2018 r. nad jednym z jezior w południowo zachodniej Finlandii, specyficzny typ zorzy przedstawia się jako zieleniący się równy wzór fal. "Pasiasta woalka przypomina diuny na piaszczystej plaży" – czytamy z opisów fotografii.
Hobbyści zjawisk astronomicznych skontaktowali się badaczką Minną Palmroth z helsińskiego uniwersytetu, profesor zajmującą się zagadnieniami fizyki kosmicznej, autorką przewodnika dla "łowców" polarnych zórz.
Dla celów publikacji przejrzano tysiące zdjęć z uchwyconymi zjawiskami zórz polarnych, niepowtarzalnych i porównanych do „odcisków linii papilarnych” i na tej podstawie wyszczególniono ok. 30 różnych kategorii zórz. Jednak nowo zaobserwowana zorza nie dała się, zdaniem hobbystów, wpisać do żadnej z określonych i znanych wcześniej opisanych kategorii zorzy. Palmroth przyznała, że zajmie się przedstawioną przez nich nową formą zorzy.
"To było jak układanie puzzli lub praca detektywistyczna" - przyznał jeden z entuzjastów zórz i astronomii Matti Helin, opisując współpracę z naukowcami nad opisaniem nowej zorzy.
Wysokość i rozległość "wydmowej zorzy" udało się określić po rozpoznaniu gwiazdy wokół uchwyconego zjawiska oraz przy pomocy aplikacji planetarnej i bazy danych astronomicznych. Obliczono, że "diuny" zorzy znajdowały się na ok. 100 km wysokości w górnej warstwie mezosfery, a długość fal oszacowano na ok. 45 km.
W komunikacie helsińskiego uniwersytetu podkreślono, że zaobserwowana "wydmowa zorza" jest w mezosferze rzadkim i mało zbadanym zjawiskiem.
Z Helsinek Przemysław Molik
pmo/ zan/
