O PAP.pl

PAP.pl to portal PAP - największej agencji informacyjnej w Polsce, która zbiera, opracowuje i przekazuje obiektywne i wszechstronne informacje z kraju i zagranicy. W portalu użytkownik może przeczytać wybór najważniejszych depesz, wzbogaconych o zdjęcia i wideo.

László Krasznahorkai laureatem literackiej Nagrody Nobla [WIDEO]

Literacka Nagroda Nobla trafiła w tym roku do Węgra László Krasznahorkaiego za „wizjonerskie dzieło, które przypomina nam o sile sztuki w samym środku apokaliptycznej grozy”. Pisarz znany jest w Polsce jako autor takich powieści, jak „Szatańskie tango", Melancholia sprzeciwu", „Wojna i wojna”.

László Krasznahorkai to wielki pisarz z tradycji środkowej Europy, tradycji Franza Kafki i Thomasa Bernharda z ich charakterystycznym poczuciem absurdu i groteski - podkreśla Szwedzka Akademia w uzasadnieniu decyzji.

Więcej

Jon Fosse odbierający Nagrodę Nobla/Krzysztof Cieślik. Fot. EPA/CLAUDIO BRESCIANI/Michał Korta
Jon Fosse odbierający Nagrodę Nobla/Krzysztof Cieślik. Fot. EPA/CLAUDIO BRESCIANI/Michał Korta

Założyciel wydawnictwa ArtRage: kolejny Nobel by nas ustawił [WYWIAD]

László Krasznahorkai urodził się 5 stycznia 1954 r. w Gyuli na południu Węgier. Studiował prawo na uniwersytetach w Segedynie oraz Budapeszcie. Ostatecznie zdobył dyplom na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Loránda Eötvösa w ramach specjalności hungarystyczno-nauczycielskiej. Jego pierwsza nowela „Tebenned hittem” ukazała się w 1977 r. na łamach „Mozgó Világ”. W latach 1977–1982 pracował jako dokumentalista w Gondolat Könyvkiadó, od 1982 r. pozostaje pisarzem niezależnym.

Pisarz spotkał się z dużym uznaniem: Susan Sontag nazwała Krasznahorkaiego „mistrzem apokalipsy cytującym Gogola i Melville’a”, a W.G. Sebald pisał o nim: „uniwersalność wizji Krasznahorkaiego rozwiewa wszystkie wątpliwości dotyczące współczesnej literatury”. W 1993 r. otrzymał nagrodę dla najlepszej książki w Niemczech (Bestenliste-Preis) za „Melancholię sprzeciwu”.

Więcej

Nagroda Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/Mauricio Duenas Castaneda
Nagroda Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/Mauricio Duenas Castaneda

Literacki Nobel przyznawany jest od 124 lat - otrzymało go 121 osób, w tym 18 kobiet

Od 1985 r. jego przyjaciel Béla Tarr kręci filmy niemal wyłącznie na podstawie jego książek. W ten sposób powstały „Szatańskie tango” oraz „Harmonie Werckmeistera”. Pracowali również razem przy ostatnim filmie Tarra, „Koniu turyńskim”, a autor pomagał reżyserowi w każdej istotnej kwestii.

Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, między innymi najważniejszą nagrodę państwową, Nagrodę Kossutha, nagrodę Brücke Berlin, America Award  czy National Book Award w kategorii najlepsze tłumaczenie.

W listopadzie 2010 r. László Krasznahorkai był gościem 2. Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie. 

Werdykt o przyznaniu literackiego Nobla dla Węgra przyjęty z zadowoleniem

Nagrody Nobla z literatury dla László Krasznahorkaiego została pozytywnie przyjęta przez dziennikarzy zgromadzonych w Akademii Szwedzkiej w Sztokholmie. W Sali Starej Giełdy słychać było entuzjastyczne reakcje, chociaż wielu podkreślało, że tegoroczny werdykt ich nie zaskoczył.

Image
Autor: PAP/Mateusz Krymski
Autor: PAP/Mateusz Krymski

Węgier znany jest polskim czytelnikom jako autor „Szatańskiego tanga” czy „Melancholii sprzeciwu”. Na kanwie tej drugiej powieści najważniejsza szwedzka scena - Królewski Teatr Dramatyczny w Sztokholmie - właśnie wystawia przedstawienie. Być może nieprzypadkowo gazeta „Dagens Nyheter” opublikowała w czwartek recenzję tego spektaklu, przypominając o oczekiwaniu na noblowski werdykt.

Tegorocznym werdyktem Akademia Szwedzka potwierdziła niepisaną zasadę, że w ostatnich latach literacki Nobel trafia na przemian do kobiety lub mężczyzny. W 2024 r. laureatką literackiego Nobla została pisarka z Korei Południowej Han Kang. Nagroda Nobla dla Węgra to również powrót do Europy Środkowo-Wschodniej po otrzymaniu w 2019 r. (za 2018 r.) Nagrody Nobla przez Olgę Tokarczuk.

Laureaci Literackiej Nagrody Nobla

Literacka nagroda Nobla przyznawana jest od 124 lat. Cztery razy wyróżniono nią dwie osoby jednocześnie, a siedem razy w ogóle nie wyłoniono laureata. Wśród 121 nagrodzonych pisarzy znalazło się 18 kobiet.

1901 r. - Sully Prudhomme (Francja) - za „wybitne osiągnięcia poetyckie, a zwłaszcza za idealizm, doskonałość artystyczną oraz niezwykłe połączenie duchowości i intelektu”.

1902 r. - Theodor Mommsen (Niemcy) - za „monumentalną »Historię Rzymu«, dzieło najwybitniejszego żyjącego historyka”.

Więcej

Uroczystość wręczenia literackiego Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/PONTUS LUNDAHL
Uroczystość wręczenia literackiego Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/PONTUS LUNDAHL

Ekspert: wartość literackiego Nobla to reprezentowanie różnych obszarów kultury literackiej [WYWIAD]

1903 r. - Bjoernstjerne Bjoernson (Norwegia) - za „wzniosłą i różnorodną poezję, która zawsze odznaczała się świeżością natchnienia i niezwykłą czystością ducha”, a także „talent epicki i dramatyczny”.

1904 r. - Jose Echegaray y Eizaguirre (Hiszpania) i Frederic Mistral (Francja) - w uznaniu jego zasług „dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu”; za „świeżość i oryginalność pełnych natchnienia utworów poetyckich, prawdziwie oddających realia życia oraz ducha narodu”.

1905 r. - Henryk Sienkiewicz (Polska) - za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.

1906 r. - Giosue Carducci (Włochy) - za „głęboką wiedzę i krytyczny umysł, ale przede wszystkim za twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczną dla jego poetyckich arcydzieł”.

1907 r. - Rudyard Kipling (Wielka Brytania) - za „zmysł obserwacyjny, dojrzałość idei i wybitny talent prozatorski”.

1908 r. - Rudolf Eucken (Niemcy) - za „poszukiwanie prawdy, przenikającą wszystko siłę myśli, szeroki horyzont, bystrość i sugestywność, z którymi bronił on i rozwijał filozofię idealistyczną”.

1909 r. - Selma Lagerloef (Szwecja) - „w hołdzie wielkiemu idealizmowi, błyskotliwej wyobraźni i duchowej przenikliwości, które wyróżniają jej utwory”.

1910 r. - Paul Heyse (Niemcy) - za „artyzm i idealizm, które demonstrował na przestrzeni całej swojej długiej i płodnej twórczo drogi jako poeta liryczny, dramaturg, powieściopisarz i autor znanych na całym świecie nowel”.

1911 r. - Maurice Maeterlinck (Belgia) - za „wielostronną działalność literacką, a w szczególności utwory dramatyczne, wyróżniające się bogactwem wyobraźni i poetycką fantazją”.

Więcej

Medal Nagrody Nobla Fot. PAP/EPA/FREDRIK VARFJELL
Medal Nagrody Nobla Fot. PAP/EPA/FREDRIK VARFJELL

Odtajniono dokumenty sprzed 50 lat. Różewicz i Miłosz byli wśród nominowanych do Nagrody Nobla

1912 r. - Gerhard Hauptmann (Niemcy) - za „jego płodną, różnorodną i wybitną działalność w dziedzinie sztuki dramatycznej”.

1913 r. - Rabindranath Tagore (Indie) - za „pełne głębokiego uczucia, oryginalne i przepiękne wiersze, w których z wyjątkowym mistrzostwem wyraziło się jego myślenie poetyckie, będące - według jego własnych słów - częścią literatury Zachodu”.

1914 r. - nagrody nie przyznano.

1915 r. - Romain Rolland (Francja) - za „wielki idealizm utworów literackich, za współczucie i za umiłowanie prawdy, z którą opisuje on różne charaktery ludzkie”.

1916 r. - Verner von Heidenstam (Szwecja) - jako „najbardziej widocznego przedstawiciela nowej ery w literaturze światowej”.

1917 r. - Karl Gjellerup i Henrik Pontoppidan (Dania) - za „prawdziwe opisanie życia współczesnej Danii”.

1918 r. - nagrody ponownie nie przyznano.

1919 r. - Carl Spitteler (Szwajcaria) - za „niezrównany epos »Wiosna olimpijska«”.

1920 r. - Knut Hamsun (Norwegia) - za powieść „Błogosławieństwo ziemi”.

1921 r. - Anatol France (Francja) - za „błyskotliwe osiągnięcia literackie wyróżniające się wykwintnością stylu, głębokim humanizmem i prawdziwie galijskim temperamentem”.

1922 r. - Jacinto Benavente (Hiszpania) - za „błyskotliwe mistrzostwo z jakim kontynuuje tradycje hiszpańskiego dramatu”.

1923 r. - William Butler Yeats (Irlandia) - za „uduchowioną twórczość poetycką, oddającą w najwyższej formie artystycznego ducha narodu”.

1924 r. - Władysław Reymont (Polska) - za „wybitny polski epos narodowy »Chłopi«”.

1925 r. - George Bernard Shaw (Irlandia) - za „twórczość naznaczoną idealizmem i humanizmem, za przenikliwą satyrę, która często łączy się z wyjątkowym pięknem poetyckim”.

Więcej

Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert. Fot. PAP/CAF/Stanisław Moroz//Marek Langda
Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert. Fot. PAP/CAF/Stanisław Moroz//Marek Langda

Wielcy pominięci, czyli pisarze, którzy nie dostali Nobla, a powinni

1926 r. - Grazia Deledda (Włochy) - za „poetyckie dzieła, w których jaskrawą plastycznością opisuje życie jej ojczystej wyspy, a także za głębię w podejściu do ludzkich problemów w całości”.

1927 r. - Henri Bergson (Francja) - jako znak „uznania dla jego jaskrawych i podtrzymujących wiarę w życie idei, a także dla wyjątkowego mistrzostwa, z jakim te idee były wcielane”.

1928 r. - Sigrid Undset (Norwegia) - za „niezapomniany opis norweskiego średniowiecza”.

1929 r. - Thomas Mann (Niemcy) - „przede wszystkim za wielką powieść »Buddenbrookowie«, która stała się klasyką współczesnej literatury, i której popularność nieustannie rośnie”.

1930 r. - Sinclair Lewis (USA) - za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha”.

1931 r. - Erik Axel Karlfeldt (Szwecja) - za „wybitne osiągnięcia literackie, w szczególności za idealizm, doskonałość artystyczną, a także niezwykłe połączenie duchowości i talentu”.

1932 r. - John Galsworthy (Anglia) - za „wielką sztukę prozatorską, której szczytem jest »Saga rodu Forsyte'ów«”.

1933 r. - Iwan Bunin (Rosja) - za „surowe mistrzostwo, z którym rozwija on tradycje klasycznej literatury rosyjskiej”.

1934 r. - Luigi Pirandello (Włochy) - za „twórczą śmiałość i wynalazczość w odrodzeniu sztuki dramatycznej i scenicznej”.

1935 r. - nagrody nie przyznano.

1936 r. - Eugene O'Neill (USA) - za „prawdziwość i głębię utworów dramatycznych, traktujących w nowy sposób gatunek tragedii”.

1937 r. - Roger Martin du Gard (Francja) - za „siłą artystyczną i prawdę w przedstawieniu człowieka, a także najbardziej odczuwalnych problemów współczesnego życia”.

1938 r. - Pearl Buck (USA) - za „wspaniały epicki opis życia chińskich chłopów i za biograficzne arcydzieła”.

1939 r. - Frans Sillanpaa (Finlandia) - za „głębokie przeniknięcie w życie fińskich chłopów i wyborne opisanie ich obyczajów w więzi z przyrodą”.

1940 - 1943 r. - nagrody nie przyznano.

1944 r. - Johannes Jensen (Dania) - za „rzadko spotykaną siłę i bogactwo poetyckiej wyobraźni połączone z duchowym umiłowaniem nauki i odrębnością stylu twórczego”.

1945 r. - Gabriela Mistral (Chile) - za „poezję prawdziwego uczucia, czyniącą jej imię symbolem idealistycznych dążeń dla całej Ameryki Łacińskiej”.

1946 r. - Hermann Hesse (Szwajcaria) - za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżnia się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha”.

1947 r. - Andre Gide (Francja) - za „głębokie i znakomite artystycznie utwory, w których ludzkie problemy przedstawione są z nieustraszony umiłowaniem prawdy i głęboką przenikliwością psychologiczną”.

1948 r. - T. S. Eliot (Wielka Brytania/USA) - za „wydatny wkład nowatorski we współczesną poezję”.

1949 r. - William Faulkner (USA) - za „znaczny i unikatowy z artystycznego puntu widzenia wkład w rozwój współczesnej powieści amerykańskiej”.

1950 r. - Bertrand Russel (Wielka Brytania) - za to, że „jest jednym z najbłyskotliwszych przedstawicieli racjonalizmu i humanizmu, nieustraszonym bojownikiem o wolność słowa i wolność myśli na Zachodzie”.

1951 r. - Paer Lagerkvist (Szwecja) - za „siłę artystyczną i absolutną niezależność sądów pisarza, który próbował w swej twórczości odnaleźć odpowiedź na wieczne pytania stojące przed ludzkością”.

1952 r. - Francois Mauriac (Francja) - za „głęboką przejrzystość duchową i siłę artystyczną, którą ukazuje w swoich powieściach dramat ludzkiego życia”.

1953 r. - Winston Churchill (Wielka Brytania) - za „wielkie mistrzostwo utworów o charakterze historycznym i biograficznym, a także błyskotliwą sztukę oratorską, z pomocą, której bronił najwyższych ludzkich wartości”.

1954 r. - Ernest Hemingway (USA) - za utwór „Stary człowiek i morze”.

1955 r. - Halldor Laxness (Islandia) - za „wyrazistą siłę epicką, która odrodziła wielką sztukę prozatorską Islandii”.

1956 r. - Juan Ramon Jimenez (Hiszpania) - za „poezję liryczną, wzór wielkiego ducha”.

1957 r. - Albert Camus (Francja) - za „ogromny wkład w literaturę, ukazującą znaczenie ludzkiego sumienia”.

1958 r. - Boris Pasternak (ZSRR) - za „znaczące osiągnięcia we współczesnej poezji lirycznej, a także za kontynuowanie tradycji wielkiej prozy rosyjskiej”.

1959 r. - Salvatore Quasimodo (Włochy) - za „poezję liryczną, która z klasyczną żywiołowością wyraża tragiczne doświadczenie naszych czasów”.

1960 r. - Saint-John Perse (Francja) - za „wzniosłość i obrazowość”, które „odzwierciedlają uwarunkowania naszych czasów”.

1961 r. - Ivo Andric (Jugosławia) - za „siłę daru epickiego, pozwalającą w pełni odsłonić ludzkie losy i problemy związane z historią jego kraju”.

1962 r. - John Steinbeck (USA) - za „realistyczny i poetycki dar, połączony z subtelnym humorem i ostrym widzeniem spraw socjalnych”.

1963 r. - Jorgos Seferis (Grecja) - za „wybitne utwory liryczne, oddające pokłon światu starożytnych Hellenów”.

1964 r. - Jean-Paul Sartre (Francja) - za „bogatą w idee, przesiąkniętą duchem wolności i poszukiwaniami prawdy twórczość, mającą ogromny wpływ na nasze czasy”.

1965 r. - Michaił Szołochow (ZSRR) - za „siłę artystyczną i prawdziwość epopei o dońskim kozactwie w przełomowych dla Rosji czasach”.

1966 r. - Samuel Agnon (Izrael), Nelly Sachs (Szwecja) - za „głęboko oryginalną sztukę prozatorską, przenikniętą żydowskimi motywami ludowymi”; za „wybitne utwory liryczne i dramatyczne, analizujące los narodu żydowskiego”.

1967 r. - Miguel Angel Asturias (Gwatemala) - za „wybitne osiągnięcia twórcze, u podłoża których leży zainteresowanie obyczajami i tradycją Indian Ameryki Łacińskiej”.

1968 r. - Yasunari Kawabata (Japonia) - za „mistrzostwo pisarskie, które oddaje istotę japońskiej świadomości”.

1969 r. - Samuel Beckett (Irlandia) - za to, że w „nowych dla dramatu i prozy formach ukazuje wzniosłość człowieka w jego skrajnym opuszczeniu”.

1970 r. - Aleksandr Sołżenicyn (ZSRR) - za „siłę moralną, zaczerpniętą z tradycji wielkiej literatury rosyjskiej”.

1971 r. - Pablo Neruda (Chile) - za „poezję, która z nadzwyczajną siłą wyraża los całego kontynentu”.

1972 r. - Heinrich Boell (Niemcy Zachodnie) - za „twórczość, w której szeroki ogląd rzeczywistości łączy się z wielką sztuką tworzenia charakterów, twórczość, która stała się ważnym wkładem w odrodzenie niemieckiej literatury”.

1973 r. - Patrick White (Australia) - za „epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent”.

1974 r. - Eyvind Johnson, Harry Martinson (Szwecja) - za „sztukę powieściową, przeglądającą się w czasie i przestrzeni i służącą wolności”; za „twórczość, w której jest wszystko - od kropli rosy po kosmos”.

1975 r. - Eugenio Montale (Włochy) - za „znaczące osiągnięcia w poezji, która odznaczała się przenikliwością oraz wyrażaniem zupełnie pozbawionych iluzji poglądów na życie”.

1976 r. - Saul Bellow (USA) - za „humanizm i subtelną analizę współczesnej kultury”.

1977 r. - Vicente Aleixandre (Hiszpania) - za „wybijającą się twórczość poetycką, która odzwierciedla sytuację człowieka w kosmosie i we współczesnym społeczeństwie i stanowi świadectwo odrodzenia hiszpańskiej poezji w okresie międzywojennym”.

1978 r. - Isaac Bashevis Singer (USA) - za „pełną uczucia sztukę prozatorską, która wyrastając z polsko-żydowskich tradycji kulturowych porusza jednocześnie odwieczne problemy”.

1979 r. - Odiseas Elitis (Grecja) - za „twórczość poetycką, która w nurcie greckiej tradycji z odczuwalną siłą i intelektualną precyzją maluje walkę człowieka o wolność i niezależność”.

1980 r. - Czesław Miłosz (Polska) - za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie wystawiony jest człowiek w świecie ostrego konfliktu”.

1981 r. - Elias Canetti (Wielka Brytania) - za „utwory, odznaczające się światopoglądowym bogactwem i siłą artystyczną”.

1982 r. - Gabriel Garcia Marquez (Kolumbia/ Meksyk) - za „powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu”.

1983 r. - William Golding (Wielka Brytania) - za „powieści, które dopomagają zrozumieć warunki funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie”.

1984 r. - Jaroslav Seifert (Czechosłowacja) - za prace „przenikniętą zmysłowością, otwartością i bogactwem kreatywnej fantazji, która daje obraz ludzkiej niezłomności i wielostronności”.

1985 r. - Claude Simon (Francja) - za „połączenie w swej twórczości porządków: poetyckiego i malarskiego”, a także za „głębokie zrozumienie roli czasów w przedstawianiu człowieka”.

1986 r. - Wole Soyinka (Nigeria) - za to, że „w szerokiej perspektywie kulturowej i z poetyckim kolorytem kształtuje dramat istnienia”.

1987 r. - Iosif Brodski (ZSRR/ USA) - za „uniwersalne wartości całokształtu twórczości”.

1988 r. - Nadżib Mahfuz (Egipt) - jako ten, który „przez swoje dzieła bogate w niuanse (...) stworzył arabski styl narracji, który można zastosować do całości gatunku ludzkiego”.

1989 r. - Camilo Jose Cela (Hiszpania) - za „bogatą i mocną prozę, która z powściągliwym współczuciem ukazuje bezbronne istnienie człowieka”.

1990 r. - Octavio Paz (Meksyk) - za „namiętne pisarstwo z szerokimi horyzontami, cechującymi się inteligencją emocjonalną i humanistyczną uczciwością”.

1991 r. - Nadine Gordimer (RPA) - „przez swą wspaniałą epikę stała się wielkim dobrodziejstwem dla ludzkości”.

1992 r. - Derek Walcott (Saint Lucia) - „za poetycki całokształt wielkiej jasności, wspartej historyczną wizją, wynikiem wielokulturowego zaangażowania”.

1993 r. - Toni Morrison (USA) - za to, że „w powieściach charakteryzujących się siłą wizji literackiej i poetyckich wartości, przedstawia najważniejsze problemy amerykańskiej rzeczywistości”.

1994 r. - Kenzaburo Oe (Japonia) - za „siłę i poezję w tworzeniu wyimaginowanego świata, w którym życie i mit składają się na poruszający obraz sytuacji człowieka we współczesnym świecie”.

1995 r. - Seamus Heaney (Irlandia) - za „dzieła o lirycznej piękności i etycznej głębi, które chwalą cuda dnia codziennego i żywą przeszłość”.

1996 r. - Wisława Szymborska (Polska) - za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

1997 r. - Dario Fo (Włochy) - „rywalizuje z błaznami średniowiecznymi w krytykowaniu władzy oraz popieraniu godności uciskanych”.

1998 r. - Jose Saramago (Portugalia) - za dzieło, które „przypowieściami, podtrzymywanymi przez wyobraźnię, współczucie i ironię, stale umożliwia nam pojmowanie iluzorycznej rzeczywistości”.

1999 r. - Guenter Grass (Niemcy) - jako ten, który „portretuje zapomnianą twarz historii”.

2000 r. - Gao Xingjian (Francja/ Chiny) - „za dzieło o uniwersalnej istotności, gorzkim wglądzie oraz językowy geniusz, które otworzyły nowe ścieżki przed chińskim powieściopisarstwem i dramatem”.

2001 r. - V. S. Naipaul (Wielka Brytania) - za „malowanie zmierzchu imperiów z perspektywy moralisty”.

2002 r. - Imre Kertesz (Węgry) - za „powieści, które przeciwstawiają osobiste doświadczenie jednostki wobec brutalnej bezstronności historii”.

2003 r. - John Maxwell Coetzee (RPA) - za „analityczną błyskotliwość”.

2004 r. - Elfriede Jelinek (Austria) - za „demaskowanie absurdalności stereotypów społecznych w powieściach i dramatach”.

2005 r. - Harold Pinter (Wielka Brytania) - za „odkrywania przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku”.

2006 r. - Orhan Pamuk (Turcja) - „w poszukiwaniu melancholijnej duszy swego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole zderzenia i przenikania się kultur”.

2007 r. - Doris Lessing (Wielka Brytania) - „jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń”.

2008 r. - Jean-Marie Gustave Le Clezio (Francja/ Mauritius) - za „nowe odkrycia, poetycką przygodę i sensualną ekstazę, badanie człowieczeństwa ponad i poza granicami cywilizacji”.

2009 r. - Herta Mueller (Niemcy) - „łączy intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych”.

2010 r. - Mario Vargas Llosa (Peru) - za „odwzorowanie struktur władzy i stanowcze obrazy indywidualnego oporu, buntu i porażki”.

2011 r. - Tomas Transtroemer (Szwecja) - za „zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości”.

2012 r. - Mo Yan (Chiny) - „z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię i współczesność”.

2013 r. - Alice Munro (Kanada) - „mistrzyni współczesnego opowiadania”.

2014 r. - Patrick Modiano (Francja) - za „sztukę pamięci i dzieła, w których uchwycił najbardziej niepojęte ludzkie losy i odkrywał świat czasu okupacji”.

2015 r. - Swietłana Aleksijewicz (Białoruś) - za „polifoniczny pomnik cierpienia i odwagi naszych czasów”.

2016 r. - Bob Dylan (USA) - „za stworzenie nowej formy wyrazu w tradycji wielkiej amerykańskiej piosenki”.

2017 r. - Kazuo Ishiguro (Japonia) - za to, że „w swoich powieściach o wielkiej emocjonalnej sile obnaża otchłań kryjącą się pod naszym złudnym poczuciem wspólnoty ze światem”.

2018 r. - Olga Tokarczuk (Polska) - za „narracyjną wyobraźnie, która z encyklopedyczną pasją przedstawia przekraczanie granic jako sposób życia”.

2019 r. - Peter Handke (Austria) - za „wpływową pracę, która z lingwistyczną pomysłowością odkrywa peryferie i specyfikę ludzkiego doświadczenia”.

2020 r. - Louise Glück (USA) - za jej „nieomylny poetycki głos, który swoim surowym piękne czyni indywidualne istnienie uniwersalnym”.

2021 r. - Abdulrazak Gurnah (Wielka Brytania) - za swoją „bezkompromisową i wrażliwą infiltrację efektów kolonializmu i losu uchodźcy w przepaści między kulturami i kontynentami”.

2022 r. - Annie Ernaux (Francja) - za „odwagę i kliniczną precyzję, z którą odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci”.

2023 r. - Jon Fosse (Norwegia) - za „innowacyjne sztuki teatralne i prozę, które dają wyraz, temu czego nie da się nazwać”.

2024 r. - Han Kang (Korea Południowa) - za „swoją intensywną prozę poetycką, która konfrontuje historyczne traumy i ujawnia kruchość ludzkiego życia”. (PAP)

Ze Sztokholmu Daniel Zyśk 

aszw/ zys/ miś/ kgr/ pj/ maku/ know

Zobacz także

  • Lászlo Krasznahorkai Fot. PAP/EPA/Janos Marjai
    Lászlo Krasznahorkai Fot. PAP/EPA/Janos Marjai
    Specjalnie dla PAP

    Krytyk filmowy: Béla Tarr znalazł w opowieściach Krasznahorkaiego idealne dopełnienie swojej twórczości

  • László Krasznohorkai, Viktor Orban Fot. PAP/EPA/Gyula Czimbal/Radek Pietruszka
    László Krasznohorkai, Viktor Orban Fot. PAP/EPA/Gyula Czimbal/Radek Pietruszka

    Laureat literackiego Nobla: dziękuję Orbanowi za gratulacje. Nadal będę przeciwny jego polityce

  • Nagroda Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/Mauricio Duenas Castaneda
    Nagroda Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/Mauricio Duenas Castaneda

    Literacki Nobel przyznawany jest od 124 lat - otrzymało go 121 osób, w tym 18 kobiet

  • Uroczystość wręczenia literackiego Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/PONTUS LUNDAHL
    Uroczystość wręczenia literackiego Nobla. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/PONTUS LUNDAHL
    Specjalnie dla PAP

    Ekspert: wartość literackiego Nobla to reprezentowanie różnych obszarów kultury literackiej [WYWIAD]

Serwisy ogólnodostępne PAP