Jakie przywileje przysługują prezydentowi?
Przysługujące prezydentowi RP przywileje to m.in. ochrona Służby Ochrony Państwa, rezydencje na Helu, w Wiśle i Ciechocinku oraz dożywotnie uposażenie. W trakcie sprawowania mandatu nowy prezydent będzie zarabiał ponad 26 tys. zł brutto - bez dodatku za wysługę lat.
Nowy prezydent Karol Nawrocki ma objąć funkcję 6 sierpnia - wówczas złoży przysięgę wobec Zgromadzenia Narodowego, czyli połączonych izb Sejmu i Senatu. Z objęciem stanowiska pierwszej osoby w państwie wiąże się wiele przywilejów, z których część przysługuje w czasie sprawowania tej funkcji, a część - już do końca życia.
Ile zarabia prezydent?
Zgodnie z przepisami, wynagrodzenie prezydenta składa się z wynagrodzenia zasadniczego odpowiadającego 9,8-krotności kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz dodatku funkcyjnego odpowiadającego 4,2-krotności tej kwoty. Wysokość kwoty bazowej, podlegająca corocznej waloryzacji, określa ustawa budżetowa - w 2025 r. jest to 1878,89 zł.
Łącznie wynagrodzenie prezydenta w 2025 r. wynosić będzie więc 26 304,46 zł brutto, ale z każdym rokiem będzie rosnąć ze względu na przysługujący mu dodatek za wysługę lat. Taki dodatek wzrasta co roku o 1 proc., maksymalnie do wysokości 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego - czyli 3682,62 zł.
Co przysługuje byłemu prezydentowi?
Zgodnie z ustawą z 1996 r. regulującą tę kwestię, byłemu już prezydentowi przysługuje dożywotnie miesięczne uposażenie - jego wysokość to 75 proc. wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego; przy ustaleniu uposażenia uwzględnia się też dodatek za wieloletnią pracę. Przy łącznej kwocie wynagrodzenia - wynoszącej 26 304,46 zł brutto - uposażenie wynosiłoby 19 728,35 zł brutto. Dodatkowo, jeśli były prezydent pełnił swoją funkcję przez ponad 12 miesięcy, po ustąpieniu z funkcji zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia przez okres trzech miesięcy.
Czy pierwsza dama otrzymuje wynagrodzenie?
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pierwszej damy, której z tytułu pełnienia swojej funkcji nie przysługuje ani wynagrodzenie, ani emerytura. W 2021 r. wprowadzono nowe regulacje, które umożliwiają pierwszym damom otrzymanie "rekompensat" za czas prezydentury ich mężów. Oznacza to, że przez ten czas państwo opłaca im składki na ubezpieczenie społeczne, co w efekcie pozwoli na uzyskanie wyższej emerytury.
Mimo tych zmian status pierwszej damy w dużej mierze pozostaje prawnie nieuregulowany. Bycie małżonką prezydenta tradycyjnie wiąże się z rezygnacją z pracy zawodowej, choć nie jest to wprost zapisane w przepisach - i tak z pracy zawodowej zrezygnowała m.in. aktualna pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda, choć z jej wypowiedzi wynikało, że bardzo ceniła sobie swój zawód nauczycielki.
Objęcie funkcji prezydenta wiąże się m.in. z przysługującą dożywotnią ochroną Służby Ochrony Państwa. Oznacza to m.in., że prezydent korzysta z samochodów będących we flocie SOP, w tym zapewniających najwyższy poziom ochrony kuloodpornych limuzyn. Jeśli zaś chodzi o transport lotniczy, głowa państwa korzysta z floty zapewnianej przez 1. Bazę Lotnictwa Transportowego.
Ochrona SOP
Przyznanie ochrony SOP możliwe jest jeszcze przed rozpoczęciem mandatu - 10 lat temu Andrzej Duda został objęty ochroną poprzednika SOP, czyli Biura Ochrony Rządu, jeszcze jako prezydent elekt.
W rozmowie z "Faktem" rzecznik MSWiA Jacek Dobrzyński poinformował, że ochronę zaproponowano już prezydentowi elektowi Karolowi Nawrockiemu. Na razie nie wiadomo, jaka jest jego decyzja.
Gdzie zamieszka Nawrocki po objęciu prezydentury?
Nowy prezydent zamieszka w Pałacu Prezydenckim albo w Belwederze. Oprócz tego do swojej dyspozycji będzie miał rezydencje pełniące funkcje wypoczynkowe i biznesowe - to centrum reprezentacyjno-konferencyjne na Helu, dworek w Ciechocinku oraz zamek w Wiśle. Do dyspozycji kancelarii prezydenta pozostają też biura na ul. Wiejskiej 10.
Zgodnie z ustawą o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, prezydentowi wraz z małżonką i członkami rodziny pozostającym na jego utrzymaniu przysługuje też prawo do świadczeń opieki zdrowotnej "w razie nagłego zachorowania lub urazu, wypadku, zatrucia lub konieczności natychmiastowego leczenia szpitalnego" (przepisy te odnoszą się również do premiera oraz marszałków Sejmu i Senatu).
Świadczenia są finansowane z budżetu państwa z części, którą dysponuje minister do spraw wewnętrznych, oraz udzielane przez podmioty lecznicze podlegające MSWIA lub MON - czyli np. warszawski Wojskowy Instytut Medyczny przy ul. Szaserów lub Centralny Szpital Kliniczny MSWiA. (PAP)
sno/ sdd/ lm/ kgr/
