Jeden kandydat zdominował internet. "Tiktokizacja polityki"
Bezpieczeństwo granic to kluczowy temat kampanii prezydenckiej w internecie – wynika z raportu Res Futury przygotowanego dla PAP; Sławomir Mentzen jest liderem w angażowaniu użytkowników. Zdaniem Michała Fedorowicza z Res Futury internet traktuje politykę jak produkt, co prowadzi do jej "tiktokizacji".
Res Futura, Europejski Kolektyw Analityczny, przeanalizowała na zlecenie PAP ponad 5 tys. najpopularniejszych postów zamieszczanych od początku roku przez kandydatów w wyborach prezydenckich.
21,4 proc. z nich dotyczyło - oprócz bezpieczeństwa granic - migracji oraz polityki wobec uchodźców. Temat ten wywołał także najwięcej interakcji – 23,1 proc.; a najczęściej poruszali go Karol Nawrocki, kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość (28,5 proc. jego postów) oraz Sławomir Mentzen z Konfederacji (24,1 proc.).
Najmniej popularne tematy dla internautów
Z raportu "Kandydaci na prezydenta w social mediach: analiza aktywności i zaangażowania" wynika, że wojna w Ukrainie oraz polityka zagraniczna były znacznie mniej obecne, stanowiąc jedynie 3,5 proc. wpisów i 1,5 proc. interakcji. Zwykle pojawiały się w kontekście krytyki polskiego zaangażowania w pomoc Ukrainie.
Zdecydowanie najmniej popularnym tematem okazała się ochrona zdrowia, której poświęcono zaledwie 1,8 proc. wpisów. "Liczne badania najważniejszych dla Polaków spraw pokazują, że na pierwszym miejscu jest zdrowie. Kandydaci na prezydenta uznali, że skoro to tak ważny temat, to nie będą o nim rozmawiać" – powiedział PAP Michał Fedorowicz, przewodniczący Res Futury.
Wybory prezydenckie. Te tematy dominują wśród kandydatów
Rafał Trzaskowski z Koalicji Obywatelskiej (18,7 proc. postów) i Magdalena Biejat z Lewicy (19,8 proc.) skoncentrowali się w swoich komunikatach w mediach społecznościowych na polityce społecznej i prorodzinnej, obejmującej m.in. obniżenie PIT dla rodzin, 800+, inwestycje w edukację i wsparcie dla seniorów. Kwestie społeczne stanowiły 16,3 proc. wszystkich analizowanych wpisów i były drugimi najczęściej komentowanymi przez internautów, wywołując 18,7 proc. interakcji.
Gospodarka i podatki, poruszane głównie przez Mentzena, Szymona Hołownię i Marka Jakubiaka, stanowiły prawie 15 proc. postów oraz 16,4 proc. interakcji.
Ponad 10 proc. postów dotyczyło suwerenności Polski, relacji z Unią Europejską, w tym potencjalnego "Polexitu". Najczęściej poruszał to Grzegorz Braun, a Mentzen krytykował m.in. unijny Zielony Ład. W podobnej liczbie postów (10,5 proc.) omawiano tożsamość narodową, patriotyzm oraz upamiętnienie żołnierzy wyklętych, a także sprzeciw wobec gloryfikowania Stepana Bandery.
Kontrkandydatom i mediom publicznym kandydaci poświęcili 9,2 proc. postów, w których krytykowano przeciwników politycznych, ich sztaby i skarżono się na niesprawiedliwe traktowanie przez media. Pozostałe tematy obejmowały Zielony Ład, ekologię, wolność słowa i prawa obywatelskie.
Fedorowicz zaznaczył, że w mediach społecznościowych wygrywa polityk, który "zamiast tworzyć merytoryczny program, skupi się na przygotowywaniu treści "pod TikToka"". "Celem jest maksymalna liczba wyświetleń i polubień. Politycy projektują swoje treści w taki sposób, aby algorytmy wyświetlały je szerokiemu kręgowi użytkowników" – stwierdził. Dodał, że "platformy społecznościowe traktują politykę jak produkt, co prowadzi do jej "tiktokizacji"".
Sławomir Mentzen od początku 2025 roku zdobył ponad milion nowych fanów w mediach społecznościowych, co pozwoliło mu zająć pierwsze miejsce w zestawieniu raportu. Res Futura sprawdziła, który z kandydatów może liczyć na największe wsparcie w internecie i na których platformach społecznościowych toczy się kampania wyborcza.
Wybory 2025. Kto ma największy przyrost fanów?
Od początku roku Mentzen najwięcej obserwujących pozyskał na TikToku (400 tys.), ale również na Instagramie i YouTube. Tuż za nim uplasowała się Magdalena Biejat z Nowej Lewicy (ponad 150 tys. nowych fanów) oraz Adrian Zandberg z partii Razem (niemal 140 tys.). W pierwszej piątce znaleźli się także Karol Nawrocki, popierany przez Prawo i Sprawiedliwość (ponad 127 tys. fanów) oraz Krzysztof Stanowski (120 tys.).
"Sukces Sławomira Mentzena wynika m.in. z trafnego wyboru kanałów komunikacji – dociera tam, gdzie jego potencjalny wyborca spędza najwięcej czasu" - powiedziała PAP prof. Agnieszka Kasińska-Metryka, politolog Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Ekspertka dodała, że "największą siłą mediów społecznościowych jest interaktywność". "Użytkownik staje się zarówno nadawcą, jak i odbiorcą treści, może komentować, udostępniać i reagować. Duże emocje budzą nie tylko same wpisy polityków, ale też to, co dzieje się wokół nich" - powidziała Kasińska-Metryka.
Zgodnie z analizą Res Futury, kandydat Koalicji Obywatelskiej Rafał Trzaskowski odnotował umiarkowany, ale stabilny wzrost liczby fanów na trzech głównych platformach – Instagramie, X oraz Facebooku. Z kolei reprezentujący Trzecią Drogę Szymon Hołownia zanotował niewielki wzrost na TikToku oraz X, jednak stracił część fanów na Instagramie.
TikTok okazał się najskuteczniejszym kanałem zdobywania nowych internautów, co - jak zaznaczono w raporcie - podkreśla jego rolę w mobilizacji młodego elektoratu. Facebook pozostaje kluczową platformą dla kandydatów takich, jak Karol Nawrocki, Grzegorz Braun i Marek Jakubiak.
Krzysztof Stanowski oraz Rafał Trzaskowski zanotowali najwyższy przyrost fanów na Instagramie. "To świadczy o skuteczności wizualnej prezentacji w kampaniach skierowanych do bardziej zróżnicowanych demograficznie grup" – skomentowali autorzy raportu.
Michał Fedorowicz zaznaczył, że istnieje zasadnicza różnica między platformami. "Facebook i X zostały zbudowane według zachodniej filozofii, w której najważniejsza jest jednostka. TikTok natomiast reprezentuje podejście wschodnie, gdzie liczy się przede wszystkim treść, a nie osoba. Jeśli treść jest dobra, TikTok będzie ją promować wśród wszystkich użytkowników" – dodał.
Media społecznościowe to nie tylko liczba nowych fanów, ale również interakcje, takie jak komentarze, reakcje czy udostępnienia. Raport Res Futury wykazał, że Mentzen znacząco wyprzedził innych kandydatów, zdobywając w analizowanym okresie ponad 9,1 mln interakcji na TikToku, 5,7 mln na Instagramie i prawie 4 mln na Facebooku. TikTok to także platforma, na której Magdalena Biejat osiągnęła najlepsze wyniki (2,6 mln interakcji), a Adrian Zandberg zdobył 1,5 mln interakcji. "TikTok opiera się na skrajnościach. Mentzen wygrywając TikToka nieświadomie zbudował także pozycję Biejat" – skomentował Fedorowicz.
Nawrocki i Trzaskowski odnotowali ponad 5 milionów interakcji, głównie na Facebooku oraz X. Facebook okazał się również kluczową platformą dla Grzegorza Brauna i Marka Jakubiaka, którzy osiągnęli prawie 2 miliony interakcji.
Krzysztof Stanowski wyróżnił się wysokim poziomem interakcji na X (ponad 3,5 miliona) i, według Res Futury, został liderem tego portalu. Szymon Hołownia uzyskał stosunkowo wysokie zaangażowanie na TikToku (1,1 miliona) oraz Facebooku (1,5 miliona).
W rankingu efektywności obecności w mediach społecznościowych Res Futury, liderem został Sławomir Mentzen, który zgromadził największą liczbę nowych fanów i interakcji. Drugie miejsce zajęła Magdalena Biejat, a trzecie Rafał Trzaskowski. Na czwartym miejscu uplasował się Karol Nawrocki, a piąte zajął Adrian Zandberg. Kolejne miejsca zajęli: Krzysztof Stanowski, Marek Jakubiak, Grzegorz Braun, a na ostatnim miejscu znalazł się Szymon Hołownia.
Ranking tematów kampanii wyborczej poruszanych w mediach społecznościowych od 15 stycznia 2025 r. do 16 kwietnia 2025 r.
1. Bezpieczeństwo i migracja: najczęściej poruszany (21,4 proc.) i najbardziej angażujący temat (23,1 proc.). Dyskusje koncentrowały się na ochronie granic oraz polityce wobec cudzoziemców. Temat ten wywołał intensywne reakcje, niezależnie od merytorycznej treści.
2. Polityka społeczna i prorodzinna: wysoka obecność (16,3 proc.) i duże zaangażowanie (18,7 proc.). Tematy związane z alimentami, emeryturami, wsparciem dla rodzin i prawami kobiet były szczególnie ważne dla wyborców Lewicy i PSL.
3. Gospodarka i podatki: trzeci temat pod względem obecności (14,8 proc.) i zaangażowania (16,4 proc.). Użytkownicy reagowali głównie na kwestie związane z kosztami życia, opodatkowaniem oraz krytyką rządowych decyzji fiskalnych, szczególnie w postach Sławomiara Mentzena (Konfederacja), Adriana Zandberga (Razem) i Magdaleny Biejat (Lewica).
4. Suwerenność i Unia Europejska: obecność na poziomie 11,1 proc., ale mniejsze zaangażowanie (7,4 proc.). Antyunijne przekazy były mniej emocjonalnie odbierane niż tematy związane z codziennym życiem.
5. Krytyka oponentów politycznych i mediów: choć temat rzadziej poruszany (9,2 proc.), wywoływał dużą liczbę interakcji (13,2 proc.). Posty z ostrą krytyką oponentów, personalnymi atakami i komentarzami o mediach publicznych były najczęściej komentowane.
6. Zielony Ład i ekologia: obecność na poziomie 6,3 proc., ale niski poziom interakcji (3,5 proc.), co wskazuje na ograniczone zaangażowanie społeczności w ten temat.
7. Wolność słowa i prawa obywatelskie: obecność na poziomie 5,1 proc. oraz interakcje na poziomie 5,3 proc.
8. Polityka zagraniczna i wojna: niska obecność (3,5 proc.) i zaangażowanie (1,5 proc.). Temat marginalny, najczęściej wykorzystywany do ogólnych stanowisk kandydatów.
9. Służba zdrowia: najmniej obecny (1,8 proc.) i angażujący (0,8 proc.) temat. Mimo ważności społecznej, nie stanowił silnego elementu mobilizującego w kampanii.
Ranking efektywności kandydatów na prezydenta w mediach społecznościowych od 15 stycznia 2025 r. do 16 kwietnia 2025 r.
1. Sławomir Mentzen: najsilniejsze kanały – TikTok (9,1 mln interakcji, 400 tys. nowych fanów), Instagram (5,7 mln interakcji, 304 tys. nowych fanów). Lider w pozyskiwaniu nowych fanów oraz generowaniu interakcji, z największym zasięgiem i zaangażowaniem.
2. Magdalena Biejat: najsilniejszy kanał – TikTok (117 tys. nowych fanów, 2,69 mln interakcji). Intensywnie angażująca kampania wideo, dominacja na TikToku przy relatywnie umiarkowanej liczbie postów.
3. Rafał Trzaskowski: stabilny wzrost sympatyków na Instagramie i Facebooku, wysokie interakcje (ponad 5,1 mln). Efektywna obecność na wszystkich głównych platformach, mimo niższego zaangażowania niż liderzy.
4. Karol Nawrocki: wysokie interakcje na Facebooku (2,8 mln), X (1,9 mln), solidny wzrost fanów (127 tys.). Bardzo dobra efektywność na klasycznych platformach, szczególnie w budowaniu zaangażowanej grupy użytkowników.
5. Adrian Zandberg: TikTok (84 tys. fanów, 1,5 mln interakcji). Silna obecność w krótkich formatach wideo, mniejsza widoczność na innych platformach.
6. Krzysztof Stanowski: X (3,5 mln interakcji). Duża obecność i rozpoznawalność, ale niższa jakość interakcji.
7. Marek Jakubiak: Efektywna obecność, ale bez dominacji na żadnej platformie.
8. Grzegorz Braun: główna platforma Facebook (1,9 mln interakcji), stabilne dane z X i YouTube. Klasyczna, stabilna obecność, silniejsza w starszych mediach.
9. Szymon Hołownia: główna platforma Facebook (1,5 mln interakcji), ale niski wzrost fanów. Duża aktywność, lecz mniejsza skuteczność w budowaniu bazy.
(PAP)
mrb/ wdz/ bst/ mow/ pap/
