Naukowcy: psy wyczuwają ciepło sensorami na nosie
Psy mają na czubku nosa sensory, którymi wyczuwają promieniowanie podczerwone, co pozwala im wyczuć zwierzęta ciepłokrwiste z dużej odległości – odkryli wspólnie naukowcy z Węgier i Szwecji.
W serii eksperymentów naukowcy z Uniwersytetu im. Loranda Eoetvoesa (ELTE) oraz szwedzkiego Uniwersytetu w Lund odkryli, że czubek psiego nosa wyczuwa promieniowanie podczerwone. Wykazali też, że zwierzęta te potrafią poczuć ciepło ciała zwierząt ciepłokrwistych z tak dużej odległości, iż może to być nawet przydatne podczas polowania.
W jednym z eksperymentów naukowcy ze Szwecji nauczyli psy wybierania spośród dwóch odległych przedmiotów o tym samym zapachu i wyglądzie tego, który jest cieplejszy. Wszystkie psy z powodzeniem wykonywały zadanie, nawet z dużej odległości.
W drugim eksperymencie naukowcy z ELTE przy użyciu rezonansu magnetycznego określili, która część psiego mózgu wykazuje zwiększoną aktywność pod wpływem promieni cieplnych. Dokonali tego, kładąc przed nosem psa przedmioty o różnej temperaturze i prowadząc badanie.
Okazało się, że jeśli przedmiot jest cieplejszy, większą aktywność wykazuje kora mózgowa lewej półkuli, odpowiedzialna za skojarzenia somatosensoryczne, odbierająca bodźce przede wszystkim z okolic nosa.
Odkrycie nowego organu zmysłu może według naukowców pomóc zrozumieć, jak drapieżniki wyczuwają obecność ofiary, gdy nie mogą się zdać na wzrok, słuch czy węch.
Większość ssaków ma na nosie nieowłosioną tkankę (rhinarium). W przypadków niektórych gatunków wiadomo, jaką pełni ona funkcję – na przykład u kretowatych jest ona wyjątkowo wrażliwa na bodźce dotykowe, u szopów praczy czy ostronosów - na różne bodźce mechaniczne.
Cechę charakterystyczną tej powierzchni u drapieżników stanowi to, iż w stanie przebudzenia jej temperatura jest znacznie niższa, niż u innych ssaków. Choć niska temperatura tkanki generalnie nie sprzyja działaniu różnych narządów zmysłu, znany jest wyjątek grzechotników, które z większą precyzją atakują ofiarę, jeśli ich organ wyczuwający promieniowanie podczerwone jest zimniejszy. Właśnie te spostrzeżenia legły u podstaw pomysłu przeprowadzenia badań na psach.
„Ponieważ nie jest znany dokładny mechanizm działania nowo odkrytego organu zmysłu - nie można wykluczyć, że wrażliwość ta wynika z nieudokumentowanych dotąd procesów molekularnych” – powiedziała Anna Balint z ELTE.
Ronald H.H. Kroeger z Uniwersytetu w Lund dodał, że jest możliwe, iż podobną wrażliwość na bodźce mają też inne drapieżniki, nie tylko psy.
Badanie zyskało wsparcie m.in. Węgierskiej Akademii Nauk, węgierskiego Ministerstwa Zasobów Ludzkich i Funduszu Badawczego Agria/SKK. Wnioski opisano w czasopiśmie "Scientific Reports".
W badaniu uczestniczyły psy ras golden retriever i border collie.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ zan/
