RPD: prawo nie zapewnia ochrony małoletnich przed dostępem do drastycznych treści
Luka prawna uniemożliwia przeciwdziałanie rozpowszechnianiu w internecie drastycznych treści przedstawiających przemoc - przekazała rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak. Zaapelowała o wprowadzenie przepisów umożliwiających skuteczną ochronę małoletnich.
Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak w wystąpieniu skierowanym do ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka i ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego wskazała, że obecna w przepisach luka prawna uniemożliwia skuteczne przeciwdziałanie rozpowszechnianiu w internecie drastycznych treści, które mają negatywny wpływ na rozwój psychiczny małoletnich.
„Problem ten ujawnił się szczególnie wyraźnie w maju 2025 r., w następstwie tragicznych wydarzeń na terenie Uniwersytetu Warszawskiego, kiedy to w Internecie – w tym w mediach społecznościowych i na platformach z materiałami wideo – zaczęły krążyć nagrania dokumentujące przebieg brutalnego przestępstwa, w tym moment śmierci człowieka” – zauważyła RPD w oświadczeniu.
Na początku maja 22-letni student Mieszko R. zaatakował siekierą 53-letnią portierkę uczelni, która zamykała drzwi do Audytorium Maximum. Kobieta nie przeżyła ataku, zmarła na miejscu. Na pomoc kobiecie ruszył 39-letni pracownik Straży UW, któremu napastnik również zadał rany. Mężczyzna w stanie ciężkim trafił do szpitala.
Drastyczne materiały w sieci
Zdaniem Hornej-Cieślak, podejmowane przez Biuro Rzeczniczki Praw Dziecka działania, mające ograniczyć dostęp do tych treści, okazały się nieskuteczne ze względu na brak przepisów umożliwiających usunięcie ich z internetu.
Jak wskazała RPD, brak możliwości ograniczenia lub usunięcia drastycznych materiałów stanowi realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju emocjonalnego i psychicznego osób małoletnich, a ponadto tworzy ryzyko wtórnej wiktymizacji rodzin pokrzywdzonych, które nie mają wpływu na ponowne ujawnianie szczegółów śmierci bliskich im osób.
„Publiczne rozpowszechnianie treści dokumentujących m.in. śmierć człowieka – bez żadnych ograniczeń wiekowych i bez istotnego celu społecznego – może stanowić formę przemocy psychicznej wobec małoletnich, a państwo ma obowiązek aktywnie tej przemocy zapobiegać” – napisała RPD.
Horna-Cieślak zaapelowała o wprowadzenie przepisów kodeksu karnego lub ustaw o komunikacji za pomocą środków masowego komunikowania, które zapewniłyby skuteczniejszą ochronę dzieci przed przypadkowym lub niezamierzonym kontaktem z drastycznymi i traumatyzującymi treściami.
Powstanie zespół roboczy?
Przepisy miałyby też przeciwdziałać wtórnej wiktymizacji rodzin pokrzywdzonych. W ocenie RPD, „brak regulacji w tym zakresie stanowi poważne naruszenie ich prawa do poszanowania godności, prywatności oraz emocjonalnego bezpieczeństwa”.
RPD zaproponowała też powołanie roboczego zespołu interdyscyplinarnego, który mógłby m.in. obserwować ryzyko dostępu małoletnich do niebezpiecznych treści i przygotowywać propozycje rozwiązań prawnych. Jej zdaniem w skład zespołu powinni wejść przedstawiciele różnych dziedzin, m.in.: prawa, psychologii, mediów cyfrowych i osoby pracujące bezpośrednio z dziećmi. Zapewniła, że zgłosiłaby też swój akces do takiego zespołu. W jej ocenie takie rozwiązanie znacząco wzmocniłoby systemową ochronę małoletnich. (PAP)
zs/ agz/ know/
