Czarnecka: atom jest bezpieczny, a pracujemy nad tym, żeby był tani
Energetyka jądrowa jest bezpieczna, a pracujemy nad tym, żeby była tania - oświadczyła minister przemysłu Marzena Czarnecka podczas konferencji FISA Euradwaste 2025 w Warszawie. Głównymi tematami konferencji, objętej patronatem PAP, są bezpieczeństwo i badania w obszarze energetyki jądrowej.
Jak podkreśliła we wtorek Marzena Czarnecka, projekty jądrowe, które Polska prowadzi, przyczynią się do stworzenia dużej liczby miejsc pracy i wykształcenia nowych umiejętności, a to pomoże w całej transformacji. Przy budowie pierwszej elektrowni jądrowej pracować będzie 10 tys. ludzi, a na końcu będziemy mieli energię z bezpiecznych i tanich źródeł - stwierdziła Czarnecka. "Energia jądrowa jest bezpieczna, a pracujemy nad tym, żeby była tania" - zaznaczyła minister. Jako przykład wymieniła Francję i wyraziła nadzieję, że Europa podąży w tę stronę, w kierunku taniej i bezpiecznej energii.
Szefowa resortu przemysłu przypomniała, że energia jądrowa w Polsce z czasem zastąpi węgiel jako stabilna podstawa systemu elektroenergetycznego. Jak dodała, w transformacji wielkie znaczenie mają źródła odnawialne, ale z prawnego punktu widzenia energetyka jądrowa powinna być traktowana tak samo jak OZE.
Czarnecka zauważyła, że większość państw UE uważa energię jądrową za coś, czego potrzebują, a Polska ma własną ścieżkę jej rozwoju. Podkreśliła, że dla rządu najważniejsze jest, aby pewnego dnia polskie firmy odnalazły się w jądrowym biznesie.
Europejska komisarz ds. startupów, badań i innowacji Ekaterina Zachariewa wskazała w wystąpieniu do uczestników konferencji, że projekty energetyki jądrowej kolejnych generacji wymagają wysokich nakładów finansowych, znacznie większych niż fundusze naukowe UE. Zwróciła jednocześnie uwagę, że Europejski Bank Inwestycyjny jest coraz bardziej aktywny w obszarze finansowania energii jądrowej. Natomiast kapitał prywatny przypłynie do tego sektora tylko wtedy, jeśli będziemy mieli popyt, odpowiedni poziom bezpieczeństwa oraz stabilne ramy regulacyjne - oceniła komisarz.
Według niej zadaniem jest ujednolicenie regulacji, które obecnie są mocno fragmentaryczne i utrudniają innowacje, zwłaszcza w obszarze małych reaktorów modułowych SMR. Jest to też zadanie europejskiego sojuszu na rzecz SMR, do którego należy także Polska - zaznaczyła Zachariewa. Innym obszarem, na który wskazała, jest przyciągnięcie do UE najlepszych światowych talentów w tej dziedzinie.
Dyrektor generalny jądrowej agencji OECD - NEA, William Magwood przypomniał, że z jej analiz jasno wynika, iż osiągnięcie celów neutralności klimatycznej w 2050 r. bez znaczącego wkładu energii jądrowej nie jest możliwe.
Magwood zauważył, że wielkim wyzwaniem dla wszystkich krajów chcących rozwijać energię jądrową będzie jej finansowanie. Dlatego NEA przekonuje Bank Światowy do większego zaangażowania się w finansowanie energetyki jądrowej, przede wszystkim w krajach tzw. globalnego południa, które potrzebują nowych źródeł energii i środków, aby je sfinansować.
Dyrektor gabinetu szefa Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) Jacek Bylica powiedział, że na przykład kraje afrykańskie cały czas pytają, kiedy na rynku dostępne będą konstrukcje typu SMR i jak je sfinansować. Jak ocenił, około sześciu różnych konstrukcji SMR powinno wejść na rynek w ciągu 5-6 lat, co pozwoli na obniżenie ceny wejścia w energetykę jądrową. Aby przyspieszyć te procesy konieczna jest standaryzacja i harmonizacja podejścia regulacyjnego - dodał.
Bylica zaznaczył, że w kwestii finansowania dyrektor generalny MAEA Rafael Grossi rozmawiał już z Bankiem Światowym i okazało się, że ostatni raz BŚ udzielił pożyczki na energetykę jądrową w 1957 r. - Włochom. Okazuje się, że są jakieś wytyczne o niejasnym pochodzeniu, które określiły politykę BŚ na dekady - podkreślił. Dodał, że MAEA dyskutowała już z prawnikami Banku Światowego i - jak przyznał - pewne zmiany w jego podejściu już nastąpiły.
Konferencja FISA Euradwaste 2025 i Forum SNETP 2025 to organizowane w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE przez Komisję Europejską i Narodowe Centrum Badań Jądrowych spotkanie w ramach traktatu Euratom, poświęcone bezpieczeństwu reaktorów jądrowych i gospodarce odpadami radioaktywnymi. (PAP)
wkr/ mmu/ grg/
