Niemcy
Flaga
Godło Republika Federalna Niemiec
Bundesrepublik Deutschland
obszar: 357 021 km2
ludność: 80 649 539 (III 2017)
stolica: Berlin
ludność: 3 670 622 (2016)
Język urzędowy: niemiecki
Święto narodowe: 3 X - Dzień Jedności Niemiec (1990)
Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, EU, NATO, IMF(MFW), OECD, WTO, WHO
Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika federalna, w której skład wchodzi 16 krajów związkowych (Bundesländer): Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Brema, Dolna Saksonia, Hamburg, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Saara, Szlezwik-Holsztyn, Berlin, Brandenburgia, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Saksonia, Saksonia-Anhalt i Turyngia. Ostatnich 6 krajów związkowych przyłączyło się do federacji na mocy traktatu zjednoczeniowego, który wszedł w życie 3 X 1990 r.
Zgodnie z Ustawą Zasadniczą z 23 V 1949 r., wielokrotnie modyfikowaną, ostatnio w VI 2017 r., głową państwa jest prezydent federalny wybierany na 5 lat przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung) - ciało złożone z członków izby niższej parlamentu oraz z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe.
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, złożonego z izby niższej - Izby Związku (Deutscher Bundestag) oraz z Rady Związkowej (Bundesratu) - odpowiednika senatu. Bundestag o kadencji 4-letniej liczy obecnie 709 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych.
Rada Związkowa składa się z 69 przedstawicieli krajów związkowych, delegowanych przez władze krajowe; jest organem reprezentującym interesy landów na płaszczyźnie federalnej. Każdy z 16 krajów związkowych ma określoną liczbę głosów (od 6 do 3), która zależy od liczby mieszkańców danego landu. Wśród delegatów zawsze znajduje się premier rządu krajowego (Landesregierung). Bundesrat nie jest organem kadencyjnym, jej praca trwa nieprzerwanie, a delegaci zmieniają się po wyborach do parlamentów krajowych (Landtag), które odbywają się w różnych terminach.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny, na którego czele stoi kanclerz federalny (Bundeskanzler - odpowiednik premiera). Kanclerza wybiera parlament na wniosek prezydenta. Ministrów powołuje prezydent na wniosek kanclerza. Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem.
Kraje związkowe posiadają bardzo szeroką autonomię (z wyłączeniem spraw zagranicznych i obrony), własne konstytucje, parlamenty (Landtagi) i rządy.
prezydent federalny - Frank-Walter STEINMEIER /SPD/ /od 19 III 2017/
poprzedni prezydent federalny - Joachim GAUCK /bezp./ /18 III 2012 - 18 III 2017/
utworzony 14 III 2018 r.
kanclerz federalny - Angela MERKEL /kob./ /CDU/
wicekanclerz oraz min. finansów - Olaf SCHOLZ /SPD/
ministrowie:
spraw zagranicznych - Heiko Josef MAAS /SPD/
spraw wewnętrznych, budownictwa i ds. macierzy (heimat) - Horst SEEHOFER /CSU/
obrony - Ursula von der LEYEN /kob./ /CDU/
gospodarki i energetyki - Peter ALTMAIER /CDU/
sprawiedliwości i ochrony konsumentów - Katarina BARLEY /kob./ /SPD/
pracy i spraw społecznych - Hubertus HEIL /SPD/
ds. żywności i rolnictwa - Julia KLÖCKNER /kob./ /CDU/
ds. rodziny, seniorów, kobiet i młodzieży - Franziska GIFFEY /kob./ /SPD/
zdrowia - Jens SPAHN /CDU/
transportu i infrastruktury cyfrowej - Andreas SCHEUER /CSU/
ds. środowiska naturalnego, ochrony przyrody, budownictwa i bezpieczeństwa reaktorów nuklearnych - Svenja SCHULZE /kob./ /SPD/
oświaty i badań naukowych - Anja KARLICZEK /kob./ /CDU/
ds. współpracy gospodarczej i rozwoju - Gerd MÜLLER /CSU/
szef Urzędu Kanclerskiego i min. ds. specjalnych - Helge BRAUN /CDU/
*
poprzedni kanclerz federalny - Angela MERKEL /kob./ /CDU/ /22 XI 2005 - 14 III 2018/
Parlament Izba Związku /Deutscher Bundestag/przewodniczący - Wolfgang SCHÄUBLE /CDU/
Podział mandatów po wyborach do Bundestagu z 24 września 2017 r.: CDU/CSU 246, SPD 153, AfD 94, FDP 80, Lewica 69, Sojusz 90/Zieloni 67. Razem 709.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec /Sozialdemokratische Partei Deutschlands - SPD/ - utworzona 23 maja 1863 r.; obecną nazwę nosi od 1890 r.; przewodn.: Andrea NAHLES /kob./; wiceprzewodn.: Marie-Luise „Malu“ DREYER /kob./, Natascha KOHNEN /kob./, Olaf SCHOLZ, Thorsten SCHÄFFER-GÜMBEL, Manuela SCHWESIG /kob./, Ralf STEGNER; sekr. gen.: Lars KLINGBEIL.
Alternatywa dla Niemiec /Alternative für Deutschland - AfD/ - partia eurosceptyczna i antyimigrancka, utworzona 6 lutego 2013 r. jako ugrupowanie przeciwników euro; obecnie celem partii jest wstrzymanie napływu imigrantów z krajów arabskich; współprzewodn.: Alexander GAULAND i Jörg MEUTHEN; wiceprzewodn.: Georg PAZDERSKI, Kay GOTTSCHALK, Albrecht GLASER.
Wolna Partia Demokratyczna /Freie Demokratische Partei - FDP/ - utworzona 11 grudnia 1948 r.; przewodn.: Christian LINDNER; wiceprzewodn.: Wolfgang KUBICKI, Katja SUDING /kob./, Marie-Agnes STRACK-ZIMMERMANN /kob./; sekr. gen.: Nicola BEER /kob./.
Lewica /Die Linke/ - partia utworzona 16 czerwca 2007 r. w wyniku połączenia 2 partii lewicowych: Partii Lewicy /Die Linkspartei - LP.PDS; zał. 17 VII 2005/ i Alternatywy Wyborczej - Praca i Sprawiedliwość /Arbeit und Soziale Gerechtigkeit - Die Wahlalternative - WASG; zał. 22 I 2005/; współprzewodn.: Katja KIPPING /kob./ i Bernd RIEXINGER; wiceprzewodn.: Ali AL-DAILAMI, Simone OLDENBURG /kob./, Martina RENNER /kob./, Axel TROOST, Tobias PFLÜGER, Janine WISSLER /kob./.
Sojusz 90/Zieloni /Bündnis 90/Die Grünen/ - partia utworzona w maju 1993 r. w wyniku połączenia się partii Sojusz 90 /zał. IX 1991 jako koalicja ruchów obywatelskich b. NRD/ z partią Zielonych /zał. I 1990/; współprzewodn.: Annalena BAERBOCK /kob./ i Robert HABECK; wiceprzewodn.: Gesine AGENA /kob./, Jamila SCHÄFER /kob./.
Niemiecka Partia Piratów /Piratenpartei Deutschland - PIRATEN/ - utworzona 10 września 2006 r.; przewodn.: Carsten SAWOSCH; sekr. gen.: Thomas KNOBLICH.
Republikanie /Die Republikaner - REP/ - partia skrajnie prawicowa utworzona 26 listopada 1983 r.; przewodn.: Kevin KRIEGER; wiceprzewodn.: André MANIERA.
Narodowo-Demokratyczna Partia Niemiec /Nationaldemokratische Partei Deutschlands - NPD/ - utworzona 28 listopada 1964 r.; przewodn.: Frank FRANZ; wiceprzewodn.: Thorsten HEISE, Stefan KÖSTER, Ronny ZASOWK; sekr. gen.: Alexander NEIDLEIN.
Niemiecka Partia Komunistyczna /Deutsche Kommunistische Partei - DKP/ - utworzona 26 września 1968 r.; przewodn.: Patrik KÖBELE; wiceprzewodn.: Wera RICHTER /kob./, Hans-Peter BRENNER.
Liberalno-Konserwatywni Reformatorzy - Eurokrytycy /Liberal-Konservative Reformer - Die Eurokritiker - LKR/ - partia utworzona 19 lipca 2015 r. w wyniku rozłamu w partii Alternatywa dla Niemiec; do listopada 2016 r. nosiła nazwę Sojusz dla Postępu i Przebudzenia /Allianz für Fortschritt und Aufbruch - ALFA/; przewodn.: Bernd KÖLMEL; wiceprzewodn.: Detlef de RAAD, Peter REICH, Stephanie TSOMAKAEVA /kob./; sekr. gen.: Dirk MANSKE.
Wolnościowa Bezpośredniodemokratyczna Partia Ludowa /Freiheitlich Direktdemokratische Volkspartei - FDDV/ - partia utworzona 13 czerwca 2016 r. na bazie antyislamskiego ruchu społecznego Patriotyczni Europejczycy przeciwko Islamizacji Zachodu /Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes - PEGIDA/; przywódca: Lutz BACHMANN.
Federalne Zrzeszenie WOLNI WYBORCY /Bundesverband FREIE WÄHLER - FW/ - utworzone 24 stycznia 2009 r.; przewodn.: Hubert AIWANGER.
Niebieska Partia /Die Blaue Partei - BP/ - narodowo-konserwatywna, utworzona 17 września 2017 r. w wyniku rozłamu w partii Alternatywa dla Niemiec; przewodn.: Michael MUSTER; wiceprzewodn.: Thomas STROBEL, Hubertus von BELOW.
Związki zawodowe
Federacja Niemieckich Związków Zawodowych /Deutscher Gewerkschaftsbund - DGB/ - założona 12 października 1949 r.; należy do MKWZZ; liczy ok. 5 995 437 członków /2017/ skupionych w 8 związkach zawodowych; przewodn.: Reiner HOFFMANN.
Zjednoczony Związek Zawodowy Sektora Usług /Vereinte Dienstleitungsgewerkschaft - ver.di/ - założony 19 marca 2001 r . w wyniku połączenia 5 branżowych związków zawodowych; liczy
1 987 336 członków /XII 2017/; przewodn.: Frank BSIRSKE.
Federacja Urzędników Niemieckich /Deutscher Beamtenbund und Tarifunion - DBB/ - założona 4 grudnia 1918 r.; liczy ok. 1 280 000 członków /2015/; przewodn.: Ulrich SILBERBACH.
Abendzeitung - wieczorny, Monachium, zał. 1948; nakł. 48 128.
Berliner Morgenpost - niezależny, poranny, Berlin, zał. 1898; nie wychodził w l. 1945-1952; nakł. 82 931.
Bild Zeitung - niezależny, poranny, Berlin; zał. 24 VI 1952; nakł. 1 858 085.
Berliner Zeitung - poranny, Berlin, zał. 1945; nakł. 96 692.
Frankfurter Allgemeine Zeitung - niezależny, poranny, Frankfurt nad Menem, zał. 1 XI 1949; nakł. 255 198.
Frankfurter Rundschau - niezależny, liberalny, poranny, Frankfurt nad Menem; zał. 1 VIII 1945.
General Anzeiger - niezależny, poranny, Bonn, zał. 1 XII 1889; nie wychodził od III 1945 do X 1949; nakł. 66 279.
Handelsblatt - niezależny, gospodarczy, Düsseldorf, zał. 16 V 1946 pt. "Handelsblatt"; 1 IX 1970 połączył się z "Industrie Kurier"; nakł. 122 004.
Hannoversche Allgemeine Zeitung - Hannower, zał. 1949; nakł. 158 000. /stan na 2009 r./.
Kieler Nachrichten - niezależny, poranny, Kilonia, zał. 3 IV 1946; nakł. 87 805.
Kölner Stadt-Anzeiger - niezależny, poranny, Kolonia, zał. 14 XI 1876; nie wychodził od III 1945 do 28 X 1949; nakł. 258 851.
Kölnische Rundschau - niezależny, chrześcijańsko-demokratyczny, poranny, Kolonia, zał. 19 III 1946; nakł. 258 851.
Leipziger Volkszeitung - poranny, Lipsk, zał. 1 X 1894; nakł. 177 750.
Neues Deutschland - socjalistyczna gazeta codzienna, wyd. przez PDS, Berlin, zał. 23 IV 1946; nakł. 27 226.
Rheinische Post - chrześcijańsko-demokratyczny, poranny, Düsseldorf; zał. 2 III 1946.
Stuttgarter Zeitung - niezależny, poranny, Stuttgart, zał. 18 IX 1945; nakł. 168 272.
Süddeutsche Zeitung - niezależny, poranny, Monachium, zał. 1848 pt. "Neueste Nachrichten"; od 1887 pt. "Münchner Neueste Nachrichten"; zawieszony IV 1945; od 6 X 1945 ukazuje się pod obecnym tytułem; nakł. 358 365.
Der Tagesspiegel - niezależny, poranny, Berlin, zał. 27 IX 1945; nakł. 108 364.
Die Welt - niezależny, poranny, Berlin, zał. 2 IV 1946; nakł. 182 131.
Westdeutsche Allgemeine Zeitung - Essen, zał. 3 IV 1948; nakł. 397 145.
Bayernkurier - miesięcznik z obszaru polityki, gospodarki i kultury, Monachium, zał. 3 VI 1950.
Bild am Sonntag - tygodniowe wydanie dziennika "Bild Zeitung" /zob./, Berlin, zał. 1956.
Bunte - tygodnik ilustrowany, Monachium; nakł. 519 570 /stan na 2014 r./.
Capital - miesięcznik gospodarczy, Hamburg, zał. 1962.
Cicero - miesięcznik polityczno-kulturalny, Berlin, zał. 2004; nakł. 83 527 /stan na 2014 r./.
Focus - ilustrowany tygodnik ogólnoinformacyjny, Monachium, zał. I 1993; nakł. 504 226.
Neue Post - tygodnik dla kobiet, Hamburg, zał. 1948; nakł. 582 507.
Der Spiegel - popularny tygodnik polityczny i ogólnoinformacyjny, Hamburg, zał. 1947;
nakł. 840 000.
Stern - popularny tygodnik ilustrowany, Hamburg, zał. 1948; nakł. 750 810 /stan na 2014 r./.
Welt am Sonntag - tygodnik, wychodzi w niedziele, Hamburg, zał. 1948; nakł. 380 522.
Die Wirtschaftswoche - tygodnik gospodarczy, Düsseldorf, nakł. 121 314.
Die Zeit - tygodnik, Hamburg, zał. 1946; nakł. 520 000 /stan na 2013 r./.
Deutsche Presse-Agentur /dpa/ - agencja niezależna, Hamburg, zał. 18 VIII 1949 przez połączenie "Deutsche Nachrichtenagentur" /zał. 1946/, "Deutscher Pressedienst" /zał. 1945/ i "Süddeutsche Nachrichtenagentur" /zał. 1947/; obecnie jest prywatną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. DPA jest głównym dostawcą informacji dla mediów niemieckich, obsługuje ponadto prasę austriacką i szwajcarską. Swój serwis nadaje po niemiecku, angielsku, hiszpańsku i arabsku.
Evangelischer Pressedienst /edp/ - agencja protestancka, Frankfurt n/Menem, zał. 1910.
Katolische Nachrichten-Agentur /KNA/ - agencja katolicka, Bonn, zał. 1952.
Vereinigte Wirtschaftsdienste /VWD/ - agencja niezależna, Eschborn, zał. we Frankfurcie n/Menem 24 II 1949; nadaje głównie serwisy gospodarcze.
