Prezydent Kolumbii laureatem Pokojowej Nagrody Nobla

Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos został tegorocznym laureatem Pokojowej Nagrody Nobla za zdecydowane wysiłki na rzecz zakończenia trwającej od ponad 50 lat wojny domowej w swym kraju - ogłosiła w piątek szefowa Norweskiego Komitetu Noblowskiego Kaci Kullmann Five.

Fot. PAP/EPA / epa05509155 A handout picture released by the Presidency of Colombia shows Colombian President Juan Manuel Santos delivering a speech during a live TV broadcast about the peace negotiations with the Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC), in Bogota, Colombia, 24 August 2016. The Government of Colombia and the FARC signed the final agreement that closes the peace negotiations developed in Havana during the last four years and it must be approved by the Colombian people in a plebiscite. EPA/EFRAIN HERRERA/PRESIDENCY OF COLOMBIA / HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES Fot. PAP/EPA

Decyzja ta jest komentowana jako zaskakująca, gdyż wielu obserwatorów w ostatnich dniach wśród faworytów do pokojowego Nobla nie wymieniało już twórców kolumbijskiego układu pokojowego. Powodem było niedzielne referendum, w którym Kolumbijczycy niewielką liczbą głosów odrzucili umowę z lewicowymi rebeliantami z Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC).

Jednak według Komitetu "niekoniecznie oznacza to, że proces pokojowy umarł". Five przypomniała, że w referendum Kolumbijczycy "nie głosowali za pokojem lub przeciwko niemu", lecz w sprawie porozumienia zawartego z FARC.

Przyznając Santosowi pokojowego Nobla, Komitet Noblowski chce wesprzeć "wszystkich tych, którzy dążą do osiągnięcia pokoju, pojednania i sprawiedliwości w Kolumbii" - dodała Five.

"Nagroda powinna być także postrzegana jako wyraz hołdu dla narodu kolumbijskiego" - oświadczyła.

Szefowa Komitetu wyraziła nadzieję, że tegoroczny pokojowy Nobel "da prezydentowi siłę", by kontynuować wysiłki na rzecz zakończenia krwawego konfliktu, w wyniku którego zginęło ponad 260 tys. ludzi.

"Istnieje realne zagrożenie załamania się procesu pokojowego i wznowienia wojny domowej" i dlatego tak ważne jest "utrzymanie przez obie strony zawieszenia broni, uzgodnionego przez Santosa" i lidera rebeliantów Rodrigo Londono, znanego również pod wojennym pseudonimem Timoleon Jimenez albo Timoszenko - zaapelowała Five.

Laureatem nie został Londono, z którym Santos 26 września podpisał w Cartagenie układ pokojowy. Jeszcze przed referendum typowano, że Santos może otrzymać pokojowego Nobla wraz z Londono.

Aby wzmocnić prawowitość umowy kończącej trwającą od 52 lat wojnę partyzancką w Kolumbii, porozumienie musiało jeszcze zostać zatwierdzone w niezobowiązującym referendum, które odbyło się 2 października. Ku ogólnemu zaskoczeniu 50,21 proc. głosujących wypowiedziało się przeciwko porozumieniu pokojowemu. Frekwencja wyniosła 37,28 proc.

Mimo tego wyniku Santos i Londono zapowiedzieli podjęcie działań mających ożywić proces pokojowy.

Przeciwnicy porozumienia krytykowali przede wszystkim "pobłażliwe" kary przewidziane dla sprawców najpoważniejszych zbrodni i udział zdemobilizowanych bojówek w życiu politycznym.

W wyniku konfliktu w Kolumbii, w który zaangażowane były skrajnie lewicowe bojówki, skrajnie prawicowe oddziały paramilitarne i siły zbrojne, od 1964 roku zginęło 260 tys. ludzi, za zaginionych uznano 45 tys., a 6,9 mln musiało opuścić swoje domy.

Pokojowy Nobel zostanie wręczony 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora Alfreda Nobla, w Oslo. Nagroda warta jest 8 milionów koron szwedzkich (930 tys. dolarów).

Do Pokojowej Nagrody Nobla zgłoszono w tym roku rekordową liczbę kandydatur - 376, w tym 228 osób i 148 organizacji.

W ub. roku pokojowego Nobla otrzymał Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego za "wkład w budowanie pluralistycznej demokracji w Tunezji po jaśminowej rewolucji z 2011 roku". (PAP)

jhp/ ro/