Polska na 32. miejscu w rankingu praworządności Rule of Law Index
Polska znalazła się na 32. miejscu w tegorocznym rankingu Rule of Law Index przygotowywanym przez waszyngtońską organizację World Justice Project. Polska była wśród mniejszości państw, których wynik się poprawił. Największy spadek zanotowała Rosja.
Jak wynika z corocznego raportu WJP, biorącego pod uwagę siłę rządów prawa w 143 państwach świata, na pierwszych miejscach - podobnie jak rok wcześniej - znalazły się państwa nordyckie: Dania, Finlandia, Norwegia i Szwecja. Na piątym miejscu była Nowa Zelandia jako jedyne państwo spoza Europy w pierwszej dziesiątce.
Polska poprawiła swój wynik o jedno miejsce, osiągając taki sam rezultat (0,66 w skali od 0 do 1) jak Włochy, Barbados i Chile. Znalazła się wśród mniejszości państw, w których odnotowano poprawę pod względem praworządności; gorszy wynik w porównaniu z ub.r. otrzymało aż 68 proc. krajów.
Mimo stosunkowo niewielkiej poprawy wyniku - o 0,4 proc. - był to też największy wzrost odnotowana wśród państw w kategorii łączącej państwa UE i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz Ameryki Północnej. Największe pogorszenie w tej kategorii zanotowano w Stanach Zjednoczonych (o 2,8 proc.), które znalazły się na 27. miejscu. W przypadku USA największy spadek odnotowano w kwestii ograniczeń władzy wykonawczej oraz praw podstawowych.
Indeks powstał na podstawie wyników ankiet przeprowadzonych wśród ekspertów i prawników z każdego uwzględnionego w zestawieniu kraju. W przypadku Polski było to ponad 40 prawników, głównie adwokatów, oraz odpowiedzi anonimowe. Wynik obejmuje osiem kategorii: ograniczenie władzy rządu, brak korupcji, otwartość państwa, prawa podstawowe, porządek i bezpieczeństwo, egzekwowanie regulacji oraz działanie wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych i karnych.
Polska najlepszy wynik zanotowała pod względem braku korupcji (0,71 i 26. miejsce na świecie) oraz porządku i bezpieczeństwa (0,85, 29. miejsce). Najgorzej wypadła pod kątem działania wymiaru sprawiedliwości w obszarze cywilnym (0,6, 46. miejsce) i praw podstawowych (0,64, 43. miejsce), choć w tym drugim przypadku wynik poprawił się o 0,02. Zdecydowanie najgorzej ocenianym punktem w ankiecie była szybkość działań wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych (0,3).
Spośród państw zachodnich, oprócz Polski pozytywne zmiany odnotowano tylko w sześciu innych krajach: Irlandii (8. miejsce), Estonii (10.), Austrii (11.), na Litwie (18.) i Łotwie (21.) oraz w Cyprze (30.). Poza USA największy spadek zaliczyły najgorsze w regionie Węgry (-2 proc., 79. miejsce na świecie) i Słowacja (-2,3 proc., 36.).
Autorzy raportu podkreślają, że osłabienie rządów prawa odnotowano aż w 68 proc. badanych państw, wskazując przede wszystkim na zagrożenia z powodu rosnącego autorytaryzmu (erozja ograniczeń władzy wykonawczej) oraz słabnącej niezależności sądów. W skali globalnej największy spadek zanotowano w Rosji (wynik 0,41, 119. miejsce na świecie) oraz pogrążonym w wojnie domowej Sudanie (0,34, 137. miejsce).
Wśród objętych rankingiem państw na ostatnim miejscu pozostała Wenezuela (0,26), a tuż przed nią były Afganistan (0,31) i Kambodża (0,31).
Opublikowany we wtorek ranking powstał z inicjatywy World Justice Project, organizacji działającej na rzecz wzmacniania rządów prawa. Została ona założona w 2006 r. przez Williama Neukoma, byłego szefa stowarzyszenia amerykańskich prawników American Bar Association.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
osk/ akl/ ktl/ grg/
