UE: przywrócenie przez Ukrainę niezależności służb antykorupcyjnych to krok we właściwym kierunku
Podpis prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego pod ustawą, przywracającą niezależność ukraińskich instytucji antykorupcyjnych NABU i SAP, to krok we właściwym kierunku – ocenili przewodniczący: Komisji Europejskiej - Ursula von der Leyen i Rady Europejskiej - Antonio Costa.
„Podpis prezydenta Zełenskiego pod ustawą, przywracającą niezależność NABU i SAP, to krok, który należy powitać z zadowoleniem” – napisali na platformie X.
President @ZelenskyyUa's signature on the law restoring NABU & SAPO independence is a welcome step.
Ukraine’s rule of law and anti-corruption reforms should continue. They remain essential for Ukraine’s progress on the European path.
The EU will continue to support these…— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) July 31, 2025
Podkreślili też, że reforma sądownictwa i walka z korupcją są kluczowe dla postępów Ukrainy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej. „Unia będzie nadal wspierać te działania” – zapewnili.
Niezależność służb antykorupcyjnych
Rada Najwyższa (parlament) Ukrainy przyjęła w czwartek ustawę, przywracającą uprawnienia organów antykorupcyjnych - Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (NABU) i Specjalnej Prokuratury Antykorupcyjnej (SAP).
Ustawa odwróciła zmiany z 22 lipca, które pozbawiały obie instytucje autonomii, podporządkowując je nadzorowanemu przez prezydenta Zełenskiego prokuratorowi generalnemu.
Protesty przeciwko zmianom
Przeciwko tym zmianom w największych miastach ogarniętej przez wojnę Ukrainy doszło do dużych protestów. Zmiany skrytykowały także Komisja Europejska i niektóre unijne stolice.
W środę, dzień przed głosowaniem, w Kijowie po raz kolejny zgromadzili się ludzie, głównie młodzi, by domagać się przywrócenia niezależności NABU i SAP. Podobnie było w czwartek, podczas debaty parlamentarnej na ten temat. Akcja odbywała się w parku w pobliżu Rady Najwyższej.
Prezydencką ustawę, która ma odnowić niezależność NABU i SAP, poparło w czwartkowym głosowaniu 331 posłów Rady Najwyższej, która formalnie liczy 450 członków.
Polityczny wpływ na działania NABU i SAP
Ustawa z 22 lipca, nieoczekiwanie uchwalona przez Radę Najwyższą, dawała podporządkowanemu prezydentowi Zełenskiemu prokuratorowi generalnemu realny wpływ na działania NABU i SAP. Oznaczało to, że dwa, niezależne wcześniej organy, mogą być kontrolowane politycznie. Nowym prokuratorem generalnym jest Rusłan Krawczenko.
Ustawa spotkała się z falą krytyki społecznej. Ludzie wylegli na ulice przypominając, że powołanie niezależnych organów antykorupcyjnych było jednym z głównych postulatów rewolucji godności z przełomu 2013 i 2014 r.
Komisja Europejska i państwa G7 ostrzegały, że taka ingerencja w niezależność instytucji antykorupcyjnych to krok wstecz w reformach i może zagrozić dalszej pomocy finansowej dla Ukrainy.
Przywrócenie niezależności i walka z korupcją
W odpowiedzi na kryzys Zełenski przygotował nowy projekt ustawy, który przywraca NABU i SAP ich niezależny status oraz ogranicza wpływ prokuratora generalnego. Zdaniem komentatorów przyjęcie nowej ustawy ma być sygnałem, że Ukraina nadal poważnie traktuje walkę z korupcją i zobowiązania wobec społeczeństwa i Unii Europejskiej.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ mal/ ep/
