Finlandia

Flaga

Godło Republika Finlandii
Suomen Tasavalta - Republiken Finland
obszar: 338 145 km2
ludność: 5 551 875 (III 2017)
stolica: Helsinki
ludność: 629 512 (III 2016)
Języki urzędowe: fiński i szwedzki
Święto narodowe: 6 XII - rocznica proklamowania niepodległości (1917)
Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, IMF(MFW), OECD, WTO, WHO



Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika. Zgodnie z konstytucją z 11 VI 1999 r., która weszła w życie 1 III 2000 r. (ostatnio modyfikowana 1 III 2012 r.), głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 6-letnią (z możliwością jednej reelekcji).
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu (Eduskunta, Riksdag) o kadencji 4-letniej, liczącego 200 posłów wybieranych w głosowaniu powszechnym.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, zwany Radą Stanu (Valtioneuvosto, Statsrad), na którego czele stoi premier powoływany przez parlament.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 6 prowincji.
prezydent - Sauli NIINISTÖ /KOK/ /od 1 III 2012, reelekcja 2018/
poprzedni prezydent - Tarja HALONEN /kob./ /SDP/ /1 III 2000 - 1 III 2012/
Rząd Rada Stanuutworzona 29 V 2015 r. , stan po zmianach z 12 II 2018 r.
premier - Juha SIPILÄ /KESK/
ministrowie:
spraw zagranicznych - Timo SOINI /ST/
spraw wewnętrznych - Kai MYKKÄNEN /KOK/
obrony - Jussi NIINISTÖ /ST/
handlu zagranicznego i rozwoju - Anne-Mari VIROLAINEN /kob./ /KOK/
finansów - Petteri ORPO /KOK/
sprawiedliwości - Antti HÄKKÄNEN /KOK/
pracy - Jari LINDSTRÖM /ST/
samorządu lokalnego i reform publicznych - Anu VEHVILÄINEN /kob./ /KESK/
oświaty - Sanni GRAHN-LAASONEN /kob./ /KOK/
ds. europejskich, kultury i sportu - Sampo TERHO /ST/
budownictwa mieszkaniowego, energetyki i ochrony środowiska - Kimmo TIILIKAINEN /KESK/
rolnictwa i leśnictwa - Jari LEPPÄ /KESK/
transportu i łączności - Anne BERNER /kob./ /KESK/
gospodarki - Mika LINTILÄ /KESK/
spraw socjalnych i zdrowia - Pirkko MATTILA /kob./ /ST/
ds. rodziny i służb społecznych - Annika SAARIKKO /kob./ /KESK/
*
poprzedni premier - Alexander STUBB /KOK/ /24 VI 2014 - 29 V 2015/
Parlament /Eduskunta - Riksdag/przewodnicząca - Paula RISIKKO /kob./ /KOK/
Podział mandatów po wyborach z 19 kwietnia 2015 r.: KESK 49, F 38, KOK 37, SDP 34, VIHR 15, VAS 12, SFP 9, KD 5, inni 1. Razem 200.

Centrum Finlandii /Suomen Keskusta - KESK/ - partia utworzona w 1906r .; do 17 X 1965 r. nosiła nazwę Związek Agrariuszy /Maalaisliitto/; następnie do czerwca 1988 r. - Partia Centrum /Keskustapuolue/; przewodn.: Juha SIPILÄ.
Finowie /Perussuomalaiset - PS; Sannfinländarna - Sannf; The Finns - F/ - partia utworzona 11 maja 1995 r. w wyniku przekształcenia Wiejskiej Partii Finladii /Suomen Maasseudun Puolue - SMP; zał. 1959/; do 21 VIII 2011 r. nosiła nazwę Prawdziwi Finowie /Perussuomalaiset - PeruS/; przewodn.: Jussi Kristian HALLA-AHO.
Błękitna Przyszłość /Sininen Tulevaisuus - ST; Blue Reform - BR/ - ugrupowanie utworzone 19 czerwca 2017 r. w wyniku rozłamu w partii Finowie; zarejestrowane jako partia polityczna 15 listopada 2017 r.; przewodn.: Sampo TERHO.
Fińska Partia Socjaldemokratyczna /Suomen Sosialidemokraattinen Puolue - SDP/ - utworzona w 1899 r.; przewodn.: Antti RINNE.
Związek Lewicowy /Vasemmistoliitto - VAS/ - organizacja społeczno- polityczna utworzona w kwietniu 1990r. zamiast rozwiązanych: Demokratycznego Związku Narodu Fińskiego /zał. 1944/, Alternatywy Demokratycznej /zał. 1986/ i Komunistycznej Partii Finlandii /zał. 1918; rozw. XI 1991/; przewodn.: Li ANDERSSON /kob./.
Zielona Unia /Vihreä Liitto - VIHR/ - utworzona 28 lutego 1987 r. jako federacja ruchów ekologicznych; przewodn.: Touko Juhani AALTO.
Szwedzka Partia Ludowa w Finlandii /Svenska Folkpartiet i Finland - SFP/ - utworzona w 1906 r.; przewodn.: Anna-Maja HENRIKSSON /kob./.
Chrześcijańscy Demokraci Finlandii /Suomen Kristliidemokraatit - KD/ - partia utworzona w 1958r.; do 25 maja 2001r. nosiła nazwę Chrześcijański Związek Finlandii /Suomen Kristillinen Liitto/; przewodn.: Sari ESSAYAH /kob./.
Związki zawodowe
Centralna Organizacja Związków Zawodowych Finlandii /Suomen Ammattiliittojen Keskusjärjestö - SAK/ -założona 17 VI 1969r. przez b. Centralne Zrzeszenie Związków Zawodowych Finlandii /Suomen Ammattiyhdistysten Keskusliitto - SAK, zał. 1907/ oraz niektóre związki autonomiczne i organizacje związkowe, które wystąpiły z Federacji Fińskich Związków Zawodowych - SAJ /zał. 1960; rozw. 1972/; liczy ok. 1 mln członków /2017/ skupionych w 18 związkach afiliowanych; przewodn.: Jarkko ELORANTA.
Aamulehti - poranny, konserwatywny, Tampere, zał. 1881.
Finland Times - wieczorny, w jęz. angielskim, Helsinki, zał. 2012.
Helsingin Sanomat - niezależny, poranny, Helsinki; zał. 16 XI 1889 pt. "Päivälehti", od 1904 wychodzi pod obecnym tytułem.
Hufvudstadsbladet - poranny w jęz. szwedzkim, Helsinki, zał. 1864.
Iltalehti - popołudniowy, niezależny, Helsinki, zał. 1980.
Ilta-Sanomat - wieczorny, niezależny, Helsinki, zał. 1932, wydawany 6 dni w tygodniu.
Kansan Uutiset - lewicowy, niezależny, Helsinki, zał. 1 I 1957 jako organ Demokratycznego Związku Narodu Fińskiego i Komunistycznej Partii Finlandii, z połączenia "Työkanan Sanomat" i "Vapaa Sana".
Kauppalehti - niezależny, prawicowy, o tematyce gospodarczej, Helsinki, zał. 1897.
Turun Sanomat - poranny, niezależny, Turku, zał. 1904.
Palkkatyölainen - organ Centralnej Organizacji Związków Zawodowych Finlandii, tygodnik, Helsinki, zał. 1929.
Pellervo - miesięcznik spółdzielni rolniczych, Helsinki, zał. 1899.
Pirkka - czasopismo handlowe, w jęz. szwedzkim, ukazuje się 10 razy w roku, Helsinki.
Seura - tygodniowy magazyn rodzinny, Helsinki, zał. 1934.
Suomen Kuvalehti - tygodnik ilustrowany, Helsinki, zał. 1916.
Yhteishyvä - miesięcznik spółdzielców, Helsinki, zał. 1905.
Fińska Agencja Informacyjna /Suomen Tietotoimisto - STT/ - Helsinki, zał. 1887; nadaje serwisy w języku fińskim i szwedzkim (w XI 2017 r. zapowiedziano likwidację szwedzkojęzycznej redakcji czyli FNB /Finska Notisbyran/.