Shutdown w Stanach Zjednoczonych. Kongres nie przyjął budżetu
Amerykański Kongres nie uchwalił nowego budżetu przed wygaśnięciem starego o północy czasu lokalnego, wobec czego od 1 października wstrzymane zostaną prace większości agencji i urzędów federalnych. To pierwszy „shutdown” od 2018 r.
Biały Dom wydał instrukcje federalnym agencjom, by wdrożyć plany pracy w warunkach shutdownu tuż po tym, jak we wtorek wieczorem Senat odrzucił półtoramiesięczne prowizorium budżetowe przegłosowane wcześniej przez Republikanów w Izbie Reprezentantów. Shutdown potrwa do czasu uchwalenia prowizorium lub nowego budżetu, lecz nie jest jasne, jak długo może to potrwać.
Impas w rozmowach nt. budżetu
Zamknięcie pracy większości aparatu federalnego jest wynikiem impasu w rozmowach między obiema partiami. Rządzący Republikanie proponowali „czyste” tymczasowe przedłużenie dotychczasowego budżetu i odrzucali postulaty Demokratów, którzy domagali się odwrócenia przyjętych w ustawie budżetowej One Big Beatiful Bill Act (Jedna Wielka Piękna Ustawa) cięć dopłat do prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Prezydent Donald Trump wbrew faktom sugerował, że opozycja chce zagwarantować darmową służbę zdrowia nielegalnym imigrantom. Zapowiedział też, że może wykorzystać shutdown, by przeprowadzić kolejne masowe zwolnienia urzędników federalnych, co miałoby zaszkodzić Demokratom.
Przymusowy urlop. Czym jest shutdown?
Według szacunków Kongresowego Biura Budżetowego (CBO) średnio każdego dnia zamknięcia rządu na przymusowym urlopie będzie około 750 tys. pracowników federalnych. Dyrektor CBO Phillip Swagel we wtorek podkreślił, że liczba pracowników na przymusowym urlopie może się zmieniać z dnia na dzień. Pracownicy otrzymają wynagrodzenie za ten okres po zakończeniu shutdownu. Jak zaznaczył serwis Axios, członkowie Kongresu otrzymują wynagrodzenie mimo zawieszenia finansowania.
Shutdown może wpłynąć na dostępność i zakres niektórych usług. Administracja Trumpa może pozostawić niektóre obiekty, np. parki, otwarte, jednak najpewniej wielkość obsługującego je personelu będzie ograniczona.
Personel sił zbrojnych pozostaje na swoich stanowiskach, Pentagon ma jednak wysłać do domów połowę swoich cywilnych pracowników. Wizyty zagranicznych gości zaplanowane na okres shutdownu mają być anulowane, chyba że kierownictwo Pentagonu zdecyduje inaczej.
Pracę kontynuować mają też agenci FBI i innych organów ścigania. Również większość osób zatrudnionych przez Administrację ds. Bezpieczeństwa Transportu pozostanie w pracy.
Ile potrwa „zamknięcie” Kongresu?
Ostatni taki przypadek miał miejsce również podczas rządów Donalda Trumpa, który był również najdłuższym w historii. Trwało to 35 dni: od 22 grudnia 2018 roku do 25 stycznia 2019 roku. Spór między prezydentem a Kongresem dotyczył finansowania muru na granicy z Meksykiem. Poprzednie, znacznie krótsze miały miejsce na początku 2018 r. i w 2013 r.
Część Demokratów wyrażała we wtorek nadzieję, że stronom wkrótce uda się wynegocjować porozumienie. Lider Republikanów John Thune zapowiadał jednak, że będzie w najbliższych dniach poddawał pod głosowanie ten sam projekt prowizorium, bez zmian. Jak powiedział w wywiadzie dla Fox News, jest przekonany, że Demokraci nie będą mieli wyjścia i wystarczająca ich liczba ostatecznie zagłosuje za tymczasowym budżetem, by został przyjęty. We wtorek za prowizorium zagłosowało trzech senatorów opozycji, podczas gdy jeden Republikanin zagłosował przeciwko. Do przyjęcia budżetu konieczne jest 60 ze 100 głosów, co w obecnej konfiguracji oznacza konieczność przekonania pięciu kolejnych senatorów Demokratów.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
osk/ wr/ know/
arch.
