Otwarto 22. festiwal Millennium Docs Against Gravity
O komiczce i aktywistce Noam Shuster-Eliassi, wychowanej w izraelsko-palestyńskiej wiosce pokojowej, opowiada dokument "Coexistence, My Ass!" w reż. Amber Fares, który zainaugurował czwartkową galę otwarcia 22. festiwalu Millennium Docs Against Gravity. Do 18 maja na widzów czeka blisko 180 filmów.
Jak podkreślił podczas uroczystości otwarcia dyrektor festiwalu Artur Liebhart, MDAG udowadnia, że film dokumentalny jest nośnikiem wartości demokratycznych i empatii, bez której gubimy istotę człowieczeństwa. "W czasach nieprawdy, post-prawdy, półprawdy – wiemy, że polski klasyk miał jeszcze jedno określenie na tego rodzaju prawdę – filmy dokumentalne są nam jeszcze bardziej potrzebne. Przekładając na świat filmowy sentencję Salmana Rushdie, filmy nie zatrzymają bomb, ale pokażą kłamców i pomogą nam zrozumieć, dlaczego znajdujemy się w tym momencie historii, jak doszło do tego, do czego ostatnio doszło. Dzisiejsze media newsowe nie pomagają nam, niestety, zrozumieć świata, który nas otacza. Nie zachęcają do samodzielnego myślenia. Suflują nam pewną z góry założoną narrację. Antidotum na to są właśnie filmy dokumentalne" - powiedział.
Wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska zwróciła uwagę, że w spolaryzowanym świecie film dokumentalny przypomina o wartości uważnego spojrzenia, pokazuje złożoność zjawisk i zachęca do stawiania pytań zamiast szybkich ocen. "MDAG to nie tylko przegląd znakomitych filmów z całego świata. To także przestrzeń dla dialogu, refleksji, krytycznego myślenia. Przestrzeń, która inspiruje i porusza, ale czasami burzy naszą strefę komfortu. Natomiast zawsze zostawia nas z czymś więcej niż tylko estetycznym wrażeniem. Pozostawia nas z odpowiedzialnością. Hasło tegorocznej edycji "Między nami cały świat" moim zdaniem odnosi się do poczucia wspólnoty. To także ukłon w stronę niezwykłej pracy twórczyń i twórców, którzy ukazują otaczającą nas rzeczywistość, ale również do magicznej więzi, jaka wytwarza się np. dzisiaj na tej sali kinowej" - stwierdziła.
Prezeska Fundacji Banku Millennium Iwona Jarzębska wspomniała o przypadającej w tym roku 20. rocznicy partnerstwa instytucji z festiwalem MDAG. "Z okazji tego jubileuszu mamy kilka refleksji. Po pierwsze, głęboko wierzymy, że warto wspierać kulturę. Widzimy to szczególnie w takich momentach jak obecne, które są pełne niepokoju, trudności. Zdajemy sobie sprawę, że kultura jest fundamentem naszego społeczeństwa. Po drugie, partnerstwa są ważne. W partnerstwie można osiągnąć wiele – pod warunkiem, że jedna i druga strona jest bardzo zaangażowana i oddaje całe serce celowi, do którego zmierza. Takim przykładem na pewno jest festiwal i zaangażowanie banku" - wskazała.
Galę zwieńczył pokaz nominowanego do głównej nagrody obrazu "Coexistence, My Ass!" Amber Fares. Jego bohaterką jest Noam Shuster-Eliassi - komiczka i aktywistka, która wychowała się w jedynej w Izraelu osadzie zamieszkałej przez społeczność palestyńsko-żydowską. Ideę współistnienia obu narodów wspierała jako współdyrektorka Interpeace - instytucji założonej przez Organizację Narodów Zjednoczonych. W swoich stand-upach promuje wartości dialogu i równości. Łączy motyw swojej wielowymiarowej tożsamości Iranki, Żydówki i Izraelki ze złożonymi kwestiami politycznymi. W 2019 r. otrzymała stypendium Harvard Divinity School na rozwój stand-up'ów. Jej autobiograficzny występ publiczność festiwalowa będzie miała okazję obejrzeć w najbliższą niedzielę w Kinotece.
Przed projekcją filmu Shuster-Eliassi wyraziła nadzieję, że film będzie mówił sam za siebie. "Kiedy odkryłam kreatywne narzędzie, jakim jest komedia, uznałam, że może być ono sposobem na przeciwstawienie się faszyzmowi. Uważam, że komicy - i generalnie artyści - odgrywają bardzo ważną rolę w kwestionowaniu statusu quo. Niestety, stoję przed państwem w mrocznych, nieciekawych czasach. Kiedy poprzednim razem przyjechałam do Polski, byłam w szkole średniej. W trakcie tej wycieczki uczyliśmy się o Holokauście. Teraz jestem w Polsce ponownie. Stoję na tej scenie w momencie, kiedy dochodzi do ludobójstwa na narodzie palestyńskim. Obiecałam sobie, że wykorzystam każde wystąpienie, by powiedzieć, że to natychmiast musi się skończyć" - podkreśliła.
W konkursie głównym powalczy łącznie 12 tytułów. Szansę na Nagrodę Banku Millennium zyskały też m.in. "Pociągi" Macieja Drygasa, "Nagłe przebłyski głębi istnienia" Marka Cousinsa, "Baby Doe" Jessiki Earnshaw oraz "A w niej pragnienie" Myrid Carten. Laureata wyłonią Salma Abdalla odpowiedzialna za relacje międzynarodowe i PR w Austriackim Instytucie Filmowym, dwukrotnie nominowany do Oscara producent Remi Grellety oraz reżyser nominowany do Oscara za "Dom z drzazg" Simon Lereng Wilmont. Po raz pierwszy w historii festiwalu zwycięzca Grand Prix będzie miał otwartą drogę do walki o Oscara w kategorii najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny. MDAG znalazł się bowiem na liście festiwali kwalifikujących do nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej.
Do konkursu polskiego zakwalifikowano 10 dokumentów. Są wśród nich "Listy z Wilczej" Arjuna Talwara, "Pod powierzchnią" Kingi Michalskiej, "Das Deutsche Volk" Marcina Wierzchowskiego i "Zaufaj mi" Joanny Ratajczak. Najlepszy film wyłonią programerka Toronto International Film Festival Dorota Lech, koordynatorka programowa festiwalu DOK Leipzig Victoria Leshchenko i krytyk filmowy Jakub Popielecki.
22. festiwal Millennium Docs Against Gravity potrwa od 9 do 18 maja w Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Łodzi oraz Bydgoszczy. Część online odbędzie się w dniach 20 maja - 2 czerwca. Szczegóły można uzyskać pod adresem: https://mdag.pl/. (PAP)
dap/ aszw/ ep/
