Wenezuela
Flaga
Godło Boliwariańska Republika Wenezueli
República Bolivariana de Venezuela
obszar: 916 445 km2
ludność: 31 775 371 (2017)
stolica: Caracas
ludność: 2 013 366 (2014)
Język urzędowy: hiszpański
Święto narodowe: 5 VII - rocznica proklamowania niepodległości (1811)
Jednostka monetarna: 1 bolivar (VES) = 100 centimos
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, IMF(MFW), Mercosur (1 XII 2016 zawieszona w prawach członka), NAM, WHO, OAS(OPA), OPEC, WTO
Anguilla
Antigua i Barbuda
Argentyna
Aruba
Bahamy
Barbados
Belize
Bermudy
Boliwia
Brazylia
Brytyjskie Wyspy Dziewicze
Chile
Curaçao
Dominika
Dominikana
Ekwador
Falklandy
Grenada
Grenlandia
Gujana
Gujana Francuska
Gwadelupa
Gwatemala
Haiti
Honduras
Jamajka
Kajmany
Kanada
Kolumbia
Kostaryka
Kuba
Martynika
Meksyk
Montserrat
Nikaragua
Panama
Paragwaj
Peru
Portoryko
Saint Kitts i Nevis
Saint Lucia
Saint-Pierre i Miquelon
Saint Vincent i Grenadyny
Salwador
Sint Maarten
Stany Zjednoczone
Surinam
Trynidad i Tobago
Turks i Caicos
Urugwaj
Wenezuela
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Republika związkowa, w której skład wchodzą 23 stany i dystrykt federalny.
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 15 XII 1999 r., która weszła w życie 30 XII 1999 r. (ostatnio modyfikowana w 2009 r.), głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 6 lat. Prezydent mianuje wiceprezydenta.
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego Zgromadzenia Narodowego o kadencji 6-letniej, wybieranego w głosowaniu powszechnym. W jego skład wchodzi obecnie 167 deputowanych (164 wybieranych bezpośrednio i 3 przedstawicieli rdzennej ludności).
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, któremu przewodniczy i który powołuje prezydent.
30 VII 2017 r., w wyborach, powołano 545-osobowe Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, którego zadaniem jest zmiana konstytucji kraju i gruntowna przebudowa państwa. Konstytuanta (nieuznawana przez większość państw Ameryki Łacińskiej, USA i UE) pełni nadrzędną rolę nad innymi organami władzy. 18 VIII 2017 r. Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, w którego skład wchodzą jedynie zwolennicy partii rządzącej, podjęło jednomyślną decyzję o przejęciu prerogatyw parlamentu.
Poszczególne stany posiadają własne organa władzy ustawodawczej i wykonawczej; na czele władz stanowych stoją gubernatorzy wybierani w wyborach powszechnych.
Stany: Amazonas, Anzoátegui, Apure, Aragua, Barinas, Bolívar, Carabobo, Cojedes, Delta Amacuro, Falcón, Guárico, Lara, Mérida, Miranda, Monagas, Nueva Esparta, Portuguesa, Sucre, Táchira, Trujillo, Vargas, Yaracuy, Zulia.
prezydent i szef rządu - Nicolás MADURO MOROS /PSUV/ /od 19 IV 2013; reelekcja 2018/
I wiceprezydent - Delcy Eloína RODRÍGUEZ GÓMEZ /kob./ /PSUV/ /od 14 VI 2018/
wiceprezydent ds. gospodarki oraz min. ds. przemysłu i produkcji narodowej - Tareck El AISSAMI
wiceprezydent ds. planowania oraz min. planowania - Ricardo José MENÉNDEZ PRIETO
wiceprezydent ds. rozwoju społecznego oraz min. oświaty - Elías José JAUA MILANO
wiceprezydent ds. bezpieczeństwa i suwerenności politycznej - Vladimir PADRINO LÓPEZ
wiceprezydent ds. komunikacji i kultury oraz min. łączności i informacji - Jorge Jesús RODRÍGUEZ GÓMEZ
wiceprezydent ds. rozwoju terytorialnego oraz min. ds. wspólnot i ruchów społecznych - Aristóbulo ISTÚRIZ ALMEIDA
wiceprezydent ds. robót i służb publicznych oraz min. energetyki - Luis MOTTA DOMÍNGUEZ
poprzedni prezydent i szef rządu - Hugo Rafael CHÁVEZ FRÍAS /PSUV/ /2 II 1999 - 5 III 2013/
--------------------
Od 8 marca 2013 r. do 19 kwietnia 2013 r. obowiązki prezydenta pełnił wiceprezydent Nicolás MADURO MOROS.
utworzony 14 VI 2018 r., stan po zmianach z 25 VI 2018 r.
ministrowie:
p/u prezydenta - Jorge MÁRQUEZ
spraw zagranicznych - Jorge ARREAZA
spraw wewnętrznych, sprawiedliwości i ds. pokoju - Néstor Luis REVEROL TORRES
obrony - Vladimir PADRINO LÓPEZ
gospodarki i finansów - Simón ZERPA
turystyki - Stella LUGO /kob./
ds. produkcji rolnej i gruntów - Wilmar CASTRO SOTELDO
rybołówstwa i gospodarki wodnej - Dante RIVAS
rolnictwa w okręgach miejskich - Mayerlin ARIAS
zdrowia - Carlos Humberto ALVARADO GONZÁLEZ
ds. społecznego procesu pracy - Eduardo PIÑATE
budownictwa mieszkaniowego i urbanizacji - Ildemaro Moisés VILLARROEL ARISMENDI
ds. socjalizmu ekologicznego i zasobów wodnych - Heryck RANGEL
ds. ropy naftowej i energetyki - Manuel QUEVEDO
szkolnictwa wyższego, nauki i techniki - Hugbel ROA
gospodarki żywnościowej - Luis Alberto MEDINA
kultury - Ernesto Emilio VILLEGAS POLJAK
ds. młodzieży i sportu - Pedro INFANTE
ds. rdzennej ludności - Aloha Joselyn NÚÑEZ GUTIÉRREZ /kob./
ds. kobiet i równouprawnienia - Caryl Lynn BERTHO MONTAÑO /kob./
ds. służb penitencjarnych - María Iris VARELA RANGEL /kob./
robót publicznych - Marleny Josefina CONTRERAS HERNÁNDEZ /kob./
transportu - Hipólito ABREU
przemysłu kluczowego i strategicznego - Juán ARIAS
ds. rozwoju zasobów mineralnych - Víctor CANO
handlu zagranicznego i inwestycji zagranicznych - Yomana KOTEICH /kob./
ds. ochrony wód - Evelyn VÁSQUEZ /kob./
przewodniczący - Diosdado CABELLO RONDÓN /PSUV/
Powołane w wyborach 30 lipca 2017 r. Posiedzenie inauguracyjne odbyło się 4 sierpnia 2017 r.
*
Zgromadzenie Narodowe /Asamblea Nacional/
przewodniczący - Omar Enrique BARBOZA GUTIÉRREZ /UNT/
Podział mandatów po wyborach z 6 grudnia 2015 r.: MUD 112, PSUV 55. Razem 167.
----------------
18 VIII 2017 r. Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, w którego skład wchodzą jedynie zwolennicy partii rządzącej, podjęło jednomyślną decyzję o przejęciu prerogatyw parlamentu.
PartieZjednoczona Partia Socjalistyczna Wenezueli / Partido Socialista Unido de Venezuela - PSUV/ - utworzona 20 października 2007 r. na bazie Ruchu V Republiki /Movimiento V República - MVR; zał. VII 1997/ oraz kilku mniejszych ugrupowań; przywódca: Nicolás MADURO MOROS.
Na rzecz Demokracji Społecznej /Por la Democracia Social - PODEMOS/ - partia utworzona w 2003 r.; w 2012 r. podzieliła się na 2 frakcje; przywódcy frakcji: Ismael GARCIA i Didalco BOLIVAR.
Ojczyzna dla Wszystkich /Patria para Todos - PPT/ - partia utworzona w 1998 r. przez dysydentów ze Sprawy Radykalnej; sekr. gen.: José ALBORNOZ.
Akcja Demokratyczna /Acción Democrática - AD/ - utworzona 13 września 1941 r.; we wrześniu 2000 r. w partii nastąpił rozłam; przywódca: Isabel CARMONA de SERRA /kob./; sekr. gen.: Henry Liandro RAMOS ALLUP.
Partia Społeczno-Chrześcijańska /Partido Social Cristiano - COPEI/ - utworzona 13 stycznia 1946 r.; do 1948 r. nosiła nazwę "Komitet ds. Organizacji Niezależnej Polityki Wyborczej" /Comitado Organización Politica Electoral Independiente - COPEI/; przewodn.: Roberto ENRIQUEZ; sekr. gen.: Jesus Alberto BARRIOS.
Plan Wenezueli /Proyecto Venezuela - PV/ - partia utworzona w 1998 r.; przywódca: Henrique SALAS RÖMER.
Ruch na rzecz Socjalizmu /Movimiento al Socialismo - MAS/ - utworzony w 1971 r. przez dysydentów z PCV; przewodn.: Leopoldo PUCHI.
Sprawa Radykalna /La Causa Radical - LCR/ - partia utworzona w 1989 r.; przywódca: Andrés VELASQUEZ.
Komunistyczna Partia Wenezueli /Partido Comunista de Venezuela - PCV/ - utworzona 5 marca 1931 r.; ostatecznie ukształtowała się w 1937 r.; w latach 1948-58 oraz od V 1962 r. do 26 III 1969 r. działała nielegalnie; sekr. gen.: Oscar FIGUERA.
Najpierw Sprawiedliwość /Primero Justicia - PJ/ - partia utworzona w 2000 r.; przywódca: Henrique CAPRILES RADONSKI; koordynator krajowy: Julio BORGES; sekr. gen.: Tomás GUANIPA.
Nowa Era /Un Nuevo Tiempo - UNT/ - partia utworzona w 1999 r.; przywódca: Omar Enrique BARBOZA GUTIÉRREZ .
*
Koalicja na rzecz Jedności Demokratycznej /Mesa de la Unidad Democrática - MUD/ - koalicja centrowa utworzona 23 stycznia 2008 r., obecnie w jej skład wchodzi ok. 30 partii opozycyjnych m.in. AD, COPEI, UNT, PJ i LCR; przywódca: Henrique CAPRILES RADONSKI; sekr. gen.: Jesus TORREALBA.
Związki zawodoweNarodowy Związek Pracujących Wenezueli /Unión Nacional de Trabajadores de Venezuela - UNT/ - utworzony w 2003 r.
Konfederacja Pracujących Wenezueli /Confederación de Trabajadores de Venezuela - CTV/ - utworzona w 1936 r.; liczy ok. 850 000 członków.
Narodowy Ruch Pracujących na rzecz Wyzwolenia /Movimiento Nacional de Trabajadores para la Liberación - MONTRAL/ - utworzony w 1974 r.
Correo del Orinoco - oficjalny, w jęz. angielskim i hiszpańskim, zał. 2009.
Diario VEA - rządowy, Caracas, zał. 2003.
Meridiano - poranny, sportowy, Caracas, zał. 1969.
El Mundo - wieczorny, niezależny, Caracas, zał. 1958, od IV 2009 wyłącznie wydanie internetowe.
El Nacional - poranny, niezależny, Caracas, zał. 3 VIII 1943.
El Nuevo Pais - Caracas, zał. 1988.
Panorama - poranny, w jęz. hiszpańskim i angielskim, Maracaibo, zał. 1914.
Tal Cual - wieczorny, Caracas, zał. 2000.
El Tiempo - Porto la Cruz, zał. 1958.
Ultimas Noticias - poranny, niezależny, Caracas, zał. 1941.
El Universal - poranny, Caracas, zał. 1909.
2001 - popołudniowy, niezależny, Caracas, zał. 1973.
Alarma - dwutygodnik polityczny, Caracas, zał. 1977.
Bohemia Venezolana - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas, zał. 1966.
Elite - tygodnik, Caracas, zał. 1925.
Momento - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas, zał. 1959.
La Semana - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas.
Variedades - tygodnik poświęcony sprawom kobiet, Caracas.
Venezuela Gráfica - tygodnik ilustrowany, Caracas, zał. 1951.
Agencia Venezolana de Noticias /AVN/ - założona w 1977 r. jako Venpres; od 2005 r. do 20 VI 2010 r. nosiła nazwę Agencia Bolivariana de Noticias /ABN/.
