Nie żyje wybitny fotograf. Tadeusz Rolke zmarł w wieku 96 lat
Pracowałem w „Stolicy”, w miesięczniku „Polska”, współpracowałem z „Ty i Ja”, z panią Hoff robiłem modę w „Przekroju”. Byłem jednym z fotografów PRL-u - wspominał w rozmowie z PAP Tadeusz Rolke. Fotograf zmarł w poniedziałek w wieku 96 lat.
Wiadomość o śmierci artysty potwierdził PAP Związek Polskich Artystów Fotografików. Pytany w rozmowie z PAP w 2015 r. o tak zwany „decydujący moment” i rodzaj „znaku rozpoznawczego” jego pracy artystycznej, Tadeusz Rolke powiedział: „to jest moje motto albo ten prowadzący znak. Ten moment decydujący wychodzi też poza fotografię uliczną lub reportażową. Ten decydujący moment może być i w portrecie, kiedy się zrobi trzysta klatek - jak dzisiaj robią - niepotrzebnie, cyfrą, a trzysta pierwszą można uchwycić tę wyczekiwaną mimikę, gestykulację, język ciała”.
Zmarł fotograf Tadeusz Rolke. Tak wyglądała jego kariera
Zasłynął dzięki fotografii reportażowej i modowej. „Do 1970 r. byłem fotografem zatrudnionym przez redakcje. Pracowałem w »Stolicy«, w miesięczniku »Polska«, współpracowałem z »Ty i Ja«, z panią Hoff robiłem modę w »Przekroju«, więc to skojarzenie jest słuszne. Byłem jednym z fotografów PRL-u. Wtedy było dużo mniej fotografów, w tej chwili każdy jest fotografem. Wtenczas było ich w Warszawie kilkudziesięciu. Z kilkunastoma znaliśmy się, byliśmy kolegami” - wspominał. Jest także autorem portretów takich artystów jak m.in. Andrzej Wajda, Zbigniew Cybulski, Tadeusz Konwicki, Kalina Jędrusik, Ewa Demarczyk czy Wojciech Fangor.
Jak tłumaczył w rozmowie z Małgorzata Purzyńską w książce „Tadeusz Rolke. Moja namiętność”, „fotograf taki jak ja nie ogranicza się do zrobienia zamówionego tematu, ale fotografuje wszystko dookoła: ludzi, relacje między nimi, targ, ulicę, szyldy”.
Tadeusz Rolke urodził się w 1929 r. w Warszawie, podczas wojny był członkiem Szarych Szeregów, w Powstaniu Warszawskim - łącznikiem na Sadybie. Po wojnie rozpoczął studia na historii sztuki. W 1958 r. otrzymał dwie drugie nagrody na Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii za cykl zdjęć Cyganów w podwarszawskich miejscowościach. „Uwieczniał to co zostało z miasta, głównie Śródmieście, fotografował mamę na tle ruin, gdzie był ich dom, także budowę trasy W-Z, wspiął się na Prudential i z niego zrobił zdjęcie panoramy miasta, fotografował ruiny getta” - mówiła PAP Małgorzata Purzyńska, jedna z kuratorek wystawy „Tadeusz Rolke. Fotografie warszawskie”, zorganizowanej w 2019 r. w stołecznym Domu Spotkań z Historią z okazji 90. urodzin fotografa.
Zapowiadano ją jako wielowątkową „opowieść o stolicy lat 50. i 60. - od obrazów zrujnowanego po wojnie miasta, odbudowującego się w socrealistycznym gorsecie, poprzez reportaże z życia mieszkańców, fascynację modą, pięknymi dziewczynami i skuterami lambretta, po zapis życia artystycznego i towarzyskiego, portrety ludzi kultury i sztuki. Z tymi obrazami kontrastują zdjęcia komunistycznych polityków, propagandowych haseł i portretów Marksa widocznych w krajobrazie miasta”.
Nie żyje wybitny fotograf Tadeusz Rolke. Areszt i emigracja
„W 1952 r. został aresztowany w jednej ze spraw, które wytaczano w tym czasie młodzieży związanej z harcerstwem” - przypomniała kuratorka. „Został posądzony o to, że należał do ruchu uniwersalistycznego i chciał siłą obalić ustrój PRL. Sąd wojskowy na Koszykowej skazał go na siedem lat więzienia. Dziewięć miesięcy przesiedział w areszcie śledczym na Ratuszowej tzw. Toledo, a później w Barczewie i w Iławie. Został warunkowo zwolniony po dwóch latach. Nie mógł oczywiście wrócić na studia, został więc robotnikiem w Polskich Zakładach Optycznych na Grochowie”.
Rozpoczął pracę w tygodniku „Stolica”, następnie w miesięczniku „Polska”. W 1970 r. wyemigrował i osiadł w Hamburgu, gdzie spędził 10 lat i gdzie zrealizował swój najdłuższy cykl fotograficzny o funkcjonowaniu jednego z największych w Europie targowisk pt. „Fischmarkt”. Powrócił na stałe do Polski w latach 80. Współpracował z tygodnikami „Wprost” i „Magazynem Gazety Wyborczej”. W 2009 r. otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Był wieloletnim członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, jurorem wielu konkursów fotograficznych, wykładowcą w Warszawskiej Szkole Fotografii i na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Jego prace prezentowano na wystawach m.in. w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Fundacji Galerii Foksal w Warszawie, MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, Centralnej Akademii Dramatycznej w Pekinie, Centrum Historii Miejskiej we Lwowie, Sesc Consolaçao w Sao Paulo, Chińskim Narodowym Muzeum Sztuki w Pekinie, Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, Galerii Le Guern w Warszawie. (PAP)
pj/ dki/ pap/
