Państwa Inicjatywy Trójmorza, z wyjątkiem Węgier, za akcesją Ukrainy do UE
We wspólnym oświadczeniu po zakończeniu 10. szczytu w Warszawie państwa członkowskie Inicjatywy Trójmorza potępiły rosyjską wojnę przciwko Ukrainie oraz wezwały do przyspieszenia procesu akcesyjnego Ukrainy i Republiki Mołdawii do UE. Tylko Węgry wyraziły odrębne zdanie, podkreślając jednocześnie, że opowiadają się za pokojem.
We wtorek zakończył się 10. szczyt Inicjatywy Trójmorza w Warszawie. Państwa członkowskie Inicjatywy opublikowały wspólną deklaracje. Jej sygnatariusze powitali w niej nowych partnerów strategicznych Inicjatywy - Hiszpanię i Turcję oraz nowe państwa uczestniczące - Albanię i Czarnogórę. Zabrali też głos w sprawie bezpieczeństwa regionu w związku z agresją Rosji w Ukrainie i wyrazili poparcie dla broniącej się Ukrainy.
"Ze względu na reperkusje dla europejskiego i globalnego bezpieczeństwa, zdecydowanie potępiamy rosyjską wojnę przeciwko Ukrainie, a także wszelkie wsparcie dla niej ze strony państw trzecich. Potwierdzamy nasze niezachwiane poparcie dla Ukrainy, jej suwerenności i integralności terytorialnej w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową" - przekazano w dokumencie.
Państwa członkowskie wyraziły gotowość, aby zwiększyć presję na Rosję, "by osłabić jej zdolność do dalszego prowadzenia wojny agresywnej". "Pozostajemy przekonani, że ci, którzy wydali rozkazy lub popełnili zbrodnie wojenne w Ukrainie, muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności" - dodano w deklaracji.
Akcesja Ukrainy i Mołdawii do Unii Europejskiej
Członkowie Inicjatywy opowiedzieli się też za przyśpieszoną akcesją Ukrainy i Mołdawii do Unii Europejskiej. "Uważając, że członkostwo Ukrainy w UE jest jedną z najcenniejszych gwarancji bezpieczeństwa, jakie może zapewnić UE, wzywamy do przyspieszenia procesu akcesyjnego z Ukrainą i Republiką Mołdawii" - napisano w dokumencie.
"Wzywamy do przyspieszenia opartego na zasługach procesu rozszerzenia UE o Bałkany Zachodnie, ponieważ proces rozszerzenia UE ma moc transformacyjną i jest niezbędny do zapewnienia odporności krajów kandydujących" - dodano.
Węgry są przeciw
Ze wszystkimi z wymienionych postulatów, z wyjątkiem akcesji Bałkanów Zachodnich, nie zgadzają się Węgry - jeden z pierwszych członków Inicjatywy Trójmorza. "Węgry odcinają się od ustępów 4–9 Wspólnej Deklaracji. Węgierskie stanowisko narodowe w odniesieniu do kwestii zawartych w (...)wymienionych punktach zostało przekazane w osobnym oświadczeniu załączonym do Wspólnej Deklaracji" - czytamy w dokumencie.
W swoim stanowisku Węgry zaznaczyły, że "pozostają zaangażowanym i konstruktywnym państwem uczestniczącym w Inicjatywie Trójmorza", ale nie mogą zgodzić się z zapisami dotyczącymi bezpieczeństwa regionu, członkostwa Ukrainy, Mołdawii w UE oraz potępienia agresji rosyjskiej na Ukrainę.
Węgry uważają, że "niektóre sformułowania tych ustępów wykraczają poza nowe okoliczności geopolityczne". "Od początku wojny w Ukrainie Węgry konsekwentnie opowiadały się za pokojem i będziemy to czynić również w przyszłości" - przekazano w oświadczeniu. Węgry są zdania, że "wraz z rozpoczęciem negocjacji w sprawie zawieszenia broni" pomiędzy USA i Rosją oraz Ukrainą i Rosją "weszliśmy w nową fazę konfliktu", w związku z tym "powinniśmy powstrzymać się od podejmowania jakichkolwiek kroków, które mogłyby potencjalnie utrudnić trwające rozmowy pokojowe".
Sygnatariusze deklaracji państw członkowskich odnieśli się też do inwestycji infrastrukturalnych i gospodarczych, ciesząc się z postępów dokonanych na tym polu i wyrażając nadzieję na jeszcze lepszą współpracę państw członkowskich oraz partnerów strategicznych. W dokumencie podano również, że Chorwacja zorganizuje kolejny szczyt i Forum Biznesowe w 2026 roku.
Inicjatywa Trójmorza
Powołanie Inicjatywy Trójmorza zainicjowali prezydenci Polski Andrzej Duda i Chorwacji Kolinda Grabar–Kitarovic podczas spotkania przywódców państw regionu na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku w 2015 roku. Rok ten jest uznawany za początek współpracy trójmorskiej, natomiast inauguracyjny szczyt Inicjatywy odbył się w Dubrowniku w 2016 r.
Inicjatywa początkowo skupiała 12 państw członkowskich UE: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. W 2023 r. grono to powiększyło się o Grecję. Partnerami strategicznymi Inicjatywy Trójmorza są: Stany Zjednoczone, Japonia, Komisja Europejska i Niemcy. (PAP)
sza/ mrr/ jpn/ ał/
