Ptaki przyspieszyły wiosenne migracje
Europejskie i kanadyjskie ptaki migrują wiosną wcześniej ze względu na zmiany klimatu. W ciągu ostatnich pięciu dekad średnio przyspieszyły odloty o tydzień, a sezon migracyjny wydłużył się – zauważyli naukowcy z Uniwersytetu Helsińskiego.
Największe przyspieszenie zaobserwowano wśród średniodystansowców, którzy zimują w Europie lub Ameryce Północnej: ok. 1,5-2 dni na dekadę. Ptaki przemierzające dłuższe dystanse, które zimę spędzają w gorącym klimacie, również odlatują wcześniej, ale o 0,6-1,2 dnia na dekadę.
„Ptaki przyspieszyły swoje wiosenne migracje o trochę ponad tydzień od końca lat 50. ubiegłego wieku” - zauważył Aleksi Lehikoinen z Fińskiego Muzeum Historii Naturalnej Uniwersytetu Helsińskiego.
Niektóre gatunki wykazują jeszcze większy pośpiech. Np. łabędzie krzykliwe przybywają do Finlandii nawet około dwóch tygodni wcześniej, niż w latach 80.
Zmiany w terminie migracji nie są identyczne dla wszystkich przedstawicieli danego gatunku. Osobniki migrujące wcześniej przyspieszyły swoje podróże bardziej, niż ptaki migrujące w późniejszym czasie w obrębie sezonu migracyjnego danego gatunku. Pierwsi migranci odczuwają większą presję, aby przylecieć na swoje lęgowiska jak najwcześniej, podczas gdy spóźnialskim zwykle na rozrodzie nie zależy, zatem nie spieszą się na północ. Ta asymetria spowodowała ogólne wydłużenie sezonu migracyjnego.
Doroczne daty przylotów są podyktowane przez miejscowe temperatury: im wcześniej zaczyna się wiosna, tym wcześniejsze migracje i dłuższy sezon migracji. Regionalne różnice w przyspieszeniu wiosennych migracji można wyjaśnić również geograficznymi rozbieżnościami w zmianach klimatu.
„Ptaki przyspieszyły daty migracji bardziej w Europie niż w Kanadzie, gdyż wiosenne temperatury wzrastają szybciej na kontynencie europejskim” - uważa Andreas Lindén z fińskiej uczelni Yrkeshögskolan Novia.
Badanie opisane w „Ecological Indicators” objęło długoterminowe dane z 21 północnoeuropejskich i kanadyjskich obserwatoriów, dotyczących prawie 200 gatunków. (PAP)
mrt/ zan/
