Kobietobójstwo w Polsce: ponad 290 ofiar w siedem lat, większość z rąk partnerów
W latach 2017–2023 w Polsce odnotowano 293 przypadki kobietobójstw – wynika z raportu „Kobietobójstwo w Polsce” autorstwa Alicji Serafin. Najczęściej sprawcą był partner lub mąż ofiary. Badaczka podkreśliła, że mieszkanie pozostaje dla kobiet najniebezpieczniejszym miejscem.
Autorka raportu zaznaczyła, że zbliża się listopadowe „16 Dni Przeciw Przemocy ze względu na Płeć”, tymczasem w Polsce wciąż zbyt mało osób i instytucji łączy przemoc domową z zabójstwami ze względu na płeć - kobietobójstwami.
„Ostatni film »Dom dobry« Wojciecha Smarzowskiego pokazuje, że przypadki przemocy domowej mogą skończyć się śmiertelnie” – czytamy w informacji nadesłanej PAP.
W Polsce w latach 2017–2023 odnotowano 293 przypadki kobietobójstw, a rzeczywista liczba ofiar może sięgać nawet 200 rocznie – wynika z raportu „Kobietobójstwo w Polsce” opracowanego przez Alicję Serafin z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w ramach projektu Femicide in Poland.
Można zapobiegać
„Śmierciom kobiet w wyniku kobietobójstwa partnerskiego lub z rąk innego członka rodziny, można zapobiegać na wcześniejszych etapach eskalacji przemocy” – wskazała Serafin. Badaczka zwróciła uwagę, że wciąż brak w Polsce instytucjonalnego rozpoznania i ustawowej definicji tego zjawiska.
Stwierdziła też, że w Polsce - z uwagi na brak oficjalnej kategorii „kobietobójstwa” w systemie prawnym - brakuje rzetelnych statystyk, gdyż „organy i instytucje nie wiedzą, czym się różni kobietobójstwo od zwykłego zabójstwa, co utrudnia realne działania i zapobieganie przemocy wobec kobiet”.
Najwięcej tzw. zabójstw partnerskich
Z raportu wynika, że 66 proc. kobietobójstw to tzw. zabójstwa partnerskie, a 26 proc. dokonali inni członkowie rodziny. „Kobiety giną najczęściej z rąk osób im najbliższych – obecnych lub byłych partnerów” – podała autorka.
Średnia wieku ofiar wyniosła 45 lat, a sprawców 41 lat. W większości byli oni trzeźwi i poczytalni, co – jak zaznaczyła autorka – podważa stereotyp, że przemoc domowa wiąże się głównie z nadużywaniem alkoholu. „Większość sprawców kobietobójstw nie popełnia samobójstwa, a gdy do niego dochodzi, zabiera ze sobą wszystkich świadków” – zaznaczyła Serafin.
Najwięcej zbrodni odnotowano w województwie mazowieckim (12 proc.), śląskim (10,3 proc.) i pomorskim (10 proc.). Ponad połowa zdarzeń miała miejsce w małych miejscowościach poniżej 15 tys. mieszkańców.
Z analizy wynika również, że do największej liczby zabójstw dochodzi w okresie świąteczno-noworocznym, gdy – jak wskazuje autorka – „sprawcy częściej przebywają w domu z rodziną, co zwiększa możliwość kontroli nad partnerką”.
W prawie co piątej sprawie dziecko było świadkiem zabójstwa swojej matki. „Polski ustawodawca słusznie uznał, że dzieci będące świadkami kobietobójstwa są również osobami doznającymi przemocy” – podkreśliła Serafin.
Autorka zaapelowała o stworzenie jednolitego krajowego systemu monitoringu kobietobójstw, który ułatwiłby wymianę danych między policją, prokuraturą, sądami i ośrodkami pomocy społecznej. „Chaos panujący w procesie zbierania danych powoduje, że każdy organ prowadzi osobne statystyki. Trudno więc mówić o wiarygodnym obrazie zjawiska” – oceniła Serafin.
Pierwszy taki raport
Raport „Kobietobójstwo w Polsce. Lata 2017–2023” jest pierwszym tak szerokim opracowaniem dotyczącym przemocy ze skutkiem śmiertelnym wobec kobiet w Polsce. Projekt działa w ramach inicjatywy Femicide in Poland Project i jest częścią międzynarodowych działań na rzecz monitorowania kobietobójstw w Europie. Autorka napisała na ten temat pracę doktorską, której wkrótce będzie bronić.
Od 25 listopada do 10 grudnia trwa międzynarodowa kampania „16 Dni Przeciw Przemocy ze względu na Płeć”, która ma na celu zwrócenie uwagi na przemoc, której doświadczają przede wszystkim kobiety i dziewczęta na całym świecie. Jest to czas refleksji, edukacji i wspólnego działania na rzecz budowy bezpiecznego i sprawiedliwego środowiska dla wszystkich.
Mira Suchodolska (PAP)
mir/ jann/ know/
